Giá cát leo thang, doanh nghiệp điêu đứng

Giá cát xây dựng tại Bình Định liên tục tăng cao trong mùa xây dựng khiến nhiều doanh nghiệp, người dân lao đao, các công trình bị đình trệ.

Là một trong những địa phương miền Trung có trữ lượng cát khá lớn, nhưng Bình Định vẫn thường xuyên thiếu nguồn cung cát xây dựng. Điều này dẫn đến giá cát liên tục "nhảy múa" bất thường, gây khó khăn cho doanh nghiệp, nhà thầu và người dân.

Giá cát tăng vọt, thi công cầm chừng

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên ngày 26.5, hiện tại ở TP.Quy Nhơn, giá cát xây dựng được chào bán như sau: cát xây qua sàng 460.000 đồng/m³, cát xây chưa qua sàng 420.000 đồng/m³, cát tô 380.000 đồng/m³. Tại TX.Hoài Nhơn, cát xây qua sàng có giá 350.000 đồng/m³, cát xây chưa sàng 300.000 đồng/m³.

Giá cát liên tục tăng từ năm 2024 đến nay khiến nhiều nhà thầu phải thi công cầm chừng vì giá vật liệu vượt quá dự toán. Nhiều hộ dân cũng buộc phải trì hoãn kế hoạch xây nhà vì chi phí bị đội lên quá cao.

Ông M.A.T, giám đốc một công ty kinh doanh vật liệu xây dựng ở TP.Quy Nhơn, cho biết giá cát tại đây hiện tăng gấp đôi so với đầu năm 2024 và thay đổi theo từng tháng. Do TP.Quy Nhơn không có mỏ cát, nên muốn có cