'Hai năm nữa học sinh Việt đủ sức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính'

Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ được tổ chức thi trên máy tính ở những nơi đủ điều kiện. Với tôi – một phụ huynh có con đang học lớp 11 và sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT sau đây hai năm – đây là một tín hiệu tích cực, đáng tin tưởng, thậm chí là một bước ngoặt quan trọng trong cải cách giáo dục.

Có thể sẽ có những lo ngại, hoài nghi, thậm chí phản đối, vì bất kỳ sự thay đổi lớn nào trong lĩnh vực giáo dục đều tác động sâu rộng đến hàng triệu gia đình. Nhưng nếu nhìn vào xu hướng toàn cầu, yêu cầu thực tiễn của xã hội hiện đại, cũng như lộ trình cải cách giáo dục ở Việt Nam những năm gần đây, tôi tin rằng việc tổ chức thi tốt nghiệp trên máy tính là cần thiết, hợp lý và khả thi nếu chúng ta làm đúng cách.

Một trong những lợi ích dễ thấy nhất của hình thức thi trên máy tính là giảm thiểu sai sót và tiêu cực trong quá trình tổ chức thi. Khi tất cả bài thi được làm và chấm trên máy, sự can thiệp chủ quan của con người sẽ được hạn chế tối đa. Điều này góp phần đảm bảo tính khách quan, minh bạch và công bằng cho tất cả thí sinh. Thêm vào đó, kết quả thi có thể được xử lý và công bố nhanh chóng hơn, không phải đợi chấm tay hàng chục ngàn bài thi.

Với công nghệ hiện tại, thí sinh có thể biết điểm trong vòng vài giờ hoặc một ngày sau khi thi – điều mà trước đây là không tưởng. Tôi từng chứng kiến con mình tham gia các kỳ thi thử, kiểm tra học kỳ trên máy tại trường và nhận thấy cách làm này không chỉ hiệu quả, tiết kiệm thời gian, mà còn khiến các em hứng thú hơn với việc thi cử. Vì thế, tôi càng tin rằng thi tốt nghiệp trên máy tính, nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng, hoàn toàn có thể áp dụng rộng rãi trong tương lai gần.

>> 'Điểm IELTS là tiêu chí phụ trong xét tuyển đại học để tránh bất công'

Tất nhiên, muốn thành công, chúng ta cần một lộ trình hợp lý, không dồn ép. Một điều khiến tôi cảm thấy yên tâm là Bộ Giáo dục và Đào tạo không áp dụng đồng loạt hình thức thi trên máy tính, mà triển khai dần ở những nơi "đủ điều kiện". Đây là cách làm phù hợp với thực tế chênh lệch về hạ tầng giáo dục giữa các địa phương, đặc biệt là vùng sâu vùng xa.

Những nơi có cơ sở vật chất, đường truyền internet, đội ngũ giáo viên và học sinh đã quen với công nghệ có thể triển khai trước. Những nơi chưa đủ điều kiện sẽ tiếp tục thi theo hình thức giấy truyền thống. Khi không có áp lực "phủ toàn quốc" ngay lập tức, sẽ không tạo ra khoảng cách hay bất công. Điều này thể hiện sự thận trọng nhưng quyết tâm đổi mới của ngành giáo dục.

Bên cạnh đó, việc thông báo sớm từ năm 2025 rằng kỳ thi 2027 sẽ chuyển dần sang thi máy tính, cũng cho thấy Bộ đang cố gắng tạo thời gian chuẩn bị cho học sinh, giáo viên, phụ huynh và cả hệ thống. Đây là một điểm cộng lớn. Chúng ta không bị rơi vào tình thế bị động hay bất ngờ, mà có thể chủ động nâng cao năng lực sử dụng công nghệ cho học sinh, đầu tư thiết bị, tập huấn giáo viên từ bây giờ.

Học sinh thời 4.0 sẵn sàng hơn chúng ta nghĩ. Nhiều người lo ngại các em sẽ gặp khó khăn khi thi trên máy tính. Nhưng thực tế, thế hệ học sinh hiện nay lớn lên cùng công nghệ, thậm chí thao tác trên máy tính, điện thoại còn thành thạo hơn người lớn. Các em không chỉ biết sử dụng mà còn sử dụng linh hoạt trong học tập, giải trí, tra cứu thông tin, làm bài tập, học trực tuyến...

Trong đại dịch Covid-19, khi phải học online kéo dài, hàng triệu học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 đã làm quen với nền tảng số, phần mềm học trực tuyến, thi trực tuyến. Một đứa trẻ lớp 11 hiện nay, đến năm 2027 sẽ thi tốt nghiệp THPT, đồng nghĩa với việc các em có hai năm để rèn luyện kỹ năng làm bài trên máy tính. Tôi tin rằng, với sự hướng dẫn và chuẩn bị từ nhà trường, không nhiều học sinh cảm thấy lúng túng với hình thức thi mới này.

Cuối cùng, tôi mong chúng ta đừng để nỗi sợ cản trở tiến bộ. Tất nhiên, thi trên máy tính không phải là giải pháp hoàn hảo tuyệt đối. Vẫn có nguy cơ trục trặc kỹ thuật, mất điện, lỗi phần mềm hay gian lận công nghệ cao. Nhưng đó là lý do vì sao Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phối hợp với các ngành liên quan để xây dựng hệ thống dự phòng, phương án xử lý tình huống khẩn cấp và tập huấn kỹ cho cán bộ coi thi.

Chúng ta không thể vì sợ những rủi ro đó mà mãi giữ một hình thức thi truyền thống, đã bộc lộ nhiều bất cập. Thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang công nghệ số trong mọi lĩnh vực – từ hành chính công, ngân hàng, đến y tế, giao thông... Giáo dục không thể là ngoại lệ. Thi tốt nghiệp trên máy tính là một bước thử nghiệm cần thiết nếu chúng ta muốn tiến tới một nền giáo dục hiện đại, linh hoạt, lấy năng lực người học làm trung tâm.

Với quyết tâm đổi mới, sự đồng hành của phụ huynh, nhà trường và xã hội, kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính sẽ là một bước tiến đáng tự hào của giáo dục Việt Nam. Và con tôi, cùng hàng triệu học sinh khác, hoàn toàn có thể thích nghi, thậm chí sẽ làm tốt hơn thế hệ trước. Chúng ta không nên hoài nghi hay sợ hãi mà hãy cùng chuẩn bị thật tốt. Bởi tương lai không chờ đợi ai.

Bảo Ngọc