Giáo dục vươn mình ra thế giới

Giáo dục phải song hành với khát vọng vươn mình ra thế giới - nơi tiếng Anh, tư duy toàn cầu và bản sắc Việt cùng hòa làm một.

Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên vươn mình. Điều này không còn là một quan điểm chỉ đạo mà đang từng bước được triển khai thành các chính sách quốc gia và giai điệu chung trong vận hành xã hội. Vì thế các chính sách giáo dục cũng cần ăn khớp với chính sách quốc gia này.

Vấn đề đặt ra: Vươn mình đi đâu?

Nếu suy ngẫm thật kỹ, chúng ta thấy câu trả lời chỉ có thể là vươn mình ra thế giới.

Trong chính trị, chưa bao giờ chúng ta có nhiều đối tác chiến lược toàn diện và các hoạt động bang giao quốc tế đa phương, đa dạng và phong phú như bây giờ.

Trong kinh tế, sản xuất, công nghiệp, dịch vụ, thương mại... chưa bao giờ chúng ta hội nhập sâu và gắn chặt với nền kinh tế toàn cầu như bây giờ.

Trong khoa học, nghệ thuật, giáo dục, văn hóa xã hội... tuy vận động có chậm hơn đáng kể so với các lĩnh vực trên, nhưng chúng ta cũng nhìn thấy cùng xu hướng là quốc tế hóa, hội nhập và tích hợp với các vận động chung của quốc tế, thể hiện qua số học sinh đi du học, văn nghệ sĩ đi giao lưu, hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu quốc tế, đặc biệt là sự du nhập của các trào lưu văn hóa, giải trí quốc tế...

Riêng trong lĩnh vực giáo dục, chưa bao giờ số lượng các chương trình đào tạo và giáo trình quốc tế, các chương trình hợp tác đào tạo, các chuẩn mực kiểm định và xếp hạng giáo dục... được sử dụng nhiều như bây giờ. Không chỉ ở bậc đại học như trước đây, mà nay đã lan cả xuống đến tận bậc mầm non, tiểu học.

Trong công cuộc đó, giáo dục có vai trò rất quan trọng, tuy không nổi bật và có tác động tức thời như chính trị, kinh tế... nhưng lại làm nền tảng và có tác động lâu dài, ảnh hưởng quyết định đến sự thành bại của công cuộc này.

Vì sao lại như vậy? Vì giáo dục tạo ra những con người có khả năng vươn mình ra thế giới. Chỉ khi đó, đất nước mới có thể vươn mình.

Những con người có khả năng vươn mình ra thế giới đó cần có rất nhiều năng lực và phẩm chất mới. Một trong những năng lực mới đó là vừa giữ được bản sắc, lại vừa có khả năng sử dụng tiếng Anh thành thạo, vì trên thực tế, tiếng Anh đang được sử dụng như một ngôn ngữ quốc tế.

Vì thế, việc đưa tiếng Anh vào trường học ngay từ lớp 1, để một ngày nào đó, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, là một bước đi tất yếu. Vấn đề còn lại: về mặt giáo dục thì điều này có khả thi, ít nhất là ở khía cạnh dạy và học tiếng Anh cho học sinh lớp 1?

Câu trả lời là có, không chỉ trên lý thuyết, mà còn được kiểm chứng trên thực tế.

Khảo sát chương trình giáo dục của các trường tiểu học tư thục, chúng ta thấy hầu hết các trường này đều dạy tiếng Anh cho học sinh từ lớp 1 với thời lượng trung bình khoảng 10 tiết/tuần, tức tương đương với thời lượng của môn tiếng Việt. Với các trường song ngữ thì thời lượng môn tiếng Anh lên đến khoảng 18 - 22 tiết/tuần.

Nói cách khác, chính các trường tư thục đã thử nghiệm việc dạy tiếng Anh cho học sinh từ lớp 1 trong suốt mấy chục năm qua và đã thành công theo nghĩa giáo viên có thể dạy, học sinh có thể học và được cha mẹ học sinh ủng hộ.

Vì thế, theo quan điểm của cá nhân người viết, việc triển khai dạy học tiếng Anh cho học sinh từ lớp 1 là khả thi về mặt giáo dục. Vấn đề còn lại nằm ở khâu tổ chức, trong đó đội ngũ giáo viên đủ và đạt chuẩn là quan trọng nhất.

Và nếu thành công, trăm năm sau nhìn lại, rất có thể đây sẽ là quyết sách quan trọng nhất trong công cuộc "vươn mình ra thế giới" của đất nước.