Gia tăng bệnh lây qua đường tình dục, nhiều nhất ở người trẻ

Gia tăng số ca mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục ở nhóm ngoài 20 tuổi. Ảnh: Freepik.

Người đàn ông 32 tuổi tìm đến phòng khám trong tâm trạng lo lắng. Suốt nhiều ngày liền, anh phải chịu đựng cảm giác tiểu buốt, nóng rát và chảy mủ trắng đục từ niệu đạo. Mọi chuyện bắt đầu sau khoảng 10 ngày kể từ lần “thư giãn” bằng massage kích dục bằng miệng. Kết quả xét nghiệm PCR nước tiểu và dịch niệu đạo xác định anh nhiễm vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae.

Sau một tuần điều trị kháng sinh, các triệu chứng khó chịu biến mất. Thế nhưng, khi cơ thể đã khỏi, tinh thần anh lại rơi vào trạng thái khác: ham muốn tình dục suy giảm, kéo dài suốt hai tháng, khiến đời sống hôn nhân trở nên lạnh nhạt.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi ngày có hơn một triệu ca mắc mới các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chủ yếu ở nhóm người từ 15 đến 49 tuổi và phần lớn không có triệu chứng rõ ràng. Năm 2020, thế giới ghi nhận khoảng 374 triệu ca nhiễm mới.

Sự chủ quan, cùng lối sống tình dục phóng khoáng trong thời đại số, đang khiến nhóm bệnh này ngày càng lan rộng, và người trẻ đang là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Gia tăng số ca bệnh ở lứa tuổi 20

Trao đổi với Tri Thức - Znews, TS.BS Trà Anh Duy, tu nghiệp tại Viện Đại học California (Irvine, Mỹ), thành viên Hội Y học giới tính Thế giới (ISSM), cho biết các bệnh lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt ở nam giới, đang có xu hướng gia tăng rõ rệt.

Nếu trước đây, phần lớn ca bệnh tập trung ở nhóm trung niên, những người có đặc tính công việc phải giao lưu nhiều, thường tiếp xúc tại các cơ sở massage hoặc karaoke, thì nay, độ tuổi mắc bệnh đã trẻ hóa, phổ biến ở thanh niên từ khoảng 20 tuổi trở lên.

Vết loét lớn trên lưng bệnh nhân mắc giang mai tiến triển đến giai đoạn II. Ảnh: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM.

Tại các phòng khám nơi bác sĩ Duy đang công tác, hơn 30% bệnh nhân đến khám có liên quan đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Một số bệnh thường gặp có thể kể đến như lậu, sùi mào gà, giang mai…

Số liệu tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM cũng chỉ ra thực trạng tương tự. Năm 2021, đơn vị này tiếp nhận khoảng 1.000 lượt bệnh nhân trong tuổi vị thành niên đến khám bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhưng con số này đã tăng lên hơn 1.800 ca trong năm 2022 và hơn 2.400 ca trong năm 2023, tức tăng 140% chỉ sau hai năm.

Nghiên cứu về hành vi sức khỏe học sinh do Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thực hiện, công bố năm 2023 cho thấy tỷ lệ quan hệ tình dục lần đầu trước 14 tuổi tăng gấp hai lần, từ 1,45% năm 2013 lên 3,51% năm 2019.

Theo bác sĩ Anh Duy, thời đại số mở ra nhiều cơ hội kết nối, nhưng cũng kéo theo không ít rủi ro. Sự phổ biến của mạng xã hội và các ứng dụng hẹn hò khiến ngày càng nhiều bạn trẻ tìm đến những mối quan hệ ngắn hạn, hay còn gọi là FWB (friends with benefits).

Sự bùng nổ ứng dụng hẹn hò góp phần làm gia tăng số ca bệnh lây truyền qua đường tình dục. Ảnh: Freepik.

