Giải mã nhóm thân cận của ông Trump

Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump ưu tiên đưa các nhân vật trung thành vào chính quyền, trong khi vai trò của gia đình tổng thống suy giảm.

Ông Trump, bà Susie Wiles (áo đỏ) và một số chính trị gia Cộng hòa trong một sự kiện tại Iowa tháng 1/2024. Ảnh: Reuters.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, dường như ông Trump bị sốc khi nhận ra nhiều quan chức cấp cao tại Washington không ủng hộ, thậm chí chất vấn ông. Tới nhiệm kỳ thứ hai, ông chủ Nhà Trắng mong muốn những người xung quanh đều trung thành với mình. Bài kiểm tra tương đối đơn giản: Họ có tin ông đã thắng cử năm 2020 hay không?

“Tôi nghĩ hiện nay vị trí dẫn đầu là (Phó tổng thống) JD Vance, (Bộ trưởng Tài chính) Scott Bessent, (Chánh văn phòng Nhà Trắng) Susie Wiles, (Phó chánh văn phòng Nhà Trắng) Stephen Miller và (Ngoại trưởng) Marco Rubio", người dẫn chương trình người Mỹ Mark Halperin đánh giá về các nhân vật thân cận với ông Trump. “Tuy nhiên, vẫn có nhiều người khác có sức ảnh hưởng”.

Dù vậy, khó có thể nói những nhân vật nêu trên có thể trụ lại sau một năm dưới chính quyền Trump hay không.

“Ông ấy muốn mọi người luôn phải đoán mò. Kể cả đối với những người hoàn toàn trung thành, tỷ lệ thay thế vẫn rất cao”, ông Marc Fisher, đồng tác giả cuốn tiểu sử Trump Revealed, nhận xét.

Người ông Trump tin tưởng

Khi ông Fisher lần đầu phỏng vấn ông Trump năm 2016, ông đặt câu hỏi: Đâu là những người ông Trump tin tưởng chia sẻ bí mật gia đình hay các vấn đề gặp phải.

“Tôi không bao giờ cho phép bản thân như vậy vì nếu ai đó gần gũi tôi đến mức đó, tôi lo rằng họ đang muốn gần gũi vì tiền của tôi”, ông Trump trả lời.

Trong khi đệ nhất phu nhân Jill và con trai Hunter có ảnh hưởng lớn tới cựu Tổng thống Joe Biden, ảnh hưởng của gia đình lên ông Trump đã suy giảm trong nhiệm kỳ thứ hai.

Đệ nhất phu nhân Melania Trump dành nhiều thời gian ở New York. Con gái Ivanka và con rể Jared Kushner đang đứng ngoài lề. Trong khi đó, vai trò của hai con trai Donald Jr. và Eric chủ yếu trong mảng kinh doanh.

Giờ đây, Chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles là nhân tố quan trọng hàng đầu giúp đội ngũ của ông Trump có thể vận hành. Bà cũng là người mang lại cảm giác “bình thường” đối với một chính quyền có nhiều điểm chưa có tiền lệ.

“Bà Wiles rất giỏi nắm bắt mong muốn của ông Trump và thực thi những mong muốn này”, ông Halperin nói.

Dù vậy, bà Wiles không làm quá phận sự và không cố gắng tác động đến suy nghĩ của sếp mình.

Ông Trump, bà Wiles, một số trợ lý và phóng viên hồi năm 2023. Ảnh: Washington Post.

“Điểm mạnh của Susie Wiles là khác với các chánh văn phòng khác, bà không giả vờ rằng bà là chỉ huy”, ông Michael Wolff, người từng viết tiểu sử cho ông Trump, đánh giá. “Bà không đưa ra quan điểm chính sách. Bà không cố gắng tác động ông Trump. Đó là người giúp đoàn tàu chạy đúng giờ”.

Dù vậy, quyền lực của bà Wiles không thể bị xem thường. Tỷ phú Elon Musk, người không được lòng bà, đang dần biến mất khỏi chính trường Mỹ - chỉ dấu cho thấy ảnh hưởng của bà tại Washington.

Ông Trump đã đưa hai nhân vật thân tín trong giới kinh doanh vào nhóm thân cận: Đặc phái viên về Trung Đông Steve Witkoff và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick. Cả hai người đã quen biết ông Trump từ nhiều năm nay qua quan hệ kinh doanh, dù bị một số đồng minh của ông Trump nghi ngờ.

