Hộ kinh doanh than khó nộp thuế, cơ quan thuế nói sẽ có giải pháp

Lãnh đạo Chi cục Thuế Khu vực II cho biết cơ quan thuế sẽ phối hợp với các nhà cung cấp có giải pháp để hỗ trợ phần mềm cho hộ, cá nhân kinh doanh kê khai, nộp thuế.

Cơ quan thuế cho biết sẽ phối hợp với các nhà cung cấp có giải pháp để hỗ trợ phần mềm cho hộ, cá nhân kinh doanh kê khai, nộp thuế. Ảnh: Quỳnh Danh.

Chia sẻ tại Hội thảo Tìm hiểu vấn đề "lên công ty" và "thay đổi thuế khoán" do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao (HVNCLC), Trung tâm BSA và VCCI TP.HCM tổ chức ngày 17/6, ông Hoàng Xuân Nam, Phó trưởng phòng Quản lý & Hỗ trợ doanh nghiệp số 4, Chi cục Thuế Khu vực II, cho rằng một số cơ sở kinh doanh chưa hiểu thuế là gì.

“Việc kê khai nộp thuế không phân biệt doanh nghiệp lớn, nhỏ, cá thể hay hộ kinh doanh nhỏ lẻ, hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, miễn kinh doanh phát sinh lợi nhuận thì đều phải kê khai nộp thuế”, ông Nam nói thêm.

Do đó, dù chuyển khoản hay nhận tiền mặt, các hộ kinh doanh đều phải kê khai nộp thuế.

Kinh doanh phải có hóa đơn đầy đủ

Trả lời câu hỏi của Tri Thức - Znews về các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai thuế theo doanh thu, ông Nam cho biết cơ quan thuế sẽ phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp để hỗ trợ phần mềm cho người dân.

Theo dự kiến, các cơ quan phải có thêm chính sách hỗ trợ chi phí cho các đơn vị cung cấp giải pháp, tạo điều kiện để cho hộ kinh doanh tiếp cận được những phần mềm kế toán đơn giản và dễ sử dụng.

Đặc biệt, ông Nam nhấn mạnh không thể nói quy định mới về thuế khiến các hộ ngừng kinh doanh. Việc này có thể phát sinh từ những nguyên nhân khác như kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Khi mua hàng, người mua cần yêu cầu người bán lập hóa đơn để biết nguồn gốc hàng hóa. Đây cũng là cách giúp người bán kê khai và chứng minh nguồn gốc.

“Bán hàng không có hóa đơn, không nhận chuyển khoản tức là chúng ta tự chấp nhận rời cuộc chơi. Nếu muốn tiếp tục kinh doanh, chúng ta phải lập hóa đơn đầy đủ, để đầu tiên, tối về chúng ta ngủ ngon. Vừa qua, hiện tượng chuyển nhượng bất động sản ghi giá thấp, đến lúc nào đó cũng lộ ra, nếu đến mức trốn thuế thì có thể phải xử lý hình sự thì cũng bị xử lý”, ông Nam nói.

Thời gian qua, nhiều trường hợp kinh doanh trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) bị phát hiện chuyển tiền qua nhiều tài khoản khác nhau. Vì vậy, việc bán hàng và kê khai đầy đủ cũng là cách tạo sự công bằng cho những người bán khác.

Cân nhắc mô hình phù hợp

Tại sự kiện, bà Nguyễn Cẩm Chi, Giám đốc Khối tư vấn phát triển bền vững, MCG Management Consulting cho biết Việt Nam hiện có hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động, tạo ra 8-9 triệu việc làm và đóng góp khoảng 30% ngân sách Nhà nước.

Đến năm 2030, mục tiêu của Chính phủ là có 2 triệu doanh nghiệp. Do đó, các hộ kinh doanh cá thể đang là đối tượng trọng điểm để chuyển đổi thành doanh nghiệp, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tư nhân.

Dù vậy, bà Chi lưu ý rằng không phải tất cả mọi hộ kinh doanh đều phải lên doanh nghiệp. Rào cản lớn nhất hiện nay của nhiều hộ kinh doanh chính là việc thiếu kiến thức cơ bản về thuế, dẫn đến tâm lý bất an mỗi khi Nhà nước thay đổi chính sách.

