Guillaume Musso bàn về nước Pháp trong ‘Kẻ khác’

Ra mắt năm 2024, tiểu thuyết “Kẻ khác” tiếp tục minh chứng vì sao Guillaume Musso là cây bút được yêu thích hàng đầu nước Pháp.

Theo các thống kê, một thập kỷ qua, Musso là nhà văn duy nhất liên tục xuất hiện trong danh sách bán chạy tại đất nước hình lục lăng. Ông gây chú ý với những câu chuyện lãng mạn, tình cảm, giúp độc giả thêm tin vào ngày mai tươi sáng.

Bên cạnh các tác phẩm nhẹ nhàng như Hẹn em ngày đó, Bởi vì yêu... Musso cũng thường đan cài yếu tố trinh thám, điều tra vào nhiều cuốn sách, giúp chúng trở nên hấp dẫn. Nhưng nếu đa phần yếu tố này chỉ là điểm xuyết, thì ở Kẻ khác, quy trình phá án lại là chủ chốt, xuất hiện từ đầu.

Kẻ khác là tiểu thuyết mới nhất của Musso, ra mắt vào năm 2024. Sách do Nhã Nam và NXB Văn học ấn hành, Vĩ Thanh dịch. Ảnh: Hoàng Tùng.

Vụ án mê hồn trận

Cuốn sách xoay quanh Oriana Di Pietro trẻ, đẹp, là giám đốc một nhà xuất bản cũng như người thừa kế của một gia tộc Italy “kếch xù”. Khi đang nghỉ dưỡng trên du thuyền xa hoa trôi dạt ngoài khơi bờ biển Cannes, cô bị tấn công dã man, dẫn đến qua đời trên giường bệnh sau 10 ngày hôn mê.

Xảy ra ở một địa điểm cách xa đất liền, cảnh sát Pháp mất hơn một năm điều tra nhưng không có nhiều tiến triển. Nhờ nguồn tin ẩn danh, hung khí gây án đã được tìm thấy trong chính ngôi nhà nạn nhân từng sống, nay là nơi ở của chồng cùng hai người con. Từ đây vụ án đã được lật lại. Liệu ai là người tố cáo ẩn danh và người chồng này có vai trò gì?

Ở tác phẩm này, Musso ngay từ đầu đã giăng ra một mê cung gồm nhiều lời khai của các đối tượng tình nghi. Đó là người chồng Adrien - nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng - người đến với Oriana từ vị thế không có gì trong tay và mắc chứng nghiện. Liệu đây có phải động lực để người đàn ông ra tay hành động, từ đó thừa kế gia sản kếch xù của cô vợ quá cố?

Tiến sâu vào cuộc điều tra, cảnh sát lại phát hiện ra một đối tượng khác: Adele - người được tin là tình nhân của Adrien, có những cuộc gặp cá nhân với Oriana trước khi án mạng xảy ra không lâu. Nhưng việc truy tìm người phụ nữ này lại là bất khả vì không có manh mối nào để lại trong khi chính người nghệ sĩ dương cầm cũng phủ nhận mình từng quen biết cô. Liệu đây có phải là vụ án mạng để cô nhân tình có được vị thế của người chủ nhà?

Không chỉ dừng lại ở mạng lưới các mối quan hệ, Musso còn không ngần ngại tự đặt bản thân vào trong thế khó khi cho chính Orianna kể lại quá trình mình bị tấn công sau nhiều ngày hôn mê trước khi qua đời. Những tưởng đây là lời khai chính xác nhất, thế nhưng sự thiếu thống nhất càng khiến cho sự thật trở nên khó dò.

Bằng việc chắp nối, đan cài nhiều tình tiết phức tạp, tác giả người Pháp đã tạo ra một mê lộ lừa đón người đọc, qua đó cho ta thấy “một nửa sự thật không hẳn là sự thật”. Để rồi cái kết sau cùng sẽ khiến độc giả thỏa mãn bởi sự bất ngờ, không thể lường trước.

Guillaume Musso là nhà văn bán chạy bậc nhất nước Pháp. Ảnh: Hachette Australia.

Đổi mới trong phong cách viết

Trong tác phẩm này, Musso có cách khai thác thể loại thú vị. Thay vì giữ vai trò người dẫn chuyện, ông lại kết hợp hình thức báo chí bằng việc tái hiện những mẫu tin hàng ngày, qua đó cung cấp thêm nhiều dữ liệu về các nhân vật một cách cô đọng, súc tích.

Vì Oriana là con gái của một gia tộc giàu có và Adrien là một nghệ sĩ có tiếng nên vụ án mạng rất được quan tâm. Giữ đúng phong cách đưa tin giật gân, qua các bài báo được “giả lập”, độc giả sẽ được biết nhiều hơn về tiến độ điều tra của cảnh sát lẫn các câu chuyện cá nhân của hai nhân vật.

Sự thay đổi về hình thức này giúp Kẻ khác trở nên thú vị, khi những thông tin dù nhỏ nhưng là chủ chốt đã được truyền tải một cách hiệu quả. Đồng thời, điều này cũng mang đến sự mới lạ so với hình thức truyền thống thông thường.

Bên cạnh báo chí, mạng xã hội, Wikipedia... cũng được ông khéo léo tận dụng. Musso chứng minh được sự linh hoạt khi liên tục đổi mới bằng cách áp dụng những “công cụ”, “nền tảng” gần gũi với độc giả hiện nay, giúp cuốn sách có sự tươi mới so với các tác phẩm trước của ông nói riêng và các sách cùng dòng nói chung.

Và cũng như những cuốn sách trước, từ vụ án mạng là trung tâm, ông cũng tản ra rất nhiều nhánh nhỏ khiến cho câu chuyện trở nên rộng lớn và có lớp lang. Qua đó ta hiểu được rằng đằng sau “bề nổi” chính là vụ án còn có một tảng băng chìm khốc liệt bội phần.

Phóng chiếu đến xã hội

Bên cạnh mạch chính là cuộc truy đuổi giữa nạn nhân, thủ phạm và kẻ tình nghi, Musso cũng đan cài song song câu chuyện của viên cảnh sát điều tra Justine và những vấn đề mà cô gặp phải trong cuộc đời mình.

Nhân vật này cũng như Poirot của Agatha Christie, Harry Holes của Jo Nesbo... khi cũng có tính cách và câu chuyện riêng thú vị. Phần riêng về nhân vật này như một khoảng nghỉ, giúp giãn mạch tuyến điều tra, khiến độc giả càng bị cuốn vào khi muốn tìm hiểu sự thật sau cùng.

Bên cạnh đó, qua tác phẩm này, ông cũng không hề ngần ngại gửi gắm những vấn đề hiện thực của xã hội Pháp đương thời. Từ áp lực của phía cảnh sát, những vụ án mạng đã được khai thác để trở thành thông tin giải trí ra sao đến sự thiếu đồng cảm, khi chuyện người khác gặp nạn lại khiến nhiều người cảm thấy an tâm vì “vẫn luôn thật tốt khi thấy có người phải chịu tình cảnh khủng khiếp hơn nhiều”.

Ông cũng nhắc đến những cuộc đấu tranh xã hội gắn với giai cấp (phong trào áo gi lê vàng) gần đây khi cho thấy rằng nếu các vụ án có liên quan đến người nổi tiếng hay giàu có thì mức độ quan tâm sẽ tăng gấp bội, từ đó chỉ ra một tâm lý chung và gọi đó là “đấu tranh giai cấp phiên bản bỏng ngô”: “Thật tuyệt khi thấy những kẻ giàu có xấu xa gặp bất hạnh”, “sự sụp đổ của họ mang lại cảm giác thỏa mãn”, “cho chúng ta cơ hội trả thù nhỏ nhoi mà chẳng mất gì”...

Từ những điều trên, có thể thấy rằng thành công của Guillaume Musso trong Kẻ khác cấu thành từ nhiều yếu tố, cả trong cách viết lẫn cách phản ánh xã hội, cả trong lợi thế khai thác yếu tố tâm lý nhân vật đến các đổi mới về mặt hình thức. Điều này góp phần lý giải cho thành công dài lâu của cây viết này trên văn đàn Pháp hiện đại.