Hai đảng đối đầu, hàng chục triệu người Mỹ lao đao

Chính phủ Mỹ đóng cửa đang gây nhiều khó khăn với hàng chục triệu người dân Mỹ, khi viện trợ thực phẩm bị gián đoạn, cắt giảm dịch vụ chăm sóc trẻ em bắt đầu và phí bảo hiểm y tế tăng vọt.

Đợt đóng cửa chính phủ Mỹ bắt đầu từ ngày 1/10, do hai đảng tại Quốc hội không đạt được thỏa thuận ngân sách năm tài khóa 2026. Thời gian đóng cửa dự kiến phá vỡ kỷ lục 35 ngày được thiết lập trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tuần tới.

Bloomberg đưa tin Thượng viện Mỹ đã nghỉ cuối tuần từ hôm 30/10, còn Hạ viện dừng họp từ hôm 19/9.

Bảo tàng quanh Washington D.C. đều đóng cửa. Công viên quốc gia trên khắp cả nước không được bảo trì. Các dịch vụ do liên bang điều hành ngừng hoạt động hoặc nhân viên làm việc nhưng không có lương cho đến khi chính phủ mở cửa.

Nghiêm trọng hơn cả, lĩnh vực nhân đạo như hỗ trợ thực phẩm hay y tế cũng đang đứng trước nguy cơ dừng tạm thời.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, việc chính phủ Mỹ đóng cửa khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại ít nhất 18 tỷ USD trong 4 tuần đầu tiên. Con số này dự kiến còn tăng lên nếu tình trạng bế tắc kéo dài.Hàng triệu người có thể đói ănHôm 31/10, hai thẩm phán liên bang phán quyết việc chính quyền Trump từ chối phân phối quỹ liên bang cho viện trợ thực phẩm tháng 11 có thể trái luật. Tuy nhiên, thời điểm ban hành phán quyết vẫn chưa chắc chắn, do đó việc hỗ trợ thực phẩm trong tháng 11 khả năng cao bị trì hoãn. Hiện 42 triệu người Mỹ có thu nhập thấp được bảo hiểm bởi Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP), thường được biết đến tên gọi "tem phiếu thực phẩm".Đại diện các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo cho biết sẽ mất một tuần hoặc hơn để chuyển các khoản trợ cấp tới người nhận sau khi viện trợ liên bang được nối lại. Chính quyền Trump cũng có thể kháng cáo các phán quyết của tòa án.Cuối ngày 31/10, trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết đã yêu cầu luật sư “yêu cầu tòa án làm rõ cách chúng ta có thể tài trợ hợp pháp cho SNAP càng sớm càng tốt”. Ông thừa nhận ngay cả khi có hướng dẫn của tòa án, nguồn quỹ SNAP “rất tiếc sẽ bị đình trệ”. Thẩm phán tòa án liên bang John J. McConnell tại Rhode Island đã ra lệnh cho chính phủ báo cáo lại trước ngày 3/11 về cách tài trợ cho SNAP.Một số bang thuộc đảng Dân chủ, gồm New York và Maryland, từng công bố kế hoạch dùng quỹ tiểu bang hỗ trợ những người bị gián đoạn phúc lợi SNAP liên bang. Các tình nguyện viên phân loại thực phẩm quyên góp tại New York Common Pantry hôm 1/11. Ảnh: Bloomberg. Việc chậm trễ chi trả SNAP, một phần quan trọng của mạng lưới an sinh xã hội quốc gia, đã nêu bật những khó khăn tài chính nhiều người Mỹ đang đối mặt.Theo ghi nhận ở AP, người dân trên khắp nước Mỹ đã xếp hàng dài nhận bữa ăn và hàng tạp hóa miễn phí tại các ngân hàng thực phẩm và địa điểm phát đồ ăn hôm 1/11.Tại hạt Bronx của bang New York, khoảng 200 người có mặt tại kho thực phẩm của World of Life Christian Fellowship International, nhiều hơn thường lệ. Một số người đến từ 4h chọn trái cây, rau củ, bánh mì, sữa, nước ép, đồ khô và bánh mì kẹp đã chuẩn bị sẵn.Tình nguyện viên Mary Martin cũng thường xuyên nhận đồ từ kho thực phẩm bên cạnh khoản trợ cấp SNAP. Bà thường chia 200 USD/tháng tiền thực phẩm cho bản thân và 2 người con trai trưởng thành, một người có tới 6 người con và đặc biệt phụ thuộc vào khoản trợ cấp SNAP.Tại ngân hàng thực phẩm Bronx, mục sư John Udo-Okon cho biết "mọi người từ mọi tầng lớp" đang tìm kiếm sự giúp đỡ.