Hé lộ chi tiết đề xuất của ông Putin về Ukraine tại cuộc gặp thượng đỉnh với ông Trump

Các nguồn tin thân Điện Kremlin hé lộ chi tiết đề xuất hòa bình với Ukraine mà ông Putin đã nêu với ông Trump tại thượng đỉnh ở Alaska ngày 15-8 vừa qua.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Alaska hôm 15-8 tại bang Alaska (Mỹ), đánh dấu hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga đầu tiên sau hơn 4 năm.

Ông Putin sau đó cho biết cuộc gặp có thể mở đường cho hòa bình ở Ukraine, nhưng cả hai nhà lãnh đạo đều không nêu chi tiết những gì đã thảo luận.

Đề xuất của Nga

Theo 3 nguồn tin thân Điện Kremlin của Reuters, cuộc gặp kín kéo dài khoảng 3 tiếng giữa ông Putin và ông Trump chủ yếu xoay quanh khả năng đạt được thỏa hiệp về Ukraine.

Ông Putin được cho là đã có phần thỏa hiệp về các yêu cầu lãnh thổ từng đưa ra vào tháng 6-2024, trong đó buộc Kiev phải từ bỏ toàn bộ 4 vùng mà Nga đã tuyên bố sáp nhập, bao gồm Dontesk và Luhansk (vùng Donbass), Kherson và Zaporizhzhia. Tuy nhiên Kiev vẫn luôn kiên quyết bác bỏ yêu cầu này.

Nguồn tin tiết lộ trong đề xuất hòa bình mới, Tổng thống Nga giữ nguyên yêu cầu Ukraine phải rút hoàn toàn khỏi các khu vực ở vùng Donbass còn do Kiev kiểm soát. Đổi lại Matxcơva sẽ dừng các mặt trận tại Zaporizhzhia và Kherson.

Theo ước tính của Mỹ và dữ liệu nguồn mở, Nga hiện kiểm soát khoảng 88% vùng Donbass, 73% vùng Zaporizhzhia và Kherson.

Nga sẵn sàng trao trả một phần nhỏ thuộc các tỉnh Kharkov, Sumy, Dnipropetrovsk của Ukraine mà họ kiểm soát, như một phần của thỏa thuận tiềm năng.

Bên cạnh đó ông Putin vẫn đang kiên trì yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đồng thời yêu cầu một cam kết có ràng buộc về mặt pháp lý từ NATO rằng sẽ không mở rộng thêm về phía đông.

Phía Nga cũng yêu cầu áp hạn chế với quân đội Ukraine và thỏa thuận không có binh sĩ phương Tây nào được triển khai trên lãnh thổ Ukraine dưới hình thức lực lượng gìn giữ hòa bình, các nguồn tin cho biết.

Bộ Ngoại giao Ukraine, Nhà Trắng và NATO hiện chưa bình luận về các đề xuất này.

Cơ hội tốt nhất cho hòa bình tại Ukraine?

Theo ước tính của Mỹ và các bản đồ nguồn mở, lực lượng Nga đang kiểm soát 1/5 diện tích Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần bác bỏ việc rút khỏi các vùng lãnh thổ Ukraine được quốc tế công nhận như phần của thỏa thuận với Nga. 

Ông cho rằng Donbass đóng vai trò như pháo đài ngăn chặn Nga tiến sâu vào nước này.

"Nếu chỉ đơn giản là rút khỏi miền đông, chúng tôi không thể làm điều đó. Đó là vấn đề sống còn của đất nước, liên quan đến các tuyến phòng thủ mạnh nhất", ông Zelensky phát biểu hôm 21-8.

Trong khi đó gia nhập NATO là mục tiêu chiến lược được ghi nhận trong Hiến pháp Ukraine. Đây cũng được xem là sự đảm bảo an ninh đáng tin cậy nhất với Kiev. Ông Zelensky cũng tuyên bố Nga không có quyền quyết định tư cách thành viên của liên minh quân sự này.

Ba nguồn tin thân Điện Kremlin của Reuters khẳng định thượng đỉnh Trump - Putin ở Alaska đã mở ra cơ hội tốt nhất cho hòa bình kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 2-2022, do đã có các cuộc thảo luận cụ thể về điều khoản của Nga và ông Putin cũng cho thấy sự sẵn sàng thỏa hiệp.

"Ông Putin sẵn sàng cho hòa bình, cho thỏa hiệp. Đó là thông điệp đã được truyền tải tới Trump", một nguồn tin nói.

Dù vậy các nguồn tin cũng lưu ý Nga vẫn chưa rõ Ukraine có sẵn sàng nhượng phần còn lại của Donbass hay không. Ngoài ra chưa rõ liệu Mỹ có công nhận lãnh thổ Ukraine do Nga kiểm soát hay không.