Trái đất mang theo một mặt nước biển vô hình trải dài, tạo nên một mặt cong liên tục và khép kín trên toàn cầu gọi là geoid. Thế nhưng, phía nam Ấn Độ, geoid bị sụt đột ngột, tạo nên lỗ hổng trọng lực khổng lồ.
Ở giữa phần bị sụt, geoid nằm ở 100 m bên dưới mặt nước biển trung bình trên toàn cầu, tạo nên một lỗ hổng trọng lực, và khu vực này được gọi là vùng trũng trọng lực Ấn Độ Dương (IOGL).
IOGL dẫn đến một câu hỏi: phải chăng có một thế lực bí ẩn nào trong lòng đất mới có thể tạo ra lỗ hổng trọng lực sâu đến thế, trong khi thềm biển vẫn duy trì trạng thái bình thường, theo earth.com hôm 19.10.
Vùng nước thấp nằm bên trong lưu vực biển mà không gây ra bất kỳ đặc điểm bất thường nào.
Theo trưởng nhóm nghiên cứu Debanjan Pal của Viện Khoa học Ấn Độ, IOGL được phát hiện năm 1948 thông qua cuộc khảo sát trọng lực bằng tàu do nhà địa vật lý người Hà Lan Felix Andries Vening Meinesz thực hiện.
Tuy nhiên, nguyên nhân đằng sau hiện tượng này vẫn chưa rõ, cho đến khi cuộc nghiên cứu mới của Ấn Độ hoàn tất.
Các tác giả của báo cáo được đăng trên chuyên san Geophysical Research Letters đã xây dựng mô phỏng máy tính về luồng chảy của lớp manti bên trong lòng đất trong 140 triệu năm qua.
Đội ngũ chuyên gia đã nạp mô hình tái tạo chuyển động mảng kiến tạo, với mục tiêu mô phỏng lại chính xác hình dáng và kích thước của IOGL bằng cách sử dụng mô hình có thực trong chiều dài lịch sử trái đất.
Các mô hình lần theo dòng lịch sử quay về thời điểm vẫn còn biển Tethys, từng nằm giữa Ấn Độ và lục địa Á – Âu.
Kết quả cho thấy những chuyển động địa chất theo thời gian đã tái phân bổ lại khối lượng bên trong trái đất. Quá trình này làm thay đổi trường trọng lực theo hướng tạo nên hình dạng của Vùng trũng trọng lực Ấn Độ Dương hiện nay.