Một nghiên cứu của Đại học Bang Arizona (Mỹ) cho thấy việc sử dụng ứng dụng hẹn hò có mối liên hệ trực tiếp với sự gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Dựa trên mô hình toán học và dữ liệu từ CDC cùng WHO, nhóm nghiên cứu ước tính từ năm 2015 đến 2019, tỷ lệ mắc mới và hiện mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục ở cả nam lẫn nữ tại Mỹ tăng trung bình 9-15% mỗi năm do ảnh hưởng của các nền tảng hẹn hò, xu hướng được dự báo sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới.

Việc quan hệ với nhiều đối tác, thậm chí xuất hiện xu hướng quan hệ tập thể, khiến nguy cơ lây nhiễm bệnh tình dục tăng cao. Bên cạnh đó, bác sĩ Duy ví von số ca lây nhiễm bệnh tình dục xuất phát từ các cơ sở massage, karaoke gần như là một “hằng số” không thay đổi qua nhiều năm.

Ở góc độ tâm lý học, bác sĩ Duy cho rằng nguyên nhân sâu xa xuất phát từ đặc điểm giới: bản năng chinh phục, ham khám phá và nhu cầu tìm kiếm cảm giác mới lạ khiến nhiều nam giới dễ sa vào hành vi tình dục mạo hiểm, dù nhận thức được rủi ro.

Sai lầm phổ biến thường gặp

Một trong những sai lầm phổ biến, theo bác sĩ Duy, là nhiều người cho rằng chỉ cần dùng thuốc dự phòng HIV (PrEP) là có thể hoàn toàn yên tâm khi quan hệ tình dục.

“PrEP chỉ giúp ngăn ngừa HIV, chứ không thể bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục khác như lậu, giang mai hay chlamydia. Chính vì thế, khi tỷ lệ nhiễm HIV có thể giảm đi, các bệnh khác lại tăng rõ rệt”, ông nói.

Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục ở người sử dụng PrEP cao hơn 1,24 lần so với người không dùng. Đặc biệt trong nhóm quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang sử dụng PrEP, nguy cơ nhiễm lậu tăng hơn 25 lần và giang mai cao gấp gần 45 lần.

Các bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên quan hệ tình dục an toàn, chung thủy. Ảnh: Freepik.

Một hiểu lầm khác cũng rất phổ biến, theo cảnh báo của CDC Mỹ, là nhiều người nghĩ rằng quan hệ tình dục bằng miệng hoàn toàn an toàn. Dù được xem là “ít rủi ro hơn” so với quan hệ âm đạo hay hậu môn, oral sex vẫn có thể làm lây truyền nhiều bệnh như lậu, giang mai, chlamydia, herpes, HPV và thậm chí cả HIV. Nguy cơ tăng cao nếu trong miệng có vết loét, viêm lợi, chảy máu nướu hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với tinh dịch hay dịch tiết âm đạo.

Các bệnh này có thể xuất hiện ở miệng, họng, cơ quan sinh dục hoặc hậu môn. Một số trường hợp như giang mai và lậu có thể lan rộng trong cơ thể, trong khi nhiễm HPV vùng họng lại tiềm ẩn nguy cơ ung thư miệng và cổ họng. Đáng lưu ý, bệnh lậu ở họng thường khó điều trị dứt điểm và dễ trở thành nguồn lây tiềm ẩn cho người khác.

Bác sĩ Duy khuyến cáo cách tốt nhất để phòng tránh là tìm hiểu tình trạng sức khỏe của đối tác và duy trì lối sống tình dục an toàn, chung thủy một vợ một chồng.

Khi có dấu hiệu bất thường như đau rát, tiểu buốt, chảy mủ đầu dương vật, tiết dịch âm đạo bất thường hay loét vùng kín, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc hay trì hoãn điều trị. Việc cần làm là đến cơ sở chuyên khoa uy tín để được xét nghiệm, điều trị kịp thời và thông báo cho bạn tình cùng thăm khám để tránh lây nhiễm chéo.