Ông Witkoff thân với ông Trump và gia đình dù bị giới tinh hoa đặt dấu hỏi về kinh nghiệm. Ông đã được ông Trump giao nhiều việc quan trọng như tới Moscow thảo luận với Tổng thống Nga Vladimir Putin về cuộc xung đột tại Ukraine.

Trong khi đó, ông Lutnick là người đề ra nhiều ý tưởng cho ông Trump. Họ là hai nhân vật đầu tiên thảo luận kế hoạch “giành lại” kênh đào Panama. Ông cũng là một trong những kiến trúc sư của mức thuế đối ứng được ông Trump công bố vào “ngày giải phóng” 2/4.

Gương mặt mới và cũ

Trong nội các, Phó tổng thống JD Vance là người được ông Trump tin tưởng và được giao một số công việc quan trọng. Dù vậy, ông Trump dường như vẫn muốn kiểm soát vị “phó tướng”, nhất là qua tuyên bố Ngoại trưởng Marco Rubio cũng là ứng viên thay thế ông trong tương lai.

Những đảng viên Cộng hòa truyền thống từng hy vọng ông Rubio sẽ giúp kiềm chế ông Trump, nhưng thất vọng khi thấy các phát ngôn của ông dần trở nên tương đồng với ông chủ Nhà Trắng. Dù vậy, những ý kiến bảo vệ cho rằng ông Rubio buộc phải làm vậy để giữ ghế.

“Nếu ông ấy có thể chiếm lòng tin của ông Trump, tổng thống có thể nghe ông trong các vấn đề đối ngoại lớn - như chính sách ‘diều hâu’ hơn với Iran”, một thành viên có ảnh hưởng trong phong trào MAGA cho biết.

Một số ý kiến cũng so sánh ông Rubio với Cố vấn An ninh Quốc gia tiền nhiệm Mike Waltz, người bị sa thải sau khi bày tỏ quá nhiều quan điểm cá nhân về đối ngoại.

“Họ có quan điểm tương đồng nhưng cách tiếp cận rất khác biệt”, một đảng viên Cộng hòa cấp cao nói.

Ông Rubio (trái) và ông Vance (phải) được ông Trump coi là hai nhân vật có tiềm năng kế nhiệm. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent được coi là thành viên nội các được ông Trump ưa thích nhất - điều khiến nhiều nhân vật thân cận ông Trump bất ngờ. Dù phần nào mang quan điểm ôn hòa, ông được tổng thống tin tưởng nhờ cách xử lý khi thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm.

“Scott là ‘cậu bé vàng’”, một nhân vật trong cuộc tiết lộ. “Ông ấy cao, ngoại hình đẹp và giàu có. Ông ấy có những điều ông Trump thích”.

Ngoài ra, không thể kể đến các cố vấn trung thành với ông Trump trong Nhà Trắng. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, tỷ lệ các nhân viên bị thay thế vượt qua con số của năm người tiền nhiệm trước đó. Chỉ có hai người vượt qua cả nhiệm kỳ đầu tiên và tiếp tục phục vụ ông Trump trong nhiệm kỳ thứ hai: Stephen Miller và Peter Navarro.

Cả hai đều có quan điểm cứng rắn. Nếu như ông Miller là bộ óc đằng sau chính sách nhập cư, ông Navarro - người từng vì ông Trump vào tù hồi năm 2024 - tiếp tục thúc đẩy chính sách thuế quan cao với nước ngoài.

Một nhân vật khác được ông Trump lắng nghe là cựu Đại sứ Mỹ tại Đức Richard Grenell, người được ông Trump bổ nhiệm làm đặc phái viên cho các nhiệm vụ đặc biệt. “Richard giúp ông Trump ghi nhớ nhóm cử tri ủng hộ ông nghĩ gì”, một nguồn tin cho biết.

Chiến lược của ông Trump đang gây ra tranh cãi. “Giờ đây có ít ‘người trưởng thành’ còn lại để có thể ngăn các ý tưởng điên rồ”, ông Fisher đánh giá.

Số khác cho rằng đội ngũ mới giúp tăng cường sự đoàn kết của chính quyền.

“Đây là kết quả của sự lựa chọn cẩn trọng. Trong nhiệm kỳ đầu, rõ ràng là ông chưa có kinh nghiệm tại Washington. Ông đã phạm phải một số sai lầm”, ông Conrad Black, ông trùm truyền thông từng được ông Trump ân xá năm 2019, nói.