Giáo viên vui ít, mệt nhiều vì ngày 20/11 'phông bạt' hình thức

"Ước gì ngày 20/11 được nghỉ ở nhà, khỏi phải đi dạy bù", câu nói từ người đồng nghiệp của tôi, tưởng bông đùa, nhưng hóa ra lại nói trúng thực trạng mệt mỏi của nhiều giáo viên hiện nay. Bởi lẽ, cứ mỗi dịp kỷ niệm Ngày nhà giáo Việt Nam, sau khi trường tổ chức lễ kỷ niệm mất một ngày dạy và học, cả thầy lẫn trò lại tất tả chạy đua để "trả nợ" chương trình. Đặc biệt, với lịch học bù dồn nén có thể lên tới 5 tiết một buổi. Gánh nặng này không chỉ ở thầy cô mà còn khiến học sinh phải kéo nhau học bù nhiều lần.

Ngày Nhà giáo Việt Nam lẽ ra phải là dịp để tri ân, để mỗi người làm nghề dạy học được lắng lại, thảnh thơi và được trân trọng, thì ở không ít nơi, lại trở thành một ngày mệt mỏi vì hình thức. Thầy cô bận chuẩn bị tiết mục, tổng duyệt, tham dự lễ, đón tiếp khách mời, tiệc chiêu đãi...; còn học sinh ngồi hàng giờ nghe diễn văn, báo cáo, phát biểu... Sau đó, để kịp chương trình, cả thầy và trò lại phải gồng mình học bù, dạy bù. Vòng luẩn quẩn ấy khiến niềm vui của ngày 20/11 trở nên gượng gạo, mệt mỏi.

Tôi không phủ nhận rằng lễ kỷ niệm là cần thiết. Nó giúp chúng ta có một khoảnh khắc để dừng lại, để nhớ và để nói lời cảm ơn. Nhưng điều đáng nói là cách tổ chức: chúng ta đang dành bao nhiêu phần trăm cho cảm xúc chân thành, và bao nhiêu cho hình thức và báo cáo?

Có lẽ, đã đến lúc các nhà trường nên nhìn lại tinh thần cốt lõi của ngày 20/11. Đây không phải là dịp để báo cáo thành tích, mà là ngày để bày tỏ lòng biết ơn và lan tỏa niềm yêu nghề. Khi những bài diễn văn dài lê thê, những chương trình kịch bản hóa đến từng phút, từng lời, thì ý nghĩa thật sự của ngày tri ân dường như bị che khuất bởi "phông bạt" lễ hội.

>> Những món quà tri ân 'lu mờ' công sức của giáo viên

Thực ra, chuyện để ngày Nhà giáo Việt Nam trở nên ý nghĩa không hề khó, nếu có một chút linh hoạt và một chút quan tâm từ cấp quản lý. Ban giám hiệu hoàn toàn có thể chủ động sắp xếp thời khóa biểu sao cho ngày này, thầy trò được nghỉ trọn vẹn một buổi, hoặc cả ngày nếu điều kiện cho phép, bằng cách điều chỉnh từ sớm. Vài thao tác nhỏ trên phần mềm, hoặc sự điều chỉnh lịch từ xa, đã có thể giúp mọi người có trọn vẹn niềm vui, thay vì vừa dự lễ vừa canh giờ dạy bù với áp lực 5 tiết một buổi đang chờ.

Thay vì dồn công sức vào sân khấu và kịch bản, tại sao không thử biến ngày 20/11 thành "Ngày hạnh phúc của trường học"? Phần lễ ít đi và nhường cho phần hội những điều giản dị mà ý nghĩa. Đó có thể là một buổi sáng để học sinh tự làm thiệp, viết thư, quay video gửi lời cảm ơn và cùng thầy cô chụp hình lưu niệm. Hay một góc sân trường để trưng bày những bức tranh, câu chuyện, ký ức đẹp về thầy cô. Hay đơn giản là một buổi cà phê nhỏ, nơi thầy trò, cũ lẫn mới, cùng ngồi lại, kể cho nhau nghe chuyện nghề, chuyện học. Những điều tưởng nhỏ bé ấy lại mang đến sức lan tỏa lớn, bởi tình cảm thật luôn chạm được đến trái tim.

Tôi tin rằng, giáo viên không mong được vinh danh bằng hoa, bằng quà hay bằng những lời chúc khuôn mẫu. Điều họ cần đôi khi chỉ là một ngày được nghỉ ngơi đúng nghĩa, một nụ cười của học trò, một cái bắt tay chân thành từ đồng nghiệp, hay đơn giản là cảm giác rằng công việc mình làm đang được lắng nghe và trân trọng. Nếu có thể, hãy để thầy cô được hạnh phúc theo cách giản dị nhất: không chạy đua, không "trả nợ" bằng 5 tiết bù, không mệt mỏi vì hình thức. Bởi lẽ, sự tri ân chân thành nhất chính là thấu hiểu và sẻ chia.

Và biết đâu, khi thầy cô thực sự cảm thấy vui và được tôn trọng, thì đó cũng là lúc học trò cảm nhận được ý nghĩa thật sự của hai chữ "tôn sư trọng đạo", không phải qua diễn văn sáo rỗng, mà qua những giá trị giản dị và chân thật trong đời sống học đường.

Bảo