“Tủ đựng thực phẩm không còn dành cho người nghèo, người già, người túng thiếu nữa mà dành cho toàn thể cộng đồng. Mọi người lái xe tới, đỗ xe và chờ đợi xem họ mua được thực phẩm hay không”, ông Udo-Okon nói. Tại Austell của bang Georgia, hàng trăm người trên xe hơi đậu dọc theo làn đường chờ nhận thực phẩm. Must Ministries cho biết họ đã trao thực phẩm cho khoảng 1.000 người, nhiều hơn so với lượng phân phát thường lệ 2 lần/tháng.Các gia đình cho biết họ lo lắng sẽ không nhận được trợ cấp SNAP trước Lễ Tạ ơn.Vẫn giằng coNgoài mối đe dọa về viện trợ lương thực cơ bản, người Mỹ có chương trình bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (Obamacare) đối mặt với mức phí tăng mạnh. Hơn 20 triệu người Mỹ nhận Obamacare đang đứng ngồi không yên khi chương trình đăng ký cho bảo hiểm năm 2026 bắt đầu vào ngày 1/11. Theo tổ chức KFF, chi phí bảo hiểm sẽ tăng gấp đôi trung bình do hết hạn trợ cấp bảo hiểm. Các khoản trợ cấp Obamacare mang lại lợi ích lớn cho người dân tại nhiều khu vực quốc hội do đảng Cộng hòa nắm giữ, do đó nhiều nhà lập pháp đảng Cộng hòa có thể gặp áp lực.Trong khi đó, theo National Head Start Association, hơn 65.000 trẻ em đăng ký theo học tại 140 chương trình chăm sóc ban ngày và học tập sớm của Head Start trên 41 bang có nguy cơ mất dịch vụ do nguồn kinh phí cạn kiệt vào hôm 1/11.“Gia đình các em có thể phải nghỉ làm (trông con) và người sử dụng lao động cũng có thể bị ảnh hưởng", Yasmina Vinci - Giám đốc điều hành hiệp hội - cho biết trong một tuyên bố.Về lĩnh vực hàng không, chính phủ Mỹ đóng cửa ảnh hưởng tới việc đi lại của người dân, đặc biệt sắp tới kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn bận rộn. Hoạt động hàng không đã chậm lại trên khắp nước Mỹ hôm 31/10 do hạn chế về nhân sự. Hàng không chậm lại trên khắp nước Mỹ do hạn chế về nhân sự. Ảnh: Bloomberg. Nhà Trắng đã xoay sở để tái phân bổ tiền lương cho quân đội, bao gồm cả khoản nghiên cứu và phát triển của Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang khác đã bị cho nghỉ việc tạm thời hoặc làm việc không lương từ hôm 1/10. Các tòa án liên bang đã đình chỉ yêu cầu sa thải vĩnh viễn hàng loạt nhân viên trong thời gian chính phủ đóng cửa.Cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đang trông đợi bên kia sẽ nhượng bộ khi khó khăn của người dân ngày càng tăng. Đảng Cộng hòa muốn đối phương thông qua dự luật tài trợ ngắn hạn vốn đã thất bại hơn chục lần cho tới nay. Còn đảng Dân chủ muốn mọi dự luật chi tiêu chính phủ phải bao gồm gia hạn các khoản tín dụng thuế của Obamacare.Một số nhà phân tích dự đoán vấn đề tài trợ SNAP và bảo hiểm y tế có thể tăng áp lực buộc Quốc hội tìm ra giải pháp đột phá.Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson từ chối trở lại cho đến khi Thượng viện thông qua dự luật tài trợ. Theo ABC News, một số thành viên đảng Cộng hòa được cho là đang cảm thấy không thoải mái với kỳ nghỉ dài từ tháng 9 tới nay.Trước khi nghỉ cuối tuần hôm 30/10, một số nhà lập pháp cho biết các nhóm nhỏ lưỡng đảng đang thảo luận, song chưa thấy con đường rõ ràng nào thoát khỏi bế tắc. Một số người mong đợi cuộc họp chính thức giữa lãnh đạo Quốc hội và tổng thống. Hiện tại, ông Trump vẫn phần lớn đứng ngoài và chưa thúc ép mạnh Quốc hội đạt thỏa thuận.Hơn 10 nhóm doanh nghiệp lớn, bao gồm Phòng thương mại Mỹ và Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp, kêu gọi Quốc hội thông qua khoản tài trợ tạm thời.“Thời gian đóng cửa càng kéo dài, thiệt hại kinh tế càng lớn và lâu dài, và có những thứ sẽ không bao giờ phục hồi được”, tuyên bố nêu.Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước MỹMục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.