Hezbollah đứng ngoài, Lebanon tìm cách tránh bị kéo vào chiến sự Iran - Israel

Dù là đồng minh thân cận nhất của Iran trong khu vực, tổ chức Hezbollah đã bí mật phát tín hiệu không muốn tham gia vào căng thẳng đang leo thang giữa Iran và Israel.

Theo báo New York Times, nhiều quan chức Lebanon và nhà ngoại giao phương Tây tiết lộ chính quyền Beirut đã khuyến cáo Hezbollah tránh xa xung đột Israel - Iran. Đây là nỗ lực nhằm tránh kéo Lebanon vào một cuộc chiến mới giữa hai kẻ thù truyền kiếp ở khu vực.

Trong những ngày gần đây, quân đội Lebanon đã tăng cường hiện diện ở miền nam, nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công bằng tên lửa từ lãnh thổ Lebanon có thể châm ngòi cho phản ứng dữ dội từ Israel.

Hezbollah dè chừng

Dù Hezbollah công khai lên án cuộc không kích mới nhất của Israel - động thái được cho là nhắm vào các chỉ huy cấp cao của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), nhưng nhóm này vẫn không đưa ra bất kỳ cam kết đáp trả quân sự nào.

Các nhà phân tích khu vực cho rằng tuyên bố của Hezbollah chỉ mang tính biểu tượng, và thực tế là họ không có ý định mở rộng chiến sự.

“Hiện tại Hezbollah không cần can thiệp vì tên lửa của Iran có khả năng đối đầu với ‘sự xâm lược’ của Israel”, nhà phân tích Qassem Kassir nhận định. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo tình hình có thể thay đổi nếu chiến tranh lan rộng, theo Đài Al Jazeera.

Một số nhà quan sát nhận định Hezbollah hiện không còn khả năng tác chiến như trước. Sau hơn 14 tháng giao tranh dữ dội với Israel, nhóm này đã mất phần lớn kho vũ khí, nhiều chỉ huy bị ám sát và vị thế chính trị trong nước cũng bị lung lay.

Việc Hezbollah không tham chiến được cho là xuất phát từ sự hiểu biết ngầm giữa họ và Tehran.

Chuyên gia Nicholas Blanford, một thành viên cấp cao không thường trú của tổ chức tư vấn Atlantic Council có trụ sở tại Mỹ, nhận định Iran nhận ra họ không thể kêu gọi Hezbollah hành động lúc này.

Hezbollah cũng đang chịu áp lực từ nhà nước Lebanon, Mỹ và Israel về việc từ bỏ vũ trang và chuyển giao độc quyền sử dụng vũ lực cho chính phủ.

Từ tháng 9 đến tháng 11-2024, khi Israel tiến hành chiến dịch không kích dữ dội ở Lebanon, Iran gần như không can dự.

Đài Al Jazeera dẫn các nguồn thạo tin cho biết Tehran thậm chí còn yêu cầu Hezbollah không sử dụng một số loại vũ khí sát thương để tránh leo thang chiến sự.

Giới phân tích cho rằng Hezbollah cảm thấy thất vọng với sự hỗ trợ hạn chế này từ Iran, và điều này có thể ảnh hưởng đến động cơ tham chiến của họ trong tương lai gần.

Dù vậy, nguy cơ vẫn hiện hữu. Nếu tình hình giữa Iran và Israel xấu đi, Hezbollah có thể thực hiện một số hoạt động quân sự dọc biên giới phía nam hoặc tại các khu vực Lebanon còn do Israel chiếm đóng.

Trong lúc đó, ưu tiên của Hezbollah hiện nay là giúp người dân trở về quê nhà và khôi phục lại các thị trấn bị tàn phá.

Theo giới quan sát, việc mở thêm mặt trận có thể đẩy Lebanon vào một cuộc khủng hoảng mới, điều mà ngay cả Hezbollah cũng muốn tránh.

Beirut tăng cường kiểm soát, quyết giữ trung lập

Theo tờ New York Times, trong bối cảnh khu vực căng thẳng, chính quyền Lebanon nỗ lực giữ vai trò trung lập để tránh bị cuốn vào vòng xoáy chiến tranh.

Giới chức an ninh xác nhận đã tăng cường tuần tra, kiểm tra phương tiện ở miền nam Lebanon để ngăn chặn các nhóm vũ trang phóng tên lửa, rocket vào Israel từ lãnh thổ Lebanon.

Động thái này được thúc đẩy sau khi các nhóm vũ trang người Palestine, trong đó có tổ chức Hồi giáo Hamas, bị cáo buộc đã bắn rocket vào Israel từ Lebanon hồi tháng 3.

Ngay sau đó, Israel đáp trả bằng không kích vào ngoại ô nam Beirut lần đầu tiên trong nhiều tháng. Chính phủ Lebanon sau đó đưa ra cảnh báo nghiêm khắc đối với Hamas và bắt giữ một số phần tử tình nghi.

Thủ tướng Lebanon Nawaf Salam ngày 17-6 khẳng định Lebanon phải tránh “mọi hình thức tham gia” vào cuộc xung đột giữa Iran và Israel.

Ông nhấn mạnh, giữ vai trò trung lập là điều cần thiết để duy trì sự ổn định của đất nước, trong bối cảnh người dân vẫn còn chưa hồi phục sau làn sóng bạo lực năm ngoái.

Nhiều người Lebanon chia sẻ với Đài Al Jazeera rằng họ hy vọng hòa bình sẽ được duy trì. “Mọi người đang chuẩn bị hành lý, phòng trường hợp xấu nhất”, một nhà phân tích nói với Al Jazeera.

Việc Hezbollah chủ động giữ khoảng cách cùng với nỗ lực kiểm soát nội bộ từ chính quyền Lebanon cho thấy cả hai đều nhận thức rõ rằng bất kỳ hành động thiếu kiềm chế nào cũng có thể đẩy đất nước vào một cuộc khủng hoảng toàn diện.