Hải Phòng sẽ phát triển khu thương mại tự do sau sáp nhập Hải Dương

Bộ Tài chính đã phối hợp với Hải Phòng và Hải Dương để đánh giá tiềm năng phát triển, đề xuất cơ chế phù hợp với mô hình mới sau khi hợp nhất.

Sáng 13.6, thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Hải Phòng, nhiều đại biểu đồng tình cần cơ chế vượt trội, linh hoạt để Hải Phòng tiếp tục giữ vai trò đầu tàu khu vực phía bắc, tạo đà phát triển cho mô hình đô thị lớn tích hợp trong tương lai.

Đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) cho biết, thành phố đã duy trì tăng trưởng kinh tế trên 10% trong suốt 10 năm liên tục. Tuy nhiên, để tiếp tục phát huy vai trò trung tâm logistics, cảng biển, công nghiệp, dịch vụ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, Hải Phòng cần một khung chính sách mới.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh đặt ra yêu cầu thiết kế lại thể chế, cơ chế quản lý phù hợp. Hải Phòng và Hải Dương đã thống nhất các cơ chế, chính sách để áp dụng trên toàn địa bàn sau sáp nhập. 

Góp ý về quy định thu hồi đất trong dự thảo, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) đề nghị cần đồng nhất cách quy định với nghị quyết cơ chế đặc thù của Đà Nẵng, tránh mâu thuẫn khi áp dụng. Với trường hợp thu hồi đất xen kẽ, cần làm rõ tiêu chí áp dụng đối với thửa đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng trong khu dân cư.

Giải trình ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, việc ban hành nghị quyết là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy tăng trưởng 2 con số cho vùng đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2026 - 2030. 

Trong quá trình xây dựng, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Hải Phòng và Hải Dương để đánh giá thực trạng, tiềm năng phát triển, từ đó đề xuất cơ chế chính sách phù hợp với mô hình tổ chức đơn vị hành chính mới sau khi hợp nhất.

Về thu hồi đất, Bộ Tài chính kiến nghị Quốc hội bổ sung quy định cho phép thu hồi đất để phát triển trung tâm logistics, dịch vụ hậu cần và một số dự án phục vụ lợi ích công cộng, phù hợp với thực tiễn của địa phương. 

Áp dụng chính sách tương tự với Đà Nẵng

Liên quan đến cơ chế tài chính đổi mới sáng tạo, dự thảo nghị quyết đề xuất thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm tại Hải Phòng. Đây sẽ là công ty TNHH MTV do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, hoạt động theo nguyên tắc thị trường, có kiểm toán độc lập và báo cáo tài chính minh bạch. 

Đặc biệt, cán bộ, công chức, viên chức vận hành quỹ sẽ được miễn trừ trách nhiệm trong trường hợp chấp hành đúng quy định nhưng kết quả không như kỳ vọng, tạo điều kiện mạnh dạn thử nghiệm.

Một điểm mới quan trọng trong dự thảo là phát triển khu thương mại tự do tại Hải Phòng. Các chính sách trong khu này sẽ tiếp cận theo thông lệ quốc tế, áp dụng chế độ đầu tư đặc biệt với dự án ưu tiên, giao đất không qua đấu giá, cho phép sử dụng ngoại tệ, được chuyển khẩu hàng hóa và thực hiện thủ tục hải quan theo mô hình "Một khai báo - Một kiểm tra - Một phê duyệt".

Theo ông Thắng, một trong những điểm nghẽn lớn hiện nay là cách hiểu hạn chế về hoạt động chuyển khẩu hàng hóa. Việt Nam hiện áp dụng quy định rất chặt chẽ, khiến nhiều doanh nghiệp logistics quốc tế gặp khó khi muốn dùng Việt Nam làm trung tâm trung chuyển. 

Do đó, dự thảo nghị quyết đề xuất cho phép hàng hóa vào kho ngoại quan để đóng gói, phân phối, tái xuất mà không bị coi là hoạt động chuyển khẩu, đây là thay đổi phù hợp với thông lệ quốc tế, ông Thắng nói.

Về vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là tính tương đồng giữa các chính sách của Hải Phòng và Đà Nẵng, đặc biệt liên quan đến khu thương mại tự do, Bộ Tài chính đề xuất Quốc hội lựa chọn phương án bổ sung chính sách tương tự cho Đà Nẵng ngay trong nghị quyết lần này, thay vì chờ trình nghị quyết mới trong kỳ họp sau. Điều này sẽ đảm bảo sự công bằng, đồng bộ giữa các địa phương trọng điểm phát triển.