Những ngày gần đây, nhiều thông tin không chính xác về chính sách bỏ thuế khoán, thực hiện kê khai thuế theo doanh thu càng làm các hộ kinh doanh nhỏ lẻ lo lắng, thậm chí không dám nhận chuyển khoản từ khách hàng.

Trên mạng xã hội, mọi người cứ chia sẻ từ 1/6, hộ kinh doanh bắt buộc lắp máy tính tiền do cơ quan thuế bán là không chính xác. Cơ quan thuế không bán máy tính tiền mà máy tính tiền sẽ in ra hóa đơn và hóa đơn này sẽ có mã của cơ quan thuế

Bà Nguyễn Cẩm Chi, Giám đốc Khối tư vấn phát triển bền vững, MCG Management Consulting

“Trên mạng xã hội, mọi người cứ chia sẻ từ 1/6, hộ kinh doanh bắt buộc lắp máy tính tiền do cơ quan thuế bán là không chính xác. Cơ quan thuế không bán máy tính tiền mà máy tính tiền sẽ in ra hóa đơn và hóa đơn này sẽ có mã của cơ quan thuế”, bà Chi làm rõ.

Bên cạnh câu chuyện thu thuế theo doanh thu, nhiều hộ kinh doanh tham gia Hội thảo đặt câu hỏi liệu có nên chuyển đổi mô hình từ hộ kinh doanh cá thể sang doanh nghiệp.

Theo bà Chi, với những hộ kinh doanh cá thể có doanh thu lớn, việc duy trì mô hình này sẽ khiến họ gặp khó khăn khi xin các chứng nhận cần thiết, tham gia xuất khẩu hay vay vốn ngân hàng bởi không có tư cách pháp nhân.

Hiện nay, khi chuyển đổi mô hình, hộ kinh doanh cũng có thể lựa chọn nhiều hình thức, bao gồm doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH Một thành viên, công ty TNHH Hai thành viên trở lên, CTCP.

Với ngành hàng bán lẻ (các tiệm tạp hóa), vị chuyên gia khuyến nghị nếu muốn phát triển thành chuỗi thì nhất thiết phải chuyển đổi thành doanh nghiệp. Bà gợi ý hộ kinh doanh bán lẻ nên đi theo mô hình công ty TNHH Hai thành viên để có thể tính lương của chính mình vào chi phí.

Hộ kinh doanh bán lẻ (tạp hóa) nên đi theo mô hình công ty TNHH Hai thành viên để có thể tính lương của chính mình vào chi phí. Ảnh minh họa: Quỳnh Danh.

Đối với ngành kinh doanh ăn uống, việc truy xuất nguồn gốc càng trở thành vấn đề đáng quan tâm nên nguyên liệu đầu vào thường phải trải qua rất nhiều khâu chế biến. Do đó, bà Chi cho rằng các hộ kinh doanh ăn uống cần chuyển đổi lên doanh nghiệp để thuận tiện trong việc xin cấp 2 loại giấy phép “khó nhằn” là giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, và phòng cháy chữa cháy. Hộ kinh doanh có thể tham khảo mô hình công ty TNHH Một thành viên.

Bà Chi nhấn mạnh trong bất kỳ trường hợp nào, tất cả hộ kinh doanh đều phải quan tâm đến truy xuất nguồn gốc hàng hóa đầu vào. Điều này sẽ trở nên dễ dàng kiểm soát khi lắp hóa đơn điện tử, máy tính tiền. Từ đó, người mua hàng biết mình đang mua hàng có nguồn gốc, và người bán cũng có trách nhiệm với hàng hóa bán ra.

Vị chuyên gia tư vấn cũng khuyến nghị nếu các hộ kinh doanh có ý định chuyển đổi thành doanh nghiệp thì đây là thời điểm có nhiều thuận lợi.

Theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) 2025 có hiệu lực từ 1/10, hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong 2 năm đầu, sau đó được giảm 50% trong 4 năm tiếp theo.

Ngoài ra, hàng loạt các chính sách hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi số, tư vấn quản lý và nhiều phần mềm quản lý bán hàng đang miễn phí cho các hộ kinh doanh lên doanh nghiệp.