Hết hào hứng với Nga, Trung Quốc khai phá mỏ dầu thô mới: Nhập khẩu tăng gần gấp 30 lần, Mỹ cũng là khách hàng ‘ruột’

Ngoài Trung Quốc, dầu thô của quốc gia này đang được lòng các nước châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Brunei và Đài Loan.

Dữ liệu theo dõi tàu biển cho thấy Trung Quốc đã nổi lên trở thành khách hàng hàng đầu đối với dầu thô của Canada được vận chuyển qua đường ống Trans Mountain mở rộng (TMX), khi cuộc chiến thương mại với Mỹ đã làm thay đổi dòng chảy dầu thô trong năm kể từ khi đường ống này bắt đầu hoạt động.

Canada là quốc gia sản xuất dầu lớn thứ 4 thế giới, nhưng tỉnh sản xuất dầu chính của nước này là Alberta lại nằm trong đất liền với khả năng tiếp cận hạn chế đến các cảng biển. Điều đó có nghĩa là phần lớn dầu của Canada (khoảng 4 triệu thùng/ngày, tương ứng 90%) được xuất khẩu sang Mỹ thông qua các đường ống chạy theo hướng bắc-nam.

Đường ống dẫn dầu Trans Mountain trị giá 24,40 tỷ USD là đường ống dẫn dầu đông-tây duy nhất của Canada, vận chuyển dầu đến Bờ biển Thái Bình Dương, nơi dầu có thể được chất lên tàu chở dầu để xuất khẩu. Việc mở rộng, bắt đầu hoạt động vào ngày 1/5/2024, đã tăng gấp 3 công suất của đường ống lên 890.000 thùng mỗi ngày và mở ra cơ hội cho dầu của Canada dọc theo Bờ biển phía Tây Mỹ và tại các thị trường Châu Á.

Trong khi dầu hiện đang được miễn thuế quan của Mỹ, Canada đã nỗ lực đa dạng thị trường bằng cách vận chuyển trung bình khoảng 207.000 thùng mỗi ngày (bpd) đến Trung Quốc kể từ khi dự án TMX tăng tốc lên mức hoạt động đầy đủ vào tháng 6 năm ngoái, theo Kpler. Đó là mức tăng rất lớn so với mức trung bình khoảng 7.000 bpd trong thập kỷ đến năm 2023.

Mỹ cũng đã nhập khẩu khoảng 173.000 thùng/ngày từ đường ống này trong cùng thời kỳ.

Ông Philippe Rheault, giám đốc Viện Trung Quốc tại Đại học Alberta, cho biết các chính sách bảo hộ của Trump trong những tháng gần đây đã khiến Canada trở nên hấp dẫn hơn đối với người mua Trung Quốc. Rheault cho biết Trung Quốc cũng không muốn phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung cấp năng lượng của Nga.

Ông nói thêm: "Nhiều nhà máy lọc dầu của Trung Quốc cũng lưu tâm đến lệnh trừng phạt của Mỹ và đang cố gắng đa dạng hóa nguồn cung cấp dầu khỏi Venezuela và những nơi khác".

Theo Cục Thống kê Canada, trong năm kể từ khi đường ống được mở rộng, xuất khẩu dầu thô của Canada sang các quốc gia khác ngoài Mỹ đã tăng gần 60% lên mức kỷ lục hàng năm là khoảng 183.000 thùng/ngày vào năm 2024.

Dữ liệu theo dõi tàu cho thấy các quốc gia khác sử dụng dầu thô của Canada bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Brunei và Đài Loan.

Trong những tháng gần đây, một số chính trị gia Canada đã kêu gọi xây dựng đường ống mới tới các cảng xuất khẩu ven biển để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Tuy nhiên các rào cản về quy định, tài chính và chính trị vẫn tiếp tục kìm hãm sự phát triển đó.

Theo các tài liệu nộp lên Cơ quan quản lý năng lượng Canada, TMX đạt công suất trung bình khoảng 77% vào năm 2024, thấp hơn mức 83% mà công ty dự báo, một phần là do mức phí cầu đường cao mà nhà điều hành đã tính để bù đắp cho chi phí vượt mức trong quá trình xây dựng. Dự kiến đường ống sẽ đạt 84% công suất trong năm nay và tăng lên 92% vào năm 2027.

Nhà điều hành của dự án, Trans Mountain Corp, cho biết họ đang xem xét các dự án mở rộng để có thể bổ sung thêm công suất từ 200.000 đến 300.000 thùng/ngày vào hệ thống.