Hàng loạt khu đất công tại Cà Mau sau thu hồi nhiều năm vẫn bỏ trống

Hàng loạt khu đất công tại Cà Mau sau khi thu hồi từ các doanh nghiệp nhiều năm qua vẫn bỏ trống, chưa được đấu giá, chưa có quy hoạch chi tiết hoặc vướng tranh chấp, tái lấn chiếm.

Chiều 19.9, theo nguồn tin của PV Thanh Niên, Thanh tra tỉnh Cà Mau vừa ban hành kết luận thanh tra (KLTT) việc thực hiện chính sách, pháp luật trong quản lý, sử dụng đất công và nhà đất tại Sở NN-MT.

Theo KLTT, Sở NN-MT Cà Mau đang theo dõi 43 khu đất công và nhà, đất với tổng diện tích trên 2,8 triệu m² (hơn 1 triệu m² đất công và gần 1,8 triệu m² đất kèm nhà cửa); trong đó có nhiều diện tích đất thu hồi từ các doanh nghiệp.

Cùng với đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Cà Mau (trước đây trực thuộc Sở NN-MT, nhưng từ tháng 4.2025 trực thuộc UBND tỉnh) tiếp nhận 31 khu đất công và nhà, đất để quản lý. Con số lên tới hơn 2,7 triệu m², nhưng nhiều khu đất trong diện này được đoàn thanh tra chọn ngẫu nhiên kiểm tra cho thấy tình trạng bỏ hoang, tranh chấp hoặc thủ tục kéo dài khiến khai thác gần như "đóng băng".

Những khu đất tại Cà Mau bị "treo" sau thu hồi

Sau nhiều năm thu hồi, khu "đất vàng" tại 12 Phan Chu Trinh (P.2, TP.Cà Mau, nay là P.An Xuyên) từng thuộc Công ty CP Văn hóa tổng hợp Cà Mau vẫn chưa có quy hoạch, chưa thể tổ chức đấu giá.

Ngày 2.7.2019, UBND tỉnh Cà Mau giao Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý khu đất 654,5 m² của Công ty CP Văn hóa tổng hợp Cà Mau. Năm 2021, UBND tỉnh phê duyệt đề án cho thuê tài sản công giai đoạn 2021 - 2025, phương thức cho thuê bằng đấu giá. Tháng 7.2022, trung tâm ký hợp đồng cho thuê với ông T.T.T.

Tuy nhiên, tháng 8.2022, UBND tỉnh yêu cầu điều chỉnh hợp đồng thành thuê hằng năm để thuận lợi thu hồi khi nhà nước cần sử dụng. Ông T. không đồng ý và đề nghị chấm dứt, thanh lý hợp đồng vì chi phí đầu tư ban đầu lớn, nếu phải ký hợp đồng thuê hằng năm thì rất khó trong việc khai thác và thu hồi vốn trong một năm.

Tháng 10.2022, UBND tỉnh thống nhất thanh lý hợp đồng và dừng thực hiện đề án. Sau đó, trung tâm thông báo cho thuê ngắn hạn khu đất nhưng không có người đăng ký. Đến nay, khu đất rộng 654,5 m² vẫn bỏ trống, không ai thuê, không ai sử dụng, thậm chí không còn mốc giới ngoài thực địa.

Năm 2017, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh được UBND tỉnh giao quản lý khu đất hơn 41.000 m² sau khi thu hồi từ Công ty TNHH xử lý môi trường Quang Bến. Tuy nhiên, khu đất này liên tục bị ông L.T.P (bảo vệ cũ của công ty này) tái chiếm, trung tâm báo cáo Sở TN-MT để có hướng chỉ đạo. Ông L.T.P, nhiều lần dựng chòi, nuôi thủy sản trái phép, đến năm 2022 mới cưỡng chế được.

Hiện nay khu đất được giữ chặt, nhưng cũng rơi vào tình cảnh cỏ mọc um tùm, không người thuê, không dự án nào triển khai. Theo KLTT, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh thông báo cho thuê đất ngắn hạn diện tích đất 41.728,4 m² và ông N.M.C trúng giá thuê ngắn hạn, nhưng sau đó không ký hợp đồng.

Một trong những khu đất được kỳ vọng phát triển đô thị, khu quy hoạch chợ nổi ở P.7, TP.Cà Mau (cũ) cũng đang "giậm chân tại chỗ". Tỉnh đã nhiều lần giao trung tâm quản lý với tổng diện tích hơn 1,6 ha, thậm chí cho phép tận dụng đất san lấp hỗ trợ các công trình công cộng. Tuy nhiên, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết vẫn chưa hoàn tất, khiến việc đấu giá quyền sử dụng đất không thể thực hiện.

Còn khu "đất vàng" 6,2 ha thu hồi của của Tổng công ty Phân bón và hóa chất Dầu khí nằm trên đường Trần Hưng Đạo (P.Tân Thành), Trung tâm thông báo cho thuê đất ngắn hạn và hết thời gian thông báo nhưng không có người nộp đơn xin thuê. Các khu đất khác như trụ sở Công ty Hải Đăng (4.313 m², P.9, TP.Cà Mau cũ - nay thuộc P.An Xuyên), Chợ nông sản thực phẩm Năm Căn (1.151,9 m², xã Năm Căn) cũng chung tình trạng không ai thuê, mốc giới ngoài thực địa biến mất hoặc xuống cấp.

Đáng chú ý là khu đất 138 ha của Công ty CP Nuôi trồng và Chế biến thủy hải sản Mỏ Ó - Sóc Trăng tại xã Tân Thuận, H.Đầm Dơi (nay là xã Tân Thuận). Sau nhiều năm tranh chấp pháp lý, dù đã có phán quyết tòa án và bàn giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý, nhưng việc mời gọi đầu tư thất bại. Hiện, chỉ cho người thuê ngắn hạn với diện tích đất 1.306.119 m², tiền cho thuê ngắn hạn là 658 triệu đồng/năm (cho thuê ngắn hạn lại bị thu hẹp diện tích vì vướng hành lang sông, đường giao thông).

Trách nhiệm thuộc ai?

KLTT xác định trách nhiệm thuộc giám đốc, các phó giám đốc phụ trách giai đoạn liên quan và lãnh đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh do chưa thường xuyên kiểm tra, theo dõi, để phát sinh sai sót ở các khu đất nêu trên.

Nguyên Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh (trước trực thuộc UBND tỉnh) chưa đề xuất cắm mốc giới, không theo dõi chặt để xảy ra tình trạng chiếm, tái chiếm đất; biên bản vi phạm thiếu diện tích cụ thể; không báo cáo kịp thời cho Sở TN-MT (cũ); đồng thời buông lỏng quản lý, để mốc giới bị vùi lấp, đất bị bốc dỡ sai quy định.

Ngoài ra, bộ phận tham mưu của Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh cũng để xảy ra nhiều thiếu sót trong quản lý tại các khu đất thu hồi của Công ty CP Văn hóa Tổng hợp Cà Mau, Công ty TNHH Xử lý môi trường Quang Bến, khu quy hoạch Chợ nổi P.7 và Công ty TNHH Hải Đăng.