Giáo sư AI chỉ ra mâu thuẫn giữa trí tuệ nhân tạo với con người

Một giáo sư về AI (trí tuệ nhân tạo) đã kể một câu chuyện về ứng dụng AI trong tuyển dụng của trường ĐH. Thật bất ngờ khi ứng viên mà AI xếp hạng cao lại không trùng khớp với đánh giá của hội đồng tuyển dụng.

Sáng nay (30.5), Trường ĐH Nguyễn Tất Thành phối hợp cùng ĐH Khoa học và Công nghệ Malaysia (MUST) tổ chức hội thảo Khoa học quốc tế ICDI 2025 lần thứ 8 với chủ đề "Vượt rào trở ngại, đột phá tương lai" (Navigating the New Frontier of Disruption), trong đó, AI (trí tuệ nhân tạo) đặc biệt được nhấn mạnh.

Sự kiện quy tụ hơn 90 bài trình bày học thuật từ các học giả, nhà nghiên cứu và chuyên gia đến từ nhiều quốc gia, cùng hàng trăm đại biểu từ giới học thuật, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhằm chia sẻ các kết quả nghiên cứu mới, đề xuất giải pháp thực tiễn và kết nối những ý tưởng đột phá nhằm giải quyết các thách thức cấp thiết hiện nay.

Con người mới chịu trách nhiệm cuối cùng cho các quyết định

Tại hội thảo, ông David Ngo, giáo sư AI và phân tích dữ liệu, ĐH Khoa học và Công nghệ Malaysia, cho rằng khi trí tuệ nhân tạo ngày càng đạt đến mức độ trưởng thành và khả năng ứng dụng cao, mang đến những cơ hội đột phá trong quản trị chuỗi cung ứng thời gian thực, mô hình hóa dự báo và ra quyết định định hướng đến phát triển bền vững.

"Bằng cách tận dụng các hiểu biết do AI tạo ra, doanh nghiệp có thể nâng cao tính minh bạch, giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa hậu cần và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn, từ đó đảm bảo khả năng thích ứng và duy trì tính cạnh tranh trong môi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng.

Giáo sư David Ngo cũng đã kể một câu chuyện thú vị về việc ứng dụng AI trong giáo dục. Câu chuyện nói về quy trình tuyển dụng của một số trường ĐH mà ông biết. Theo đó, một số thành viên trong hội đồng tuyển dụng đã âm thầm sử dụng AI để xếp hạng hồ sơ ứng viên mà không thông báo cho các thành viên còn lại. Kết quả là xếp hạng của AI không trùng khớp với đánh giá của hội đồng.

"Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Tại sao lựa chọn của AI lại không khớp với đánh giá của con người? Có phải vì AI chưa đủ thông minh? Câu trả lời là không. Thực tế, thành viên hội đồng cấp cao, người đã đề xuất sử dụng AI, lại không đồng ý với kết quả của AI. Vậy có phải hội đồng thiếu kinh nghiệm? Hoàn toàn không. Họ là các giáo sư và hiệu trưởng đến từ các trường ĐH hàng đầu", ông David Ngo chia sẻ.

"Vậy lý do thật sự là gì? Câu trả lời rất đơn giản: AI chỉ có thể đánh giá những gì có trên giấy. Trong khi đó, hội đồng đánh giá sâu hơn. Họ nhìn vào cách ứng viên thể hiện, sự hiện diện, sự đồng cảm, sự tự tin, và phong thái khi tham gia phỏng vấn", giáo sư David Ngo nhận định.

Theo vị giáo sư này, AI đúng là đang tạo ra những tác động đáng kể, các trường ĐH cũng đang thích nghi bằng cách hợp tác với AI để hỗ trợ việc ra quyết định.

"Ví dụ, giảng viên thường phải xuất bản nhiều bài nghiên cứu, và hiện nay chúng tôi khuyến khích cả sinh viên lẫn giảng viên sử dụng AI để hỗ trợ trong việc truyền đạt. Tuy nhiên, điều quan trọng là họ phải kiểm tra kỹ mọi nội dung do AI tạo ra. Chính sách của chúng tôi rất rõ ràng: bạn có thể sử dụng bất kỳ công cụ AI nào, nhưng bạn phải kiểm chứng toàn bộ thông tin và chịu trách nhiệm cuối cùng cho các quyết định", giáo sư AI cho hay.

Được biết tại ĐH Khoa học và Công nghệ Malaysia, AI được đón nhận rộng rãi trong cộng đồng học thuật, từ sinh viên, giảng viên đến giáo sư đều đang sử dụng. Đồng thời, các trường ĐH khác tại Malaysia cũng đang xây dựng những chính sách mới để vừa kiểm soát vừa hỗ trợ việc sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

"Nếu tôi còn trẻ sẽ dành mọi phút giây để học về trí tuệ nhân tạo" 

Chia sẻ về việc AI đang ảnh hưởng như thế nào đến giới trẻ, nhất là về cơ hội việc làm, giáo sư David Ngo chia sẻ: "Tại Malaysia, AI dự kiến sẽ ảnh hưởng đến 30% việc làm trong vài năm tới. Trên toàn cầu, con số này là 40%. Giới trẻ đang học hỏi rất nhanh. Họ bắt đầu nhận ra sức mạnh của AI và đang sử dụng nó để hỗ trợ phát triển sự nghiệp. Dù là trong việc ra quyết định, thiết kế, viết lách hay giao tiếp, AI đang trở thành công cụ hàng ngày của họ. Theo kinh nghiệm của tôi, giới trẻ có thể, và nên làm nhiều hơn nữa với AI".

Ông David Ngo muốn gửi thông điệp: Người trẻ cần đón nhận AI ở mọi cấp độ, sẵn sàng bước vào thị trường lao động, nơi AI không phải là mối đe dọa, mà là một trợ thủ đắc lực.

Về vấn đề AI có thể thay thế con người không, giáo sư David Ngo khẳng định AI không thay thế con người. Mà chính những người biết cách sử dụng AI sẽ thay thế những người không biết.

"Chúng ta đã thấy điều này trong thực tế. Ví dụ, Ngân hàng DBS tại Singapore đang cắt giảm 4.000 nhân viên hợp đồng, nhưng đồng thời, họ cũng đang đào tạo lại và nâng cao kỹ năng AI cho nhân viên chính thức. Đây chính là bức tranh tương lai của thị trường lao động. Vì vậy, giới trẻ cần sẵn sàng bước vào một môi trường làm việc mà ở đó, AI không phải là mối đe dọa, mà là một trợ lý mạnh mẽ. Họ cần được đào tạo để không chỉ sử dụng AI mà còn khai thác nó một cách thông minh để nâng cao vai trò và năng lực của mình".

Giáo sư David Ngo kể thêm ví dụ từ Mark Cuban, một doanh nhân nổi tiếng của Mỹ để thấy AI quan trọng như thế nào, khi mà doanh nhân này từng nói: "Nếu tôi 16, 18, 20 hoặc 21 tuổi, tôi sẽ dành mọi phút giây để học về AI. Ngay cả khi ngủ, tôi cũng sẽ nghe podcast về nó".

"Rõ ràng, chúng ta cần phải thích nghi, cần chấp nhận AI, và quan trọng nhất là cần dẫn đầu với công nghệ. Bạn không cần phải là lập trình viên nhưng bạn phải hiểu tiềm năng của AI và đồng hành cùng sự phát triển của nó. Những ai có thể tận dụng các công cụ này sẽ là người định hình tương lai của công việc", ông David Ngo nêu quan điểm.