Hộ kinh doanh tạp hóa, vật liệu xây dựng kê khai thuế theo phương thức mới ra sao?

Hàng loạt câu hỏi sát sườn đã được các hộ kinh doanh đặt ra trong hội nghị đối thoại do Thuế cơ sở 12 (thuộc Cục Thuế TP.HCM) tổ chức chiều 28-11.

Tiệm tạp hóa, hộ kinh doanh vật liệu xây dựng đau đầu vì hàng tồn

Vấn đề "nóng" nhất là xử lý lượng hàng tồn kho từ giai đoạn nộp thuế khoán, không lưu đủ hóa đơn đầu vào khi chuyển sang phương thức kê khai. Hộ kinh doanh lo ngại khi tính thuế theo kê khai sẽ không chứng minh được nguồn gốc số hàng này để xuất bán.

Nêu thắc mắc tại hội nghị, một hộ kinh doanh tạp hóa lâu đời cho hay do đặc thù tạp hóa nên hàng hóa rất nhiều chủng loại, chủ yếu là món hàng nhỏ, vì vậy họ rất lo lắng khi tới đây chuyển sang nộp thuế theo phương thức kê khai.

Chưa kể, nếu quy định phải xuất hóa đơn khi bán từng cái kẹo thì tần suất phải xuất hóa đơn rất lớn, dẫn đến tốn kém chi phí in ấn mà người mua cũng không lấy hóa đơn.

Một hộ kinh doanh vật liệu xây dựng có hàng tồn kho nhiều cũng lo lắng không biết chuẩn bị gì khi lên hộ kê khai.

Giải đáp về việc xử lý hàng tồn kho trước thời điểm chuyển đổi, bà Trần Thị Mai Thảo - Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH dịch vụ và tư vấn thuế Gia Long - cho hay trong giai đoạn khoán thuế, chắc chắn hàng hóa mua vào sẽ không đầy đủ chứng từ.

Bà gợi ý các hộ kinh doanh rà soát và thống kê lại hàng tồn kho mà mình đang có, lập bảng kê và đưa vào số tồn đầu kỳ.

Tuy nhiên, bà Thảo cũng lưu ý với hộ kinh doanh phải đảm bảo hàng hóa đạt chất lượng, đúng theo quy định của pháp luật và từ ngày 1-1-2026, mọi hàng hóa mua vào bắt buộc phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp.

Trong khi đó, ông Trần Minh Nhã - Trưởng Thuế cơ sở 12 - thừa nhận câu chuyện xử lý hàng tồn kho trước thời điểm chuyển đổi lên hộ kê khai được đặt ra trong rất nhiều hội nghị, nhưng hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể. Thuế cơ sở 12 đã ghi nhận vấn đề này và báo cáo lên Thuế TP.HCM.

Về ngưỡng tính thuế, ông Nhã cho biết đang có nhiều ý kiến và cơ quan quản lý chưa chốt phương án cuối cùng. Khi có quy định cụ thể, cơ quan thuế sẽ hướng dẫn đến hộ kinh doanh.

Hộ kinh doanh do chồng đứng tên, vợ kê khai nộp thuế được không?

Tại hội nghị, chị Bạch Thị Hảo, phường Tân Thới Hiệp, hỏi hộ kinh doanh do chồng đứng tên, nhưng vợ kê khai nộp thuế được không?

Trả lời, đại diện Thuế cơ sở 12 cho biết trường hợp này người vợ được kê khai nộp thuế thay nhưng phải có giấy ủy quyền.

Trong khi đó, chị Ngô Thị Hương Giang, kinh doanh thủy hải sản trên địa bàn phường Tân Thới Hiệp, cho biết chị nhập hàng từ ngư dân đánh bắt trên biển, không có hóa đơn đầu vào, giờ bán cho các nhà hàng, các nhà hàng đòi phải xuất hóa đơn GTGT thì đầu vào phải thực hiện như thế nào?

Với câu hỏi này, đại diện Thuế cơ sở 12 cho biết với trường hợp mua hàng trực tiếp từ nông dân, đánh bắt nuôi trồng có thể sử dụng bảng kê để kê khai các chi phí đầu vào, trong đó cần ghi rõ tên hàng, số lượng, nguồn gốc hàng mua và CCCD của người bán. Đó cũng là một trong các chứng từ hợp lệ để đưa vào chi phí để xuất hóa đơn bán ra.

Về thắc mắc của hộ kinh doanh dịch vụ giặt ủi có ba chi nhánh sẽ khai thuế ra sao, Thuế cơ sở 12 cho hay tiệm giặt ủi có thể sử dụng chung mã số thuế cho hộ kinh doanh nhưng cần phân biệt từng địa điểm đăng ký kinh doanh khi xuất hóa đơn cho khách hàng và phải ghi đầy đủ thông tin theo quy định.

Nơi này cũng lưu ý các hộ kinh doanh cần phải mở tài khoản ngân hàng riêng để minh bạch dòng tiền, tách bạch ra khoản thu chi cá nhân chứ không được dùng chung tài khoản.

Chạy nước rút để chuyển đổi hộ kinh doanh

Theo báo cáo Thuế cơ sở 12 (địa bàn quản lý gồm các phường Đông Hưng Thuận, Trung Mỹ Tây, Tân Thới Hiệp, Thới An, An Phú Đông và các xã Hóc Môn, Bà Điểm, Xuân Thới Sơn, Đông Thạnh), tính đến ngày 26-11, Thuế cơ sở 12 đã vận động chuyển đổi được 7.277 hộ trên tổng số 14.169 hộ khoán thuộc diện cần chuyển đổi (đạt tỉ lệ trên 51%).

Đơn vị đang phấn đấu đến ngày 20-12-2025 hoàn thành mục tiêu chuyển đổi 100% hộ khoán sang hộ kê khai theo chỉ đạo.

Tại hội nghị, ông Giang Văn Hiển - Phó trưởng Thuế TP.HCM - cho hay có rất nhiều lợi ích khi hộ kinh doanh chuyển từ nộp thuế theo phương pháp khoán sang phương thức kê khai. Lợi ích lớn nhất là số thuế phải nộp sẽ dựa trên doanh thu thực tế, không còn nộp theo ước lượng, đảm bảo công bằng giữa các hộ kinh doanh.

"Trước đây, nhiều hộ kinh doanh bán hàng cho các đơn vị lớn nhưng gặp bất lợi vì không có hóa đơn. Nay chuyển sang kê khai, có hóa đơn sổ sách rõ ràng.

Hiện Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án điều chỉnh mức doanh thu không chịu thuế của cá nhân kinh doanh đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế. Qua đó thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 3 tỉ đồng trở xuống, hướng tới mục tiêu an sinh xã hội", ông Hiển thông tin.