Giảm đau cho người bệnh ung thư - giải pháp nào khi thuốc không hiệu quả?

(Dân trí) - Sử dụng thuốc giảm đau là phương pháp phổ biến trong điều trị đau do ung thư. Tuy nhiên, nhiều trường hợp thuốc không còn đáp ứng thì điện quang can thiệp được xem là “cứu tinh” giúp xoa dịu nỗi đau cho người bệnh.

Đau - nỗi ám ảnh của bệnh nhân ung thư

Bệnh nhân ung thư thường phải đối mặt với các cơn đau do khối u chèn ép vào dây thần kinh, mạch máu hoặc đã di căn sang các cơ quan khác. Bên cạnh đó, quá trình điều trị ung thư thường kéo dài, liên tục với các đợt phẫu thuật, xạ trị, hóa trị cũng khiến người bệnh thêm kiệt quệ.

Với bệnh nhân ung thư, đặc biệt ở giai đoạn cuối, những cơn đau ấy không chỉ đơn thuần là cảm giác thể chất mà chúng còn gặm nhấm tinh thần, làm suy kiệt ý chí chiến đấu với bệnh tật, tước đoạt quyền được sống trọn vẹn từng ngày.

Theo TS.BS Trịnh Tú Tâm - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp BVĐK Hồng Ngọc, có đến 70% bệnh nhân ung thư phải trải qua cảm giác đau đớn và tỷ lệ này có thể tăng đến trên 90% ở giai đoạn cuối.

Điều trị đau do ung thư thường bắt đầu bằng việc dùng những thuốc giảm đau không gây nghiện với mục tiêu là giảm tối đa tần số cũng như cường độ của các cơn đau. Khi tăng liều tối đa mà không đạt được hiệu quả mong muốn, bệnh nhân sẽ phải sử dụng thuốc giảm đau gây nghiện như morphin.

Thế nhưng, không ít trường hợp, dù đã dùng morphin liều cao nhưng bệnh nhân chỉ đỡ đau trong thời gian ngắn, cơn đau xuất hiện liên tục và kéo dài khiến người bệnh rơi vào trạng thái khổ sở tột cùng.

Khi thuốc không còn hiệu quả, điện quang can thiệp là lời giải

Với những trường hợp không còn đáp ứng thuốc giảm đau thì phương pháp điện quang can thiệp được xem là “cứu tinh” giúp xoa dịu đau đớn cho người bệnh. Các kỹ thuật điện quang can thiệp điều trị đau được thực hiện dưới hướng dẫn của phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại như máy chụp cắt lớp vi tính, máy chụp mạch số hóa xóa nền DSA, máy siêu âm… giúp bác sĩ tiếp cận chính xác vùng tổn thương và tác động trực tiếp lên nguyên nhân gây đau.

Một số kỹ thuật điều trị đau thường được sử dụng gồm: tiêm cồn hoặc sử dụng sóng cao tần để hủy dây thần kinh chi phối cảm giác đau tại vị trí khối u xâm lấn; phong bế thần kinh bằng cách tiêm thuốc tê, thuốc chống viêm vào các dây thần kinh bị tổn thương - thường dùng trong các trường hợp ung thư vú di căn thành ngực, thành bụng; hủy đám rối thân tạng - một mạng lưới thần kinh lớn trong ổ bụng giúp kiểm soát cơn đau nội tạng dữ dội do ung thư tụy, dạ dày; nút mạch (chặn nguồn cấp máu cho khối u) - áp dụng trong các trường hợp đau do khối u phần mềm, xương, hạch, phổi, vú kích thước lớn… nhằm giảm thể tích khối u từ đó giảm chèn ép gây đau.

Theo TS.BS Trịnh Tú Tâm, điện quang can thiệp được xem là bước tiến quan trọng trong điều trị đau do ung thư ở bệnh nhân không còn đáp ứng thuốc giảm đau. Phương pháp mang đến nhiều ưu điểm vượt trội như: không cần gây mê, không gây mất máu, hiệu quả giảm đau thường thấy ngay sau thủ thuật, thực hiện lặp lại tương đối dễ dàng với bệnh nhân có tình trạng đau tái phát.

Hơn nữa, các kỹ thuật này được thực hiện dưới hướng dẫn của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại nên có tính chính xác cao, dễ dàng xác định đúng vị trí cần điều trị. Từ đó, tăng hiệu quả giảm đau cũng như giảm tối đa biến chứng cho người bệnh.

Như trường hợp bệnh nhân L.V.S (57 tuổi) đến BVĐK Hồng Ngọc trong tình trạng ung thư phổi giai đoạn IV, khối u đã di căn nhiều vị trí gây đau vùng bụng và lưng, chỉ đi bộ khoảng 10 mét đã xuất hiện cơn đau dữ dội. Bệnh nhân từng được tiêm thuốc giảm đau và đỡ đau khoảng 10 tháng nhưng 1 tháng trở lại đây cơn đau tái phát, dùng thuốc giảm đau liều cao không đỡ.

Sau thăm khám, bệnh nhân được tiến hành tiêm cồn diệt hạch thân tạng và phong bế đám rối thắt lưng dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính. Một ngày sau can thiệp, người bệnh cảm thấy đỡ đau khoảng 60-70%, đi lại dễ dàng hơn.

Anh L.V.S chia sẻ: “Tôi tìm đến BVĐK Hồng Ngọc chỉ mong bác sĩ có thể giúp mình giảm đau, dù phương pháp nào cũng được, tôi chấp nhận hết vì tôi đã quá khổ sở với cơn đau hành hạ mỗi ngày. Sau khi được điều trị, cơn đau giảm rõ rệt, tôi như được sống lại vậy”.

Với các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối không còn đáp ứng thuốc giảm đau, việc giúp họ giảm đau phần nào cũng đã là một kỳ tích.

Điều trị đau bằng điện quang can thiệp là giải pháp đầy nhân văn, khi những cơn đau được giảm nhẹ hoặc khống chế, chất lượng cuộc sống tốt hơn, bệnh nhân sẽ lạc quan, có động lực để tiếp tục chiến đấu với bệnh tật và sống trọn vẹn hơn trong quãng thời gian còn lại.