Giá vàng lập kỷ lục trước giờ G

Trong bối cảnh chỉ còn hơn 1 tuần nữa, quy định cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu vàng, xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng của nhà nước sẽ có hiệu lực, giá vàng miếng SJC tăng vùn vụt lên kỷ lục mới theo đà thế giới.

Giá vàng SJC vượt ngưỡng 138 triệu đồng/lượng

Giá vàng tăng liên tục phá các mức cao kỷ lục trong tuần này và dấu hiệu đi lên vẫn chưa dừng lại. Ngày 1.10, giá vàng miếng SJC đã tăng thêm 1,6 triệu đồng mỗi lượng. Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC, Công ty CP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Tập đoàn Doji, Công ty Bảo Tín Minh Châu… mua vào lên 136,4 triệu đồng, bán ra 138,4 triệu đồng. Đây là mức giá cao nhất của vàng miếng SJC từ trước đến nay. Tương tự, giá vàng nhẫn cũng tăng thêm 400.000 đồng, lên mức giá kỷ lục 136 triệu đồng/lượng. Công ty Bảo Tín Minh Châu mua vào 133 triệu đồng, bán ra 136 triệu đồng; Công ty Phú Quý mua vào 131,9 triệu đồng, bán ra 134,9 triệu đồng; Công ty SJC mua vào 131,6 triệu đồng, bán ra 134,6 triệu đồng…

Như vậy, giá vàng trong nước đã tăng vùn vụt từ đầu năm đến nay. Tổng cộng sau 9 tháng, vàng miếng SJC đã tăng hơn 54 triệu đồng mỗi lượng, tương đương lên giá 64%; vàng nhẫn tăng 50 triệu đồng/lượng, tương ứng 59,6%. Đáng nói, dù đang ở mức giá cao kỷ lục nhưng nhu cầu với vàng vẫn cao. Đại diện Công ty SJC xác nhận không có mấy người đến bán, trong khi lượng người mua áp đảo. Công ty vẫn bán hạn chế mỗi người 1 lượng vàng miếng SJC, còn vàng nhẫn là 1 chỉ. Nguồn cung trên thị trường khan hiếm nên tình trạng khách hàng đứng chờ, xếp hàng bất chấp mưa gió vẫn diễn ra tại Công ty SJC những ngày qua. Tại Công ty Bảo Tín Minh Châu, trưa 1.10 cũng chỉ bán cho mỗi khách hàng 10 chỉ vàng nhẫn, không có vàng miếng SJC. Nhưng vài giờ sau khi giá vàng thế giới tăng mạnh, công ty này thông báo tạm hết cả vàng nhẫn.

Đà đi lên của vàng trong nước theo nhịp của thế giới. Cuối giờ chiều qua, giá vàng thế giới lập kỷ lục mới ở mức 3.894 USD/ounce, tăng hơn 30 USD so với đầu ngày. Các nhà đầu tư toàn cầu đang đổ mạnh dòng tiền vào vàng. Chẳng hạn, quỹ đầu tư vàng lớn nhất thế giới SPDR đã mua thêm 1,15 tấn vào ngày cuối tháng 9 và đây là ngày thứ 3 liên tiếp quỹ này mua vào với khối lượng 16,03 tấn vàng, đưa lượng vàng nắm giữ lên 1.012,88 tấn. Tính chung sau 9 tháng, giá vàng thế giới đã tăng tổng cộng 1.280 USD/ounce, tương đương 47%. Đây là mức tăng mạnh nhất của kim loại quý từ trước đến nay trong cùng thời gian. Dù vậy, đà tăng của giá vàng thế giới vẫn thấp hơn vàng miếng SJC. Việc giá vàng miếng SJC tăng cao hơn khiến bỏ xa giá thế giới 14 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn cao hơn 10 triệu đồng/lượng. Mức chênh lệch này có phần giảm bớt so với "đỉnh" ở một số thời điểm lên đến 17 - 18 triệu đồng nhưng vẫn còn quá cao so với mục tiêu đề ra của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Bao giờ thị trường được tăng cung?

