Giá cát tăng cao, người dân than xây nhà vượt dự toán quá nhiều

Từ đầu năm trở lại đây, giá cát ở Hà Tĩnh tăng cao khiến nhiều người dân đang xây nhà lao đao bởi dự toán đội lên hàng trăm triệu đồng, nhiều hộ dân thậm chí tạm gác việc xây nhà để chờ giá cát hạ xuống.

Giá cát tăng “chóng mặt’

Đầu năm 2025, ông Nguyễn Văn Trung (60 tuổi, ngụ tại tổ dân phố 12, phường Bắc Hà, TP Hà Tĩnh) động thổ xây căn nhà hai tầng trên diện tích 95m² cho người con trai.

Thời điểm đó giá cát ông Trung mua về xây nhà ở mức 280.000 đồng/m³. Ông Trung dự toán mất 10 tháng xây xong căn nhà với số tiền khoảng 1,5 tỉ đồng.

Thế nhưng gần hai tháng trở lại đây giá cát tăng một cách “chóng mặt” ở mức 360.000 - 400.000 đồng/m³. Ngoài ra, một số vật liệu xây dựng khác như gạch, sắt, xi măng cũng tăng. Tính toán lại, chi phí căn nhà ông Trung đang xây dựng tăng thêm ít nhất 400 triệu đồng.

Theo ông Trung, thời điểm ra Tết người dân xây nhà rất nhiều, riêng quanh khu vực đã có 8 ngôi nhà đang xây, trong khi đó nguồn cung khan hiếm khiến cho giá cát tăng lên.

“Gia đình dự tính xây nhà từng ấy tiền nhưng giờ đây cát và các loại vật liệu khác tăng giá đã vượt quá dự toán và tài chính gia đình. Giờ nhà đang xây nên buộc phải vay mượn để xây cho xong thôi, chứ bỏ dở làm sao được” - ông Trung nói.

Anh Nguyễn Đức Ngọc (ngụ xã huyện Vũ Quang) cho biết sau nhiều năm tiết kiệm vợ chồng anh gom được gần 800 triệu đồng nên lên kế hoạch xây nhà trên mảnh đất tại phường Thạch Trung (TP Hà Tĩnh) để thuận lợi đi lại làm việc.

Sau khi thuê vẽ bản thiết kế hết 15 triệu đồng, vợ chồng anh quyết định đến các đại lý tham khảo giá vật liệu để mua đổ móng làm nhà. Thế nhưng do thị trường cát khan hiếm nên hầu hết các đại lý báo giá cát (tùy loại) tăng từ 20-25% so với thời điểm cuối năm ngoái.

“Vợ chồng tôi về tính toán lại nếu xây nhà thời điểm này thì giá các loại cát san nền, cát làm tường, cát xây tăng lên hơn 150 triệu đồng so với dự toán. Đó là chưa kể quá trình xây dựng giá các nguyên vật liệu khác cũng biến động tăng lên có thể phát sinh đến hàng trăm triệu đồng. Vì vậy vợ chồng tôi quyết định tạm dừng xây nhà, đợi đến cuối năm giá cát và các vật liệu khác hạ xuống mới làm nhà” - anh Ngọc nói.

Nhu cầu người dân xây nhà tăng cao

Ông Trần Văn Học - một chủ thầu xây dựng ở TP Hà Tĩnh - cho biết hằng năm cứ dịp ra Tết nhu cầu xây dựng nhà cửa của người dân rất cao khiến cho giá vật liệu xây dựng tăng theo. Trong đó, giá cát biến động hơn cả khi trung bình một khối cát tăng lên hơn 100.000 đồng.

“Giá cát và các loại vật liệu khác biến động đã ảnh hưởng lớn đến kinh tế của người dân. Do đó, những gia đình có tài chính thì họ tiếp tục làm, có gia đình tài chính eo hẹp, giá dự toán xây nhà tăng lên vài trăm triệu đồng nên buộc họ dừng lại chờ giá vật liệu xây dựng hạ xuống mới tiếp tục làm nhà” - ông Học nói.

Tại các bến cát, do nguồn cung khan hiếm nên hầu hết bến bãi chỉ duy trì khoảng 40-50% sức chứa. Đơn cử, tại một bến cát ở xã Xuân Lam (huyện Nghi Xuân) có sức chứa lên đến 3.000m³ cát các loại thế nhưng thời điểm hiện tại lượng cát trong bến này chỉ chưa đầy 800m³.

“Hiện nay nguồn cát thực sự rất khan hiếm. Chúng tôi đã hợp đồng với nhiều mỏ cát ở trong và ngoài tỉnh thế nhưng nguồn cát nhập về vẫn không đủ cung cấp cho thị trường” - một chủ bến cát cho biết.