'Già làng đa năng' giữa đại ngàn, am tường nghệ thuật, giữ lửa văn hóa Cơ Tu

"Đụng" tới mảng nào của nghệ thuật truyền thống Cơ Tu, già làng C'lâu Nhím cũng am tường. Ông còn là người có uy tín được bà con ở thị trấn Prao nể phục.

XEM CLIP:

Người kết nối buôn làng

Ở huyện miền núi Đông Giang (Quảng Nam), nhắc đến già làng C'lâu Nhím (77 tuổi, dân tộc Cơ Tu, ở thôn Gừng, thị trấn Prao) ai cũng biết. Từng là cán bộ làm trong ngành điện ảnh, năm 1983, ông nghỉ hưu, rồi làm cán bộ thôn, trưởng ban giám sát công tác hòa giải,...

Năm 2018, già làng C'lâu Nhím được bà con tín nhiệm bầu làm người có uy tín.

Ở tuổi U80, hàng ngày ông vẫn rảo đều bước chân khắp buôn làng để vận động bà con nghe điều hay, làm việc tốt. Ông trở thành cầu nối giữa chính quyền với người dân, góp phần xóa bỏ nhiều hủ tục như tảo hôn, hôn nhân cận huyết,...

Già làng C'Lâu Nhím còn là tấm gương trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Hiện ông nuôi một ao cá trắm cỏ, hơn 50 con gà thả vườn và trồng gần 6ha cây keo... Thu nhập bình quân mỗi năm gần 100 triệu đồng, giúp gia đình ông ngày càng vươn lên khá giả.

Noi gương cha, 7 người con của già làng C'lâu Nhím đều nỗ lực học tập, tốt nghiệp đại học và quay về cống hiến cho quê hương, làm việc tại các cơ quan y tế, giáo dục, UBND xã,…

Già làng C'lâu Nhím thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm làm ăn với bà con trong thôn, động viên họ chăn nuôi, trồng rừng,.. để cải thiện cuộc sống. Ông còn đi đầu trong việc hiến đất làm đường và tích cực vận động học sinh đến trường.

Trước đây, tại thôn Gừng, tỷ lệ học sinh bỏ học còn nhiều. Già làng C'lâu Nhím đến từng nhà vận động cha mẹ động viên các con phấn đấu học tập. Nhờ vậy, những năm gần đây, trong làng không có tình trạng học sinh nghỉ học, đa số trẻ em đều trong độ tuổi đến trường.

Ông lão với chòm râu bạc phơ còn là “quan tòa” của làng. Nhờ uy tín của mình, ông luôn là một trong những “hòa giải viên” tích cực, giúp giải quyết mâu thuẫn, va chạm trong cộng đồng.

Người giữ lửa...

Già làng C'lâu Nhím còn là người giữ lửa văn hóa nơi đại ngàn. Với máu nghệ sĩ chảy trong huyết quản, hễ "đụng" tới mảng nào của nghệ thuật truyền thống Cơ Tu, ông cũng am tường.

Là nghệ nhân điêu khắc tài hoa, già làng C'lâu Nhím từng giành giải 3 với tác phẩm bắn nỏ tại Trại sáng tác điêu khắc tượng gỗ người Cơ Tu năm 2019 do UBND huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) tổ chức.

Ông cũng thiết kế căn nhà gươl đậm chất truyền thống cho riêng mình, với cột chính giữa nhà và bao quanh là ván thưng nguyên tấm… Đây là nơi ông tiếp khách dưới xuôi lên, đồng thời giáo dục truyền thống cho con cháu.

Với kinh nghiệm dựng nhà sàn truyền thống như duông, moong, gươl… nên trong các sự kiện phục dựng nhà cho cộng đồng, già C'lâu Nhím luôn đóng vai trò như một "công trình sư".

Ông cùng các nghệ nhân, già làng khác và người dân phục dựng thành công nhà sàn truyền thống, nhà dài, nhà gươl, cây nêu nguyên bản tại “Làng văn hóa truyền thống Cơ Tu” của huyện.

Những năm gần đây, già làng C'lâu Nhím thường xuyên xuất hiện như “tổng đạo diễn” trong các sự kiện hội làng truyền thống tại Đông Giang.

Mỗi lần xuất hiện, già C'lâu Nhím với chiếc khèn đính chuỗi hạt cườm, đầu đội mũ lông chim, réo rắt khúc nhạc núi rừng luôn tạo dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách. Ông như “đại sứ” giúp lan tỏa văn hóa nơi đại ngàn đến gần hơn với cộng đồng.

Ông còn được bà con gọi vui là “già làng đa năng” vì không chỉ chơi thành thạo hơn 20 loại nhạc cụ dân tộc, mà còn có tự chế tác nhiều loại trống, như: Ch'gân, par'lư, k'thur hay các loại đàn như abel, h'jưl…

Tất cả những nhạc cụ này đều được ông treo trang trọng trong nhà gươl của gia đình, bên cạnh những vật dụng từ nghề đan lát truyền thống, như: Gùi, mâm, oi đựng cá…

“Tất cả đồ nghề truyền thống trong nhà từ chiếc khèn, đàn h’jưl, abel cho đến tù và, cùng các loại gùi đều do tôi tự chế tác. Lúc trước, tôi làm chỉ để sử dụng trong công việc gia đình.

Từ khi có chủ trương phát triển du lịch cộng đồng, các nhạc cụ, đồ vật này đã trở thành công cụ phục vụ lễ hội. Tôi rất mừng vì những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình được Nhà nước quan tâm bảo tồn, không còn sợ bị mai một”, già làng C'lâu Nhím bộc bạch.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Nguyễn Đăng Trọng, cán bộ văn hóa thị trấn Prao cho biết, với sự gương mẫu và tâm huyết của mình, già làng C'lâu Nhím luôn được đồng bào Cơ Tu tin yêu và chính quyền địa phương ghi nhận với nhiều giấy khen.

Năm nào, ông cũng được tham gia các hội nghị biểu dương và được cử đi tham gia các cuộc gặp mặt Người uy tín tiêu biểu của huyện và tỉnh.