Giảm xe xăng, tăng xe điện: Khó nhưng không thể không làm

Giảm xe xăng, dầu, tăng xe điện là chuyện khó khi đụng đến tài sản, thói quen, mưu sinh của người dân. Nhưng khó cũng phải làm, không làm bây giờ sẽ còn chờ bao giờ nữa?

Tuổi Trẻ giới thiệu ý kiến bạn đọc xung quanh chuyện "mở đường" cho xe điện thay thế xe xăng, dầu.

Nhiều tỉnh thành đã đồng loạt triển khai những chính sách mang ý nghĩa "xanh", ưu tiên đặc biệt để "mở đường" cho xe chạy bằng điện.

Cùng với đó, hàng loạt giải pháp bảo vệ môi trường, khuyến khích người dân sử dụng năng lượng "sạch" được cụ thể hóa bằng những động thái thiết thực của chính quyền các địa phương.

Quyết liệt "mở đường" cho xe điện

TP Huế ấn định ngay trong năm nay 100% xe buýt trong diện đầu tư mới hoặc thay thế đều phải sử dụng xe điện, năng lượng xanh, áp dụng cho cả các tuyến hiện có và mới mở. Địa phương này cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, 60% taxi hoạt động trên địa bàn sẽ sử dụng xe điện. 

TP.HCM cũng đang có đề án chuyển đổi xe xăng sang xe điện cho toàn bộ tài xế công nghệ và giao hàng hai bánh với khoảng 400.000 xe.

TP Hà Nội dự định hỗ trợ người chuyển đổi xe xăng hai bánh sang xe điện, đồng thời cũng lên kế hoạch và mốc thời gian cấm dần xe chạy xăng đi vào bên trong đường vành đai 1 vào năm tới.

Chính phủ cũng đã có chỉ thị về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Các bộ ngành, Mặt trận Tổ quốc, UBND các tỉnh thành sẽ vào cuộc, cụ thể hóa chỉ thị này. Trong đó sẽ có việc quyết giảm khí thải từ các phương tiện giao thông.

Chủ trương sáng suốt xứng đáng được ủng hộ. Không quốc gia nào có thể "sống chung" mãi với xe chạy xăng, dầu. Ngay cả các loại nhiên liệu hóa thạch cũng bắt đầu có giải pháp thay thế dần. Mới đây, Chính phủ đã ấn định cho ngày ra mắt, "trình làng" của xăng sinh học E10, vào đầu năm 2026 trên lãnh thổ Việt Nam.

Sớm ngày nào "dễ thở" ngày ấy

Mỗi sáng mở báo, đài xem bản tin dự báo thời tiết cùng với mức độ ô nhiễm không khí tại các TP lớn, rất dễ nhận thấy những ngày có chất lượng không khí đạt trên mức trung bình khá hiếm. Nhiều hôm tầm nhìn bị hạn chế đến tận buổi trưa, thực ra không phải sương mù mà thủ phạm chính là bầu không khí bị ô nhiễm.

Tác nhân gây ô nhiễm môi trường thì có muôn ngàn yếu tố. Tuy nhiên vẫn phải thừa nhận rằng khí thải động cơ từ các phương tiện giao thông chiếm tỉ lệ đáng kể. Có thể cảm nhận rõ nhất điều này mỗi lúc dòng người xe ùn ứ, đứng chôn chân hoặc nhích từng chút một. 

Dừng chờ đèn đỏ thì còn chủ động tắt máy nhưng khi gặp cảnh ùn tắc cục bộ, động cơ vẫn phải hoạt động, những người đi ngoài đường đều thấy ngộp thở.

Vì vậy để chủ trương giảm khí thải sớm đi vào thực tiễn, không thể thiếu vai trò của công tác tuyên truyền, vận động. Bên cạnh báo chí đăng tin, bài, cần thêm sự chung tay của các ban ngành, đoàn thể. Với người thu nhập thấp, không ổn định, việc mua xe mới thật khó. Trong thâm tâm họ ủng hộ, chỉ ngặt nỗi lực bất tòng tâm.

Thế nên việc xây dựng các chính sách hỗ trợ khác như mua trả góp dài hạn, lãi suất thấp sẽ có ý nghĩa "tiếp sức" cho chủ phương tiện. Có thể vận động thành lập quỹ nhân ái cho người dân vay vốn mua xe, đặt dưới sự quản lý của chính quyền cơ sở. Nhiều người rất muốn chia tay với chiếc xe cũ "uống" xăng như nước, xả khói mù mịt (chính họ cũng là nạn nhân), vướng mắc lớn nhất nằm ở nguồn kinh phí.

Người dự tính và có khả năng mua xe điện lại lo chuyện sạc điện và trạm sạc. Trạm sạc cần "phủ sóng" sao cho đủ đáp ứng nhu cầu, khi trong tương lai có hàng triệu xe điện trong một TP. 

Trạm sạc cho xe điện phải hội đủ điều kiện an toàn, nghiêm ngặt để tránh xảy ra sự cố. Chế độ thay pin (ắc quy) cho xe cũng sớm tính đến, việc thu hồi pin đã qua sử dụng, xử lý đảm bảo không để ảnh hưởng đến môi trường chắc chắn đã nằm trong kế hoạch.

Phương án hiệu quả nhất vẫn là tích cực chọn các loại phương tiện giao thông công cộng. Ở TP.HCM, nhiều người đã kết hợp thành công giữa nhiều phương thức di chuyển, bằng xe buýt, xe đạp công cộng, tàu buýt đường sông và metro. 

Khi ngày càng nhiều người đi xe công cộng, đường phố sẽ thoáng hơn, xe công cộng chạy thuận tiện hơn. Ai cũng chọn xe cá nhân (dù là xe điện) thì cũng khó phát triển phương tiện giao thông xanh công cộng.