Giấc mơ trở về xa vời tại 'công xưởng lừa đảo' Đông Nam Á

Hàng trăm nghìn nạn nhân bị lừa vào các trại lừa đảo công nghệ ở Đông Nam Á đã được giải cứu, nhưng phần lớn trong số họ vẫn kẹt lại nơi đất khách, mòn mỏi chờ ngày hồi hương.

Các nạn nhân đa quốc gia của các trung tâm lừa đảo tại Myanmar, đứng trên một con tàu trôi về phía biên giới Thái Lan. Ảnh: Reuters.

Từng dành phần lớn thời gian để hỗ trợ các nạn nhân bị lừa vào đường dây mại dâm, giờ đây, ông Jaruwat Jinnmonca - người sáng lập Tổ chức Immanuel tại Thái Lan, lại dồn toàn lực cho một cuộc chiến mới: giải cứu những lao động bị giam giữ trong các “xưởng lừa đảo” mạng, theo lời chia sẻ của ông với Bangkok Post.

Theo Liên Hợp Quốc, kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, các trại lừa đảo công nghệ mọc lên khắp Đông Nam Á, giam giữ hàng trăm nghìn nạn nhân đến từ khắp nơi, từ Ấn Độ, Ethiopia cho đến chính Thái Lan.

Họ bị dụ dỗ bằng lời hứa hẹn về công việc lương cao ở Thái Lan, nhưng rốt cuộc lại bị đưa đến các khu vực hẻo lánh ở Myanmar hay Campuchia - nơi họ bị cưỡng ép làm việc cho các đường dây lừa đảo xuyên quốc gia.

“Họ muốn về nhà. Nhưng nếu không tuân lệnh, họ sẽ bị đánh đến chết”, ông Jaruwat nói. “Có người không chịu nổi, đã nhảy từ tầng 7 hay tầng 10 để kết thúc cuộc đời”.

Điều kiện sinh hoạt trong các trại này bị mô tả là tàn bạo, thường xuyên xảy ra đánh đập, bỏ đói, thậm chí tra tấn bằng điện. Trong điện thoại của ông Jaruwat là những hình ảnh không thể xóa khỏi tâm trí: người bị đánh tím tái, đổ máu, và thậm chí là thi thể không còn sự sống. Riêng trong năm 2024, ông nhận được báo cáo về ít nhất 7 trường hợp tử vong bên trong các khu trại.

Palit, 42 tuổi, từng là chủ một cửa hàng quần áo ở miền Bắc Thái Lan. Nghe lời chào mời một công việc hành chính lương cao ở Hàn Quốc, ông bỏ tiền túi lên đường.

Nhưng điểm đến thực tế là Mandalay, Myanmar - nơi ông bị giữ lại suốt 6 tháng trong một khu trại, bị ép tạo tài khoản mạng xã hội giả mạo, giả làm người yêu để dụ nạn nhân chuyển tiền đầu tư.

“Tôi phải trò chuyện, thuyết phục: ‘Em yêu, hãy đầu tư đi, lợi nhuận sẽ rất lớn’”, ông Palit kể lại, với nụ cười gượng gạo.

Nhiều nạn nhân cho biết họ bị bắt làm việc suốt ngày đêm, chỉ được ăn uống sơ sài, thiếu nước sạch, và thường xuyên bị đe dọa bằng bạo lực nếu không đạt chỉ tiêu.

Tháng 2 vừa qua, dưới áp lực sau vụ một diễn viên nổi tiếng Trung Quốc bị phát hiện là nạn nhân, chính quyền Myanmar phối hợp với Thái Lan tiến hành chiến dịch giải cứu quy mô lớn tại Myawaddy. Họ cắt điện, ngừng cấp nhiên liệu và phong tỏa Internet tại khu vực, khiến nhiều trại lừa đảo tê liệt.

Kết quả, hơn 7.000 người được giải thoát. Tuy nhiên, họ vẫn chưa thể về nước. Hiện nhiều người đang sống trong các trung tâm lưu trú tạm thời thiếu thốn thức ăn, thuốc men và hy vọng.

Theo bà Amy Miller, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của tổ chức Acts of Mercy International, quá trình hồi hương diễn ra chậm chạp do rào cản pháp lý và tính chất xuyên biên giới của các vụ việc.

“Có người bệnh mà không được điều trị. Có người chờ đợi quá lâu đã tuyệt vọng”, bà nói. “Chúng tôi chỉ e một ‘quả bom nổ chậm’ đang hình thành”.

Theo ông Jaruwat, để chấm dứt tận gốc các đường dây buôn người trá hình này, cần bắt được những kẻ cầm đầu. Nhưng thực tế, chính các nạn nhân lại đang trở thành đối tượng bị bắt giữ.

Cuối năm 2023, ông Palit và 328 người khác được giải cứu khỏi một trại ở Campuchia. Trong số đó, 10 người bị cáo buộc tham gia lừa đảo hoặc bắt cóc, chỉ vì họ biết ngoại ngữ và từng làm “quản lý” khu sinh hoạt trong trại.

“Họ cũng là nạn nhân”, ông Jaruwat khẳng định. “Việc bắt nhầm khiến người bị cứu ở nước này có thể vào tù ở nước khác”.

Từ năm 2020 đến nay, tổ chức của ông đã hỗ trợ giải cứu hơn 2.700 người. Nhưng dòng người cầu cứu vẫn chưa ngừng lại mỗi ngày, ông nhận hàng chục tin nhắn mới trên Facebook từ những nạn nhân tuyệt vọng xin được giúp đỡ.