'Giám sát không thể làm một đoàn thiệt to, đi nghía nghía mấy công trình rồi về'

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nói giám sát của Quốc hội, HĐND thời gian qua có biểu hiện 'cưỡi ngựa xem hoa', dứt khoát phải khắc phục.

Sáng 10.6, Ủy ban Dân nguyện - Giám sát Quốc hội tổ chức hội nghị về một số vấn đề lớn trong tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND (sửa đổi).

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện - Giám sát Dương Thanh Bình nhấn mạnh, thời gian qua, hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND còn một số hạn chế như còn mang tính hình thức; một số quy định chưa rõ ràng, gây khó khăn cho hoạt động giám sát.

Vì vậy, tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV (tháng 10.2024), Quốc hội thảo luận, cho ý kiến sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND.

Tại kỳ họp thứ 9 đang diễn ra, Quốc hội đang xem xét sửa đổi Hiến pháp 2013 và nhiều luật về tổ chức. Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Ủy ban Dân nguyện - Giám sát sửa đổi toàn diện luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND nhằm xác định rõ chức năng, nguyên tắc, thẩm quyền của hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND.

Ông Bình cho biết, hội nghị nhằm lắng nghe ý kiến các đại biểu, chuyên gia nhằm có thêm cơ sở lý luận phục vụ việc sửa đổi toàn diện luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, khắc phục các khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát.

Chỉ đạo tại hội nghị, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh các trọng tâm về giám sát cần lưu ý khi sửa toàn diện luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Trong đó, về khái niệm giám sát, ông Phương lưu ý, phải xác định đây là hoạt động liên tục, thường xuyên và ngay cả trong quá trình hoạch định, xây dựng và triển khai chính sách, pháp luật.

Giám sát có biểu hiện "cưỡi ngựa xem hoa"

Nhấn mạnh giám sát chuyên đề hiện là "điểm vướng nhất trong thực tiễn", Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thẳng thắn nêu rõ, các đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội "có biểu hiện cưỡi ngựa xem hoa".

"Chúng ta không thể một buổi làm một đoàn thiệt to, mấy chục người đi nghía nghía mấy công trình rồi về, rồi một buổi chiều 5 - 3 ý kiến giải trình cũng không đến nơi đến chốn. Cuối cùng mang cái đấy về trở thành nội dung trong báo cáo giám sát. Như thế liệu có hợp lý không? Cái này ai cũng thấy. Bây giờ ta phải sửa thế nào để khắc phục", ông Phương nói.

Phó chủ tịch Quốc hội lưu ý phải dứt khoát khắc phục tình trạng này. "Giám sát của Quốc hội mà chồng lấn với giám sát của HĐND và gây phiền hà cho cơ sở thì phải khắc phục", ông nói thêm.

Về chất vấn như một hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND, ông Phương cho rằng, "cũng còn nhiều vấn đề" và mong đại biểu góp ý quy định tại dự thảo luật như thế nào để hoạt động này hiệu quả.

Theo ông Phương, không cần quy định cụ thể các quy trình, nội dung chất vấn như thế nào tại luật mà chỉ quy định nguyên tắc và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa nghị quyết hướng dẫn hoạt động giám sát để quy định cụ thể vấn đề này.

Với vấn đề nâng cao chất lượng giải trình ở Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, ông Phương cho rằng cũng phải sửa đổi.

"Bây giờ chuẩn bị một phiên giải trình mà chuẩn bị vài ba tháng thì nó không còn thời sự nữa", ông Phương nói, và lấy ví dụ mấy hôm nay, riêng cao tốc đồng bằng sông Cửu Long thì sử dụng cầu cạn hay không cầu cạn, cũng nên tổ chức phiên giải trình ngay. 

Hay như vừa rồi, Ủy ban Văn hóa - Xã hội tổ chức các phiên giải trình về môn lịch sử, dạy thêm học thêm, lương giáo viên mầm non…

"Các phiên giải trình phải bám sát hơi thở cuộc sống và phải làm ngay, chuẩn bị nhanh, làm gọn, ra kết luận sớm và kiến nghị sớm để thực thi", Phó chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Dự thảo luật dự kiến sửa đổi 75/91 điều và sẽ được Quốc hội thảo luận, thông qua tại đợt 2 của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, bắt đầu từ ngày mai 11.6.