Hết lách luật dạy thêm

Năm 2010, Bộ GD&ĐT đã có văn bản hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày đối với các trường trung học để phục vụ triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2006.

Tuy nhiên, đến nay, văn bản đã không còn phù hợp do chương trình 2006 đã kết thúc trong năm học 2023-2024. Công văn hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông vừa ban hành chính thức thực hiện từ năm học 2025-2026.

Phân định rõ buổi 1, buổi 2

Việc ban hành văn bản hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ, bao gồm giáo dục đạo đức, giáo dục giá trị sống, kĩ năng sống, giáo dục STEM/STEAM, giáo dục văn hóa đọc, văn hóa học đường, giáo dục thể chất, nghệ thuật, giáo dục tài chính; phát triển năng lực ngoại ngữ, năng lực số, năng lực trí tuệ nhân tạo (AI), năng lực thẩm mĩ… cho học sinh; hình thành ý thức, thói quen học tập suốt đời.

Công văn được ban hành nhằm nâng cao chất lượng giờ học chính khóa; khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục; sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện có, góp phần thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh; đẩy mạnh xã hội hóa để phát triển giáo dục.

Bộ GD&ĐT cho biết việc dạy học 2 buổi/ngày được phân định rõ giữa buổi 1 và buổi 2 nhằm bảo đảm tính khoa học, linh hoạt và phát triển toàn diện học sinh.

Trong đó, buổi 1 là thời gian thực hiện chương trình giáo dục phổ thông chính khóa, bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc (đối với các cấp học phổ thông), các môn học tự chọn, môn học lựa chọn, các chuyên đề nâng cao (đối với cấp THPT) theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Đây là nội dung dạy học bắt buộc nhằm bảo đảm yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông.

Buổi 2 là thời gian để tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ, phát triển năng lực, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tài chính, giáo dục nghệ thuật, thể chất, STEM/STEAM, hướng nghiệp, AI, ngoại ngữ… theo định hướng phát triển toàn diện phù hợp với tâm sinh lí học sinh ở từng cấp học.

Tâm lý sợ sai

So với hướng dẫn năm 2010, việc học buổi 2 bắt đầu thực hiện từ năm học 2025-2026 trong nhà trường có sự khác biệt.

Theo công văn cũ, Bộ GD&ĐT có đưa yêu cầu thực hiện các hoạt động giáo dục đa dạng nhưng cơ bản, các trường phổ thông thường chỉ tập trung vào việc dạy tăng cường các môn học chính khóa (một dạng học thêm trong nhà trường) vì hướng dẫn có “mở” để các trường triển khai.

Công văn mới cùng với Thông tư 29, việc dạy thêm học thêm trong trường học có thu tiền đã bị triệt tiêu. Vì vậy, buổi 2 từ năm học mới thực sự là thời gian cho các hoạt động phát triển kỹ năng cá nhân của học sinh, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ sở giáo dục.

Một điểm mới nữa là các nhà trường không thu tiền phụ huynh đăng kí cho học sinh học buổi 2 như đã làm trước đây. Hướng dẫn của Bộ GD&ĐT quy định kinh phí được bố trí từ ngân sách địa phương, thực hiện lồng ghép có hiệu quả chương trình, đề án, dự án để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, kinh phí chi cho việc thực hiện; đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân đóng góp, đầu tư nguồn lực cho giáo dục theo quy định pháp luật.

Đại diện Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết đang xây dựng hướng dẫn triển khai hoạt động giáo dục buổi 2 phù hợp với tình hình thực tế.

Vấn đề kinh phí được cho là nhạy cảm nhất hiện nay. Khi Thông tư 29 ra đời, phụ huynh đã mặc định trong trường phổ thông không còn dạy tăng cường có thu tiền.

Chính vì vậy, triển khai dạy buổi 2 theo hướng dẫn mới, khi thực hiện xã hội hóa giáo dục, các trường khó có thể nhận được sự ủng hộ đồng bộ của phụ huynh.

Một hiệu trưởng trường THCS tại Hà Nội cho biết cần có quy định rõ hơn, thực tế kinh phí chi thường xuyên cho các nhà trường rất eo hẹp, khó có thể thu xếp cho nhiều hoạt động đa dạng như hướng dẫn của bộ nêu.

Quy định cho phép xã hội hóa nhưng cũng tương tự như việc dạy thêm trong trường học cho 3 đối tượng theo Thông tư 29, các trường không biết “lấy từ nguồn thu khác” hay “thực hiện xã hội hóa” như thế nào là đúng. Ranh giới giữa sai - đúng trong việc này không rõ ràng nên tâm lý các trường đều sợ sai.