Giá vàng liên tục tăng, chênh lệch giữa trong nước với thế giới vẫn neo ở mức cao càng khiến thị trường mong chờ đến ngày 10.10 khi hàng loạt quy định mới được thực thi. Bởi theo các chuyên gia trước đó, nếu NHNN cấp phép nhập khẩu vàng cho các doanh nghiệp (DN), NH thương mại đủ điều kiện theo Nghị định 232/2025 của Chính phủ sẽ giúp nguồn cung trong nước gia tăng. Thế nhưng theo dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định 24 và Nghị định 232 về quản lý thị trường vàng, NHNN quy định chậm nhất ngày 15.11 năm liền kề trước năm đề nghị cấp hạn mức, các DN, NH thương mại có nhu cầu cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu cho năm tiếp theo phải gửi 1 bộ hồ sơ đến NHNN (Cục Quản lý ngoại hối). Trước ngày 15.12 hằng năm, NHNN cấp hạn mức cho DN, NH thương mại hoặc có văn bản thông báo từ chối (ghi rõ lý do). Vì vậy, khi nào các DN được nhập khẩu vàng để cung ứng cho thị trường vẫn là câu hỏi lớn.

Chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cho hay theo thông tin ông có được tại thời điểm này, đã có một số DN và NH thương mại được NHNN xem xét cho phép nhập khẩu vàng theo quy định mới. Như vậy, nhiều khả năng ngay sau ngày 10.10, các đơn vị sẽ nhập vàng về VN và chỉ trong một thời gian ngắn, nguồn cung ra thị trường sẽ dồi dào hơn. Dù vậy, giá vàng sẽ tăng hay giảm vẫn còn là ẩn số. Chuyên gia này phân tích: giá vàng thế giới đã lập đỉnh mới khi vượt xa mức 3.800 USD/ounce, vượt xa dự báo của nhiều người trước đó. Điều này đẩy giá vàng tại VN lên kỷ lục mới là trên 138 triệu đồng.

"Có thể nói chúng ta đang chứng kiến một cơn sốt vàng thực sự, cả trên thế giới lẫn tại VN. Hàng loạt yếu tố kinh tế, chính trị toàn cầu đang cùng lúc thúc đẩy giá vàng. Đó là vấn đề chính trị như xung đột quân sự Nga - Ukraine hay bất ổn tại Trung Đông chưa có lối thoát. Riêng tại Mỹ, Cục Dự trữ liên bang (Fed) vừa hạ lãi suất 0,25%, kéo USD suy yếu đã đẩy giá vàng đi lên. Đặc biệt, việc chính phủ Mỹ đóng cửa từ đầu ngày 1.10 (theo giờ Mỹ) khiến nhiều hoạt động không thiết yếu sẽ bị đình trệ, hàng trăm ngàn công chức, viên chức tạm thời không được trả lương và nhiều khoản phúc lợi xã hội sẽ bị gián đoạn có thể tác động đến kinh tế. Từ đó khiến nhà đầu tư lo lắng và tiếp tục góp phần đẩy giá vàng gia tăng", ông Hiếu phân tích và nhấn mạnh thêm: Giá vàng trong nước vẫn phải theo thế giới. Vì vậy khi nguồn cung tăng sau ngày 10.10 thì giá vàng trong nước có giảm hay không vẫn chưa thể nói trước. Tuy nhiên, chắc chắn là khi nguồn cung tăng thì chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới sẽ được giảm bớt so với hiện nay. Nếu mức chênh lệch này còn thấp thì khả năng có kịch bản xảy ra là dù thế giới tiếp tục tăng nhưng trong nước sẽ đứng yên.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Trọng - Giám đốc Công ty vàng Đối tác mới, nhận xét: Việc xin hạn mức (quota) quản lý thị trường vàng vẫn giống trước đây. Với những hướng dẫn trong thông tư nói trên thì khả năng đầu năm 2026 hoặc thời điểm trước Tết Nguyên đán 2026, các DN, NH mới có thể hoàn tất thủ tục nhập khẩu vàng. Song song đó, khi các đơn vị được cấp quota, không biết có phân biệt giữa sản xuất vàng miếng và vàng trang sức hay không? Từ đó mới có thể tác động đến nguồn cung trên thị trường, kéo giá vàng trong nước sát với thế giới. Ông Trọng lưu ý người mua vàng thời điểm này cần thận trọng vì khi có thông tin NHNN cấp quota cho DN, NH nhập khẩu vàng nguyên liệu, khoảng cách chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước sẽ được rút ngắn. Giá vàng trong nước hiện cao hơn thế giới 10 - 14 triệu đồng/lượng, nên có thể giảm, bất chấp thị trường thế giới vẫn đi lên. Tâm lý thị trường khi giá càng giảm thì càng ít người mua nên mức độ đi xuống có thể càng nhanh.

Đưa thị trường vàng về trạng thái bình thường, xoá bỏ tâm lý kỳ vọng

Nghị định 232/2025 có hiệu lực từ ngày 10.10 được kỳ vọng sẽ giúp thị trường vàng ổn định khi tháo gỡ một số nút thắt. Đó là bỏ cơ chế nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, mở rộng đối tượng được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Các DN, NH thương mại cũng được sản xuất vàng miếng, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định. Những điều đó sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn. Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn và thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn. Qua đó sẽ góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.

Chuyên gia kinh tế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng sau khi cấp phép cho DN được nhập khẩu vàng, vẫn cần một thời gian mới có thể đưa chênh lệch giữa giá trong nước với thế giới xuống thấp hơn hiện nay. Việc rút ngắn khoảng cách này còn bao nhiêu lại phụ thuộc vào lượng vàng được nhập khẩu và cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, về mặt tâm lý, khi lượng cung tăng lên, ngay cả các DN kinh doanh vàng và các địa điểm bán vàng sẽ không găm giữ hàng hóa nữa cũng giúp thị trường ổn định hơn. Đặc biệt khi giá vàng càng tăng thì nhu cầu sẽ lên cao hơn nhiều nên cần nhập khẩu để không diễn ra tình trạng chênh lệch quá vô lý so với thế giới.

Quan trọng hơn, cần cho thị trường hoạt động bình thường, nghĩa là các DN đã được cấp phép kinh doanh vàng bạc sẽ được mua bán tất cả sản phẩm vàng như trước đây, bao gồm cả vàng miếng. Người dân được mua bán vàng như trước khi có nhu cầu. Điều này vẫn nằm trong các quy định quản lý thị trường vàng của nhà nước và giúp thị trường ổn định, dần dần cùng với việc nhập khẩu nguyên liệu sẽ đưa giá vàng trong nước về gần hơn với thế giới.

TS Nguyễn Trí Hiếu cũng đồng quan điểm rằng khi Nghị định 232 có hiệu lực, thị trường vàng VN sẽ ổn định hơn nhờ nguồn cung dồi dào. Ông cũng kỳ vọng thị trường vàng sẽ được đưa trở về hoạt động bình thường. Đó là các DN được mua bán tất cả sản phẩm vàng, người dân không bị hạn chế số lượng khi có nhu cầu mua vào và có thể mua ở bất kỳ cửa hàng kinh doanh vàng bạc nào trên cả nước. Điều đó sẽ tháo bỏ tâm lý kỳ vọng giá tăng cũng như hoạt động găm hàng, đẩy giá đầu cơ trục lợi. Khi cung - cầu cân bằng, mức chênh lệch giữa trong nước với thế giới có thể thu hẹp còn 3 - 5 triệu đồng/lượng và đây là mức phù hợp. Ông Hiếu nhấn mạnh: NHNN phải có chính sách truyền thông nói rõ rằng khi bỏ độc quyền nhà nước sản xuất vàng miếng đồng nghĩa vàng miếng SJC không còn là thương hiệu vàng quốc gia. Điều này sẽ "cởi trói" tâm lý nhiều người dân vẫn chỉ lựa chọn mỗi loại vàng miếng SJC hay chính nhiều DN không dám đầu tư sản xuất vàng miếng mang thương hiệu riêng. Từ đó sẽ giúp thị trường có thêm nhiều sản phẩm vàng miếng, tạo sự cạnh tranh lành mạnh và góp phần kéo giá đi xuống, giảm bớt chênh lệch với thế giới quá cao, quá vô lý như hiện nay.

"Cần để cung - cầu vàng cho thị trường quyết định và giao dịch hoạt động bình thường. Từ đó ngăn chặn các vấn đề phát sinh như hình thành thị trường chợ đen, xuất hiện vàng giả, vàng nhái, lừa đảo, mua bán vàng không đúng quy định… Việc truyền thông rõ về chính sách không độc quyền sản xuất vàng miếng của nhà nước sẽ giúp người dân được tự do lựa chọn và DN cũng tự tin sản xuất vàng miếng cung ứng ra thị trường, đáp ứng nhu cầu cho khách hàng. Thị trường càng có sự cạnh tranh thì càng ngăn chặn tình trạng đầu cơ găm hàng giữ giá. Một vấn đề khác là NHNN cũng thanh kiểm tra, ngăn chặn tình trạng đầu cơ tích trữ vàng của các DN kinh doanh vàng bạc chờ giá cao. Tất cả các chính sách được thực hiện đồng bộ sẽ đưa thị trường vàng ổn định, giá cả bám sát với thế giới hơn", TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.