Thế giới gánh 'núi' nợ cao chưa từng có

Nợ toàn cầu tăng hơn 21.000 USD sau nửa năm, lên mức kỷ lục 337.700 tỷ USD vào cuối quý II/2025, theo báo cáo Global Debt Monitor của Viện Tài chính Quốc tế (IIF).

Áp lực nợ kéo theo nhiều vấn đề về tài chính. Ảnh: Reuters.

Lý giải về tình trạng này, IIF cho rằng tình hình tài chính toàn cầu đã "dễ thở" hơn, đồng USD yếu đi và lập trường chính sách tiền tệ mềm mỏng từ các ngân hàng trung ương lớn đã hỗ trợ các quốc gia tăng vay nợ, theo Reuters.

Trong đó, Trung Quốc, Pháp, Mỹ, Đức, Anh và Nhật Bản ghi nhận mức tăng nợ lớn nhất tính theo USD, mặc dù một phần nguyên nhân là sự suy yếu của đồng USD. Tính từ đầu năm, chỉ số USD Index đã giảm khoảng 9,75%.

IIF nhận định đợt tăng nợ hiện nay có quy mô tương đương làn sóng tích lũy nợ trong nửa cuối 2020, khi các gói kích thích tăng trưởng và chính sách tiền tệ thời đại dịch đưa nợ chạm mốc kỷ lục.

Tuy nhiên, tỷ lệ nợ so với GDP - đo lường khả năng trả nợ dựa trên sản lượng - cho thấy sự phân hóa rõ rệt. Canada, Trung Quốc, Arab Saudi và Ba Lan có mức tăng mạnh nhất, trong khi Ireland, Nhật Bản và Na Uy ghi nhận sụt giảm.

Áp lực nợ tại các thị trường mới nổi đang gia tăng. Tỷ lệ nợ so với GDP ở nhóm này đạt kỷ lục 242,4% sau khi IIF điều chỉnh số liệu, và tổng nợ tăng thêm 3.400 tỷ USD trong quý II, lên hơn 109.000 tỷ USD. IIF cảnh báo áp lực chi tiêu quân sự và căng thẳng địa chính trị sẽ tiếp tục gây sức ép lên cân đối ngân sách của các chính phủ. Emre Tiftik, Giám đốc Nghiên cứu Bền vững của IIF, cho biết mức tăng nợ hiện chủ yếu tập trung ở nợ chính phủ, đặc biệt rõ ở các nước G7 và Trung Quốc.Ông nói thêm rằng phản ứng của thị trường trái phiếu ở các nền kinh tế phát triển gay gắt hơn, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của các nước G7 gần đạt mức cao nhất kể từ năm 2011. Với khối lượng trái phiếu và khoản vay đáo hạn gần 3.200 tỷ USD còn lại trong năm 2025 tại các thị trường mới nổi, IIF cảnh báo nguy cơ căng thẳng tài khóa ở những nước như Nhật Bản, Đức và Pháp. Đồng thời, tổ chức này nhắc tới rủi ro "bond vigilantes", tức khả năng nhà đầu tư bán trái phiếu của các quốc gia mà họ cho là không bền vững về mặt tài chính. Báo cáo cũng đặc biệt lưu ý cơ cấu phát hành nợ ở Mỹ, trong đó vay ngắn hạn chiếm khoảng 20% tổng nợ và 80% lượng phát hành trái phiếu kho bạc. IIF cảnh báo sự phụ thuộc vào nguồn vốn ngắn hạn này có thể tạo áp lực chính trị buộc các ngân hàng trung ương giữ lãi suất thấp, từ đó đe dọa sự độc lập của hệ thống ban hành chính sách tiền tệ. Nền kinh tế với độ mở lớn như Việt Nam không thể tránh khỏi những tác động từ xu hướng kinh tế thế giới. Trong thế giới kinh doanh phức tạp và thay đổi liên tục như hiện nay, việc cập nhật kiến thức và hiểu biết về các xu hướng kinh doanh trên thế giới vô cùng quan trọng. Để độc giả có thể tiếp cận những thông tin kinh tế quốc tế mới nhất, Tri Thức - Znews giới thiệu Tủ sách kinh tế thế giới với những cuốn sách và câu chuyện kinh doanh đáng chú ý. Từ việc nghiên cứu các công ty hàng đầu đến việc khám phá những xu hướng kinh tế mới, Tủ sách sẽ là nơi cập nhật các thông tin mới nhất về hoạt động kinh tế toàn cầu.