Hiệu trưởng bị 7 năm tù vì ‘tham ô’ 10,7 triệu đồng

Trường THCS Tam Giang Tây, nơi ông Tâm từng làm hiệu trưởng. Ảnh: Tiền Phong.

Báo Tiền phong vừa có nhiều bài phản ánh vụ việc ông Trần Văn Tâm, cựu Hiệu trưởng trường THCS Tam Giang Tây (xã Tân Ân, Cà Mau), bị cáo buộc tham ô 10,7 triệu đồng, tòa sơ thẩm tuyên phạt 7 năm tù, sau đó tòa phúc thẩm tuyên hủy án điều tra lại.

Vụ án của ông Tâm khởi nguồn từ kết luận thanh tra của UBND huyện Ngọc Hiển (cũ) với trường THCS Tam Giang Tây vào tháng 12/2023, thời điểm ông Tâm đang giữ ghế hiệu trưởng.

Theo kết luận thanh tra, năm 2022, trường THCS Tam Giang Tây bị mất cân đối số tiền hơn 26,5 triệu đồng, dẫn tới nợ công tác phí giáo viên, tiền phần mềm và tiền hỗ trợ ngoài trời giáo viên thể dục...

Sau đó, phía nhà trường đã thực hiện một số hồ sơ thanh quyết toán để rút tiền ngân sách chi trả (một số khoản được xác định thực chi nên không truy cứu, chỉ quy trách nhiệm về làm sai nguyên tắc kế toán).

Ngoài ra, qua kiểm tra chứng từ thanh toán, thanh tra phát hiện có 3 hoá đơn, chứng từ mua kẽm hộp số tiền hơn 20,4 triệu đồng; 5 hoá đơn chứng từ số tiền 23 triệu đồng làm cánh gà sân khấu, mua ghế thang kẽm, kệ tivi… sai về nguyên tắc tài chính, có dấu hiệu thanh toán hai lần.

Làm việc với đoàn thanh tra, ông Tâm giải trình đối với 3 chứng từ mua kẽm hộp số tiền hơn 20,4 triệu đồng trên thực tế có phát sinh mua và đơn giá đúng theo thực tế.

Vật tư mua về làm 4 kệ thiết bị, 2 khung nhà kho gầm cầu thang và bảng thông tin. Tất cả các sản phẩm trên ông Tâm đều thuê giáo viên của trường hàn gia công và có chi trả tiền công.

Ngoài ra, số tiền trường thanh toán có một phần cho khoản nợ trước đó của cá nhân ông Tâm (sau đó đó ông Tâm dùng tiền túi thanh toán một số việc khác cho trường nên được khấu trừ một phần).

Trong phần chứng từ thanh toán mua vật tư kẽm hơn 12 triệu đồng, sau khi từ tiền hàng, thuế và các khoản được cho là hợp lý, ông Tâm bị cơ quan điều tra cáo buộc tham ô hơn 3,8 triệu đồng.

Đối với nhóm chứng từ mua kệ tivi, cánh gà sân khấu, ghế thang kẽm… nhà trường mua vật liệu về thuê giáo viên có tay nghề trong trường làm, tạo điều kiện giúp giáo viên tăng thêm thu nhập, và tận dụng vật liệu thừa của lần làm thiết bị trước đó làm ra. Sau khi hoàn thành, ông Tâm liên hệ các cơ sở xuất hoá đơn thành phẩm đưa kế toán thanh toán.

Tuy vậy, kết luận thanh tra cho rằng ông Tâm không trung thực trong giải trình; không chứng minh được tính hợp pháp của các chứng từ. Đặc biệt, 2 kệ tivi được làm từ vật liệu dôi dư từ các lần trước để làm ra, không mua cũng không làm mới, nhưng ông Tâm vẫn mua 2 hoá đơn về lập chứng từ thanh toán với trường (tổng số tiền 6,9 triệu đồng). Số tiền này cơ quan điều tra cao buộc ông Tâm tham ô.

Dù các khoản trên ông Tâm giải trình sử dụng chi cho các công việc chung của trường, như tiền thuê người làm, trả tiền phần mềm văn phòng, làm hàng rào, sơn, thuê kế toán, mời cơm đoàn thanh tra... nhưng không được chấp thuận.

Đoàn thanh tra kết luận ông Tâm đã lập khống, giả mạo chứng từ kế toán để rút ngân sách nhà nước; vi phạm các hành vi cấm của pháp luật kế toán.

Từ đó, Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển cũ chuyển hồ sơ đến Cơ quan CSĐT Công an huyện Ngọc Hiển điều tra làm rõ.

Kệ ti vi do ông Tâm làm ra được nhà trường sử dụng tới nay. Ảnh: Tiền Phong.

Điều đáng chú ý, trong khoảng thời gian thanh tra, đoàn thanh tra cũng ghi nhận trường THCS Tam Giang Tây không có kế toán (kế toán nghỉ việc từ tháng 4/2023), nên giao giáo viên kiêm nhiêm phụ trách và có thuê kế toán trường mẫu giáo khác hỗ trợ. Việc thuê kế toán có sự thống nhất của Hội đồng sư phạm nhà trường.

Thanh tra ghi nhận trường quản lý thu chi tiền mặt chưa đúng quy định về kế toán (kế toán làm thay luôn công việc thủ quỹ). Tuy nhiên, theo giải trình của ông Tâm, thời điểm này, thủ quỹ của trường là giáo viên kiêm nhiệm nên không biết và không nắm rõ nghiệp vụ tài chính, kế toán, nên chỉ đứng ra rút tiền từ tài khoản trường và giao lại kế toán chi hộ.

Trước đó, như Tiền Phong thông tin, ngày 6/5, TAND tỉnh Cà Mau mở phiên phúc thẩm và tuyên huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm 7 năm tù vì tham ô hơn 10,7 triệu đồng đối với ông Trần Văn Tâm để điều tra lại.

HĐXX cấp phúc thẩm nhận định quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cấp sơ thẩm không ghi lời khai, không đưa người đại diện theo pháp luật của trường vào tham gia tố tụng để xác định thiệt hại thực tế là "vi phạm tố tụng".

Chứng cứ tại hồ sơ cho thấy bị cáo Tâm có mua vật tư và thuê người cùng bị cáo tự làm các sản phẩm cho trường (ghế, kệ tivi, kệ đồ). Như vậy, việc mua vật tư về tự làm sau đó có dôi dư và tận dụng để làm thêm các sản phẩm khác cho trường trong thực tiễn cũng có thể xảy ra.

Tuy nhiên, cấp sơ thẩm chỉ căn cứ vào việc bị cáo thừa nhận có sử dụng vật tư đã thanh toán để làm các sản phẩm mới, sử dụng hoá đơn không có hàng hoá thành phẩm thật kèm theo để thanh toán, từ đó quy kết bị cáo là chưa đảm bảo đủ cơ sở vững chắc và chưa có tính thuyết phục.

Do đó, HĐXX cấp phúc thẩm nhận thấy cần phải định giá toàn bộ sản phẩm của bị cáo đã làm, so sánh với số tiền nhà trường đã chi (thanh toán vật tư, công thợ hàn). Như vậy mới có đủ chứng cứ vững chắc để kết luận thiệt hại.