Học nghề luật phải biết hít không khí sống qua ngày?

Đi thực tập không lương, đi làm lại bị khách hàng quịt tiền… là những băn khoăn của sinh viên học luật. Đây là một ngành tưởng chừng hot nhưng nhiều người cho rằng không dễ theo đuổi.

Trong buổi giao lưu giữa sinh viên ngành luật với các luật sư diễn ra tại Nhà văn hóa Thanh niên mới đây, Nguyễn Thùy Trang, sinh viên Trường ĐH Luật TP.HCM, kể rằng bạn vừa xem một video nói sinh viên luật phải biết... quang hợp. Cô gái giải thích vì đi thực tập không lương, đi làm thì bị khách hàng quịt tiền... và "lúc đấy sinh viên phải biết quang hợp để hít không khí sống qua ngày". Câu nói của Trang khiến cả hội trường Nhà Văn hóa Thanh niên TP.HCM bật cười. Nhưng sau tiếng cười là nỗi lo toan của các bạn sinh viên: "Liệu sau khi ra trường, mình có sống được với nghề?".

Trang chia sẻ bạn muốn hỏi các luật sư rằng họ có từng bị khách hàng quịt tiền không và làm sao để đảm bảo đời sống, thu nhập của mình.

Cùng tâm trạng, Phạm Ngọc Trân Trân, sinh viên cùng trường, nói nhiều bạn đi kiến tập, thực tập bị yêu cầu làm việc toàn thời gian nhưng không có hợp đồng, không lương. "Như vậy rất khó đảm bảo quyền lợi", Trân nói.

Nguyễn Mỹ Linh (28 tuổi), cựu sinh viên luật tại TP.HCM, hiện làm quản lý nhân sự tại P.Tân Định, TP.HCM (trước đây là P.Đa Kao, Q.1), chia sẻ hành trình theo đuổi nghề luật sư của cô không dễ dàng. "Lúc đầu rất khó khăn nên mình quyết định chuyển sang nhân sự. Dù không hành nghề luật, nhưng kiến thức luật giúp mình rất nhiều trong công việc hiện tại. Tuy vậy, mình vẫn tiếc, giá như khi đó cố gắng hơn thì giờ đã là luật sư rồi", Linh nói.

Các luật sư nói gì?

Trước câu hỏi thẳng thắn của sinh viên, luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng văn phòng luật sư Trạng Sài Gòn, chia sẻ trong quá trình hành nghề, ông cũng từng bị khách hàng quịt thù lao. "Trong hợp đồng pháp lý, đợt thanh toán chia nhiều lần, đợt cuối là công sức của luật sư, không phụ thuộc kết quả xét xử. Tuy nhiên có khách viện lý do khó khăn hoặc thua kiện nên không trả. Thậm chí khi chúng tôi phát văn bản yêu cầu, họ vẫn không thanh toán. Luật sư vẫn phải tự đóng thuế và bù phần còn lại. Sau này, chúng tôi rút kinh nghiệm để hạn chế bị quịt thù lao", ông Tuấn nói.

Luật sư Đỗ Minh Hạ, Văn phòng luật sư Hoàng Anh Sơn, cho rằng quá trình kiến tập, thực tập không phải hợp đồng lao động. "Đơn vị cho bạn thực tập đã hỗ trợ điều kiện học tập, thực hành là quý rồi. Nếu nơi đó tốt sẽ phụ cấp thêm. Còn nếu bạn làm công việc phổ thông, chúng ta cần ký hợp đồng thử việc đúng quy định. Khi hết thời gian thực tập hoặc thử việc, nếu đáp ứng được yêu cầu, doanh nghiệp sẽ đánh giá và trả lương phù hợp", ông Hạ nói.

Theo ông Hạ, muốn có việc làm và môi trường tốt, trước hết người trẻ phải cống hiến, nghiêm túc và nhập tâm với công việc. "Khi doanh nghiệp nhận ra giá trị của bạn, họ sẽ chủ động trả thù lao tương xứng", ông nói thêm.

Luật sư Hoàng Anh Sơn cho rằng sinh viên có quyền hỏi về lương hoặc quyền lợi, nhưng cần cân nhắc thời điểm. "Xin được thực tập trong doanh nghiệp luật không dễ. Đó là cơ hội để được hướng dẫn, cọ xát nghề nghiệp. Sau khi ra trường, mức lương cao hay không phụ thuộc vào năng lực, kỹ năng và kinh nghiệm của mỗi người", ông Sơn nhận định.

Còn luật sư Tuấn thì nhấn mạnh: "Ở bất cứ nghề nào, tâm ta đặt ở đâu thì sự nghiệp ở đó. Làm nghề phải chỉn chu, có trí tuệ, kỹ năng, chuyên môn... Khi làm tốt, ta có quyền đòi hỏi. Nếu nơi làm không đáp ứng, hãy tìm nơi khác trả xứng đáng hơn".

Ông Tuấn cũng nhắn nhủ sinh viên luật phải biết đấu tranh đúng cách. Ông cho rằng khi đã có hợp đồng lao động mà bị nợ lương, hãy dùng chính kiến thức luật để bảo vệ mình, nhưng vẫn phải giữ mối quan hệ và cơ hội nghề nghiệp.

Theo ông Tuấn, để thành công, sinh viên cần năng động, chuẩn bị từ sớm. "Khi còn là sinh viên năm 2, 3, 4, hãy tìm cơ hội đến doanh nghiệp, trân trọng từng trải nghiệm và làm việc nghiêm túc khi được giao nhiệm vụ", ông nói.

Luật sư Sơn cũng nhấn mạnh: "Luật sư giỏi không chỉ nắm luật mà còn biết thuyết phục, khiến người "cầm cân nảy mực" lắng nghe và đồng cảm. Khi làm được điều đó, các em sẽ thấy nghề luật thật sự đáng quý và được xã hội tôn trọng".