Hàn Quốc đương đầu với 'đại dịch cô đơn'

Trong bối cảnh Hàn Quốc đang vật lộn với "đại dịch cô đơn", chính quyền thủ đô Seoul đã khởi động một chương trình mới đầy tham vọng nhằm giải quyết vấn đề.

Những người đến trung tâm có thể xem phim hoặc nằm dài. Ảnh: Guardian.

Trong căn phòng mát mẻ ở tầng ba một trung tâm cộng đồng ở Dongdaemun - phía đông Seoul, chiếc ghế massage phát ra tiếng rì rầm khe khẽ. Không gian tràn ngập những tiếng động nhẹ nhàng dễ chịu: Tiếng bíp từ trò chơi trên màn hình cảm ứng, tiếng thì thầm trò chuyện từ khu vực bếp, tiếng lật trang giấy.

Eom Mi-hui - 53 tuổi - thả mình vào bồn ngâm chân hồng ngoại với vẻ mặt mãn nguyện. “Cảm giác thật tuyệt vời”, bà Eom nói. “Cơ thể tôi không được khỏe, nên bồn ngâm chân có tác dụng thư giãn”. Sau đó, bà ngồi lên ghế massage.

Địa điểm này là một trong những "cửa hàng tiện lợi cho tâm trí" đặt tại Seoul. Tại đây, những cư dân đang vật lộn với nỗi cô đơn có thể thoải mái ngồi, thưởng thức một bữa ăn ngon miệng, xem phim hoặc đơn giản là dành thời gian bên nhau. Mọi người không cần phải nói chuyện.

Theo Guardian, ý tưởng chủ chốt khởi nguồn cho "cửa hàng tiện lợi cho tâm trí" là ngay cả những tương tác thụ động cũng giúp chống lại "đại dịch cô đơn" đang hoành hành khắp Seoul. Các chuyên gia luôn sẵn sàng tư vấn cho những người tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên sâu hơn.

Sự cô đơn là tác nhân gây hại

Tại Seoul - khu vực có gần 10 triệu dân, số hộ gia đình độc thân tăng vọt từ 16% lên gần 40% chỉ trong hơn hai thập niên. Khảo sát của Viện Seoul năm 2022 cho thấy 62% hộ gia đình độc thân cảm thấy cô đơn, trong khi 130.000 người trẻ đang chịu đựng cảm giác bị xã hội cô lập. Trên toàn quốc, năm 2023 ghi nhận hơn 3.600 ca "qua đời trong cô đơn" - cụm từ chỉ những người chết song không được phát hiện suốt thời gian dài.

Cuối năm 2024, Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon đã khởi động sáng kiến "Seoul không cô đơn", một chương trình kéo dài 5 năm với khoản đầu tư 451,3 tỷ won. Ông tuyên bố "mức độ hạnh phúc thấp, tỷ lệ tự tử cao và trầm cảm đều liên quan đến sự cô đơn".

Bà Eom sống một mình và đang đối mặt với các vấn đề sức khỏe tâm thần. Bà biết đến trung tâm nhờ một bản tin của quận. "Khi chán nản, ở nhà khiến mọi chuyện tồi tệ hơn", bà nói. "Tôi không có nơi nào để đi, đi giày thôi cũng đủ mệt rồi. Nhưng khi có một nơi như thế này, tôi dễ dàng đốc thúc bản thân ra ngoài hơn".

Chi nhánh Dongdaemun là một trong bốn địa điểm thí điểm mở hồi tháng 3. Ảnh: Guardian.

Chi nhánh Dongdaemun là một trong bốn địa điểm thí điểm mở hồi tháng 3. Việc sử dụng khái niệm "cửa hàng tiện lợi" nhằm tránh định kiến, đồng thời dựa trên một nét văn hóa đặc trưng của Hàn Quốc. Cửa hàng tiện lợi có mặt trên khắp các con phố, nơi mọi người thường ghé qua mua đồ ăn nhẹ hoặc đồ uống suốt cả ngày.

Sự quen thuộc này khiến không gian ở Dongdaemun trở nên gần gũi. "Giống quán cafe kết hợp với cửa hàng tiện lợi", bà Eom nói.

"Chúng tôi từng áp dụng các chính sách cho những người đang trong giai đoạn khủng hoảng. Nhưng chúng tôi cũng cần giải quyết chính sự cô đơn", Kim Se-heon từ phòng Phòng chống cô đơn của Seoul cho biết.

Bên cạnh "cửa hàng tiện lợi cho tâm trí", thành phố đã triển khai nhiều chương trình khác, như đường dây nóng hỗ trợ 24/24 hồi tháng 4. Đến đầu tháng 7, dịch vụ này nhận được hơn 10.000 cuộc gọi, vượt mục tiêu hàng năm là 3.000 cuộc gọi. Gần 6.000 người gọi đến chỉ vì cảm thấy cô đơn và cần trò chuyện, trong đó 63% là trung niên, 31% là thanh niên và 5% là người cao tuổi.

Một nơi để thuộc về

Người sử dụng dịch vụ cần hoàn thành một bài đánh giá ngắn gồm 5 câu hỏi về sự cô đơn. Trung tâm này nhanh chóng trở thành một phần trong thói quen hàng ngày của ông Lee Won-tae (51 tuổi). Do mới chuyển nhà, ông Lee chưa quen biết nhiều người. Do đó, ông đi bộ tới đây gần như mỗi ngày.

“Tôi chưa có nhiều bạn thân”, ông nói. “Tôi đi bộ rất nhiều, nhưng không đi được quá xa (do chân đau). Tôi đến đây, nghỉ ngơi một chút, rồi lại tiếp tục đi".

Giống bà Eom, ông không chủ đích giao lưu: "Chỉ cần nghỉ ngơi ở một nơi như thế này là đủ thoải mái rồi".

Yoo Dong-heon - nhân viên xã hội quản lý "cửa hàng tiện lợi cho tâm trí" Dongdaemun và tư vấn cho người sử dụng dịch vụ - cho biết nhu cầu vượt quá mong đợi với lượng người tới trung tâm tăng đều đặn hàng ngày.

“Mọi người không chỉ đến từ các quận khác của Seoul, mà còn ở các thành phố bên ngoài thủ đô như Gimpo, Uijeongbu và thậm chí cả Ansan”, anh nói. "Sáng nay, có người từng nhiều lần tìm cách tự tử đã đến đây. Vết thương trên tay thậm chí còn chưa lành. Với những cá nhân như vậy, chúng tôi ngay lập tức kết nối họ với các dịch vụ phúc lợi".

Anh Yoo Dong-heon hướng dẫn thực hiện bài đánh giá ngắn gọn về sự cô đơn. Ảnh: Guardian.

Trong khi đó, là “cố vấn chữa lành” tình nguyện tại trung tâm, Lee In-sook không phải là người đưa ra những giải pháp tức thời. 10 năm trước, cô ly hôn với chồng sau hơn 20 năm chung sống. Cô rơi vào tuyệt vọng khi không có hỗ trợ tài chính và phải nuôi nấng 2 con.

“Tôi bất lực và không muốn làm gì cả”, cô nhớ lại. “Nhưng tôi còn phải nuôi con, nên đã tự vực dậy".

Quá trình đó kéo dài và đầy khó khăn, song giờ đây cô dùng chính những nỗi đau đó để hướng dẫn và thể hiện sự cảm thông sâu sắc với người khác.

“Người trẻ lo lắng về việc làm và tương lai. Người trung niên đối mặt với khó khăn kinh tế và nghỉ hưu bắt buộc. Người lớn tuổi vật lộn với nghèo đói và sức khỏe”, cô nói.

Làm việc tại trung tâm một lần/tuần, cô có cách tiếp cận dựa trên sự kiên nhẫn: "Một số người ban đầu không nói chuyện với người lạ. Hoàn toàn bình thường. Nhưng dần dần, họ sẽ thoải mái chia sẻ mọi chuyện".

Với cô Lee, trung tâm khác biệt với các dịch vụ chính thức ở một điểm: Sự kết nối chân thành giữa người với người - một thứ "tiền cũng không mua được".