Học sinh, phụ huynh 'chia phe' về xét tuyển học bạ

Cuối tuần trước, biết tin Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến về việc bỏ hay tiếp tục xét tuyển học bạ, Hoàng Long, học sinh lớp 12 trường THPT Cao Bá Quát, Hà Nội, ngay lập tức bình chọn "bỏ".
Long dự định vào đại học bằng tổ hợp D01 (Văn, Toán, Tiếng Anh), điểm học bạ hai năm lớp 10 và 11 môn Toán được trên 7, Văn 8 và Tiếng Anh 9. Nam sinh cho rằng mức này "không có cửa" với các ngành top đầu, vì những năm qua, điểm trúng tuyển bằng học bạ rất cao.
Theo Long, để tăng 0,1-0,3 điểm học bạ, em phải cố gắng rất nhiều ở những bài kiểm tra thành phần. Trong khi, nhiều bạn bè ở trường khác hay lớp khác dễ dàng đạt trên 9. Điều này khiến Long đặt ra câu hỏi rất lớn về sự công bằng về điểm học bạ giữa các lớp, trường và các tỉnh, thành.
"Phương thức nào mà gây nhiều tranh cãi, khiến mọi người nghi ngờ về độ thực chất thì nên bỏ", nam sinh nêu quan điểm.
Theo khảo sát hôm 18/9 của VnExpress với hơn 29.000 độc giả tham gia, 48% cho rằng nên bỏ phương thức xét tuyển bằng học bạ THPT. Số còn lại muốn duy trì nhưng phải có biện pháp kiểm soát chất lượng.
Hoài Nam, học sinh lớp 12 trường THPT Gia Lộc II, Hải Phòng, nằm trong nhóm muốn giữ lại phương thức này.
Nam cho biết điểm học bạ hai năm lớp 10, 11 trung bình tất cả môn đạt gần 8. Nếu xét tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa), với mức điểm chuẩn năm nay, em có thể trúng tuyển vào nhiều ngành của một số trường như Đại học Công nghiệp Hà Nội, Xây dựng Hà Nội hay Giao thông vận tải.
"Rõ ràng là có thêm một phương thức, cơ hội đỗ đại học của em sẽ cao hơn, thay vì phải trông chờ vào ba buổi thi tốt nghiệp", Nam nói.
Cũng theo Nam, tại trường em, việc đánh giá quá trình học tập rất khắt khe, bám sát chương trình học. Có chăng, điểm học bạ cao hơn điểm thi tốt nghiệp THPT bởi đề thi tốt nghiệp có độ phân hóa cao, nhiều câu hỏi khó nằm ngoài chương trình cơ bản.
Thảo Phương, học sinh trường THPT Đông Hưng Hà, Hưng Yên, cũng nhìn nhận học bạ đánh giá kết quả trong thời gian dài, không bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố "may rủi" như các kỳ thi.
"Nếu điểm học bạ luôn duy trì mức trên 8 ở cả ba năm THPT, em thấy đó là minh chứng rõ cho năng lực ổn định của mình. Cái này không phải kết quả một kỳ thi thể hiện được", Phương chia sẻ.
Nữ sinh cho biết không học tốt Toán và Tiếng Anh nên thấy không phù hợp với các kỳ thi đánh giá năng lực. Em cũng không có giải học sinh giỏi cấp tỉnh trở lên. Ngoài tập trung ôn thi tốt nghiệp, xét kết hợp với chứng chỉ tiếng Trung HSK, Phương chỉ còn học bạ.
"Thời gian qua, em cũng rất chú tâm học đều các môn như Văn, Sử, Địa, Lý, điểm học bạ đều trên 8, mong vào ngành Quản trị kinh doanh. Giờ nếu bỏ, em vừa tiếc công sức, lại lo lắng không biết có trúng bằng các phương thức khác không", Phương nói.
Phụ huynh cũng "chia phe" khi được hỏi về việc bỏ xét học bạ. Anh Đoàn Thanh, ở Phú Thọ, có con gái lớn vừa vào đại học, còn con thứ hai đang học lớp 10, nhìn nhận chất lượng đầu vào ở những trường hay ngành học xét chủ yếu bằng học bạ sẽ không bằng nhóm dùng chứng chỉ quốc tế và điểm thi.
"Các trường top đầu đều hạn chế xét bằng học bạ. Vì vậy, tôi đã hướng con tập trung cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, học IELTS và thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội", anh Thanh nói.
Anh cho rằng việc bỏ xét tuyển học bạ không chỉ giúp nâng cao chất lượng mà còn tạo ra sự cạnh tranh công bằng cho tất cả thí sinh.
"Điểm học bạ dựa trên các phần kiểm tra, bài thi khác nhau giữa các trường, các tỉnh, thành, chắc chắn không thể khách quan bằng bài thi đánh giá năng lực hay thi tốt nghiệp với đề thi dùng chung cho cả nước", anh lý giải.
Trong khi đó, chị Nguyễn Hoàng Lan và Lê Thu Lan, phụ huynh có con đang học lớp 12 ở Hà Nội, cho rằng nên duy trì phương thức này bởi đây là kết quả đánh giá cả quãng đường học THPT, ghi nhận sự nỗ lực của học sinh.
"Các trường ở Mỹ và nhiều nước cũng yêu cầu ứng viên nộp GPA (điểm tổng kết quá trình học tập bậc THPT). Tại sao mình phải loại phương thức này?", chị Hoàng Lan đặt câu hỏi.
Năm nay, khoảng 852.000 em đăng ký xét tuyển đại học, tỷ lệ dùng điểm học bạ là 42,4%. Còn lại là xét bằng điểm thi tốt nghiệp (39,1%) và 15 phương thức khác.
Ông Đinh Đức Hiền, Giám đốc điều hành trường Phổ thông liên cấp FPT Bắc Giang, đồng tình rằng kết quả học bạ chưa thật sự đồng đều giữa các vùng miền, khu vực và độ tin cậy ở một số nơi chưa cao. Điều này dẫn đến những hoài nghi về điểm học bạ.
Song, một trong những mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông là đánh giá toàn diện về năng lực, phẩm chất của học sinh. Học bạ là thứ ghi lại kết quả này, là căn cứ xuyên suốt và đáng tin cậy.
"Bỏ xét học bạ không khác gì phủ nhận chương trình và những điều đang thực hiện", ông Hiền nói.
Bên cạnh đó, phương thức xét học bạ sẽ giảm áp lực cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, đồng thời giúp mọi học sinh có thể tiếp cận - điều mà các kỳ thi đánh giá năng lực, chứng chỉ quốc tế không có.
Vì thế, không nên bàn bỏ hay giữ xét học bạ, mà cần tìm cách sử dụng hiệu quả theo ông Hiền. Ông cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo và các trường phổ thông cần làm sao tìm giải pháp để giảm độ vênh giữa các khu vực. Còn các trường đại học trước mắt có thể giới hạn tỷ lệ xét tuyển bằng học bạ, hoặc coi đây là một trong những điều kiện đầu vào.
Chị Nguyễn Hoàng Lan chung quan điểm. Theo chị, các trường có thể sử dụng học bạ kèm một số tiêu chí khác để đánh giá toàn diện thí sinh hơn như kết hợp với điểm thi năng khiếu, chứng chỉ quốc tế, điểm thi tốt nghiệp THPT.
Dương Tâm - Thanh Hằng
*Tên một số phụ huynh, học sinh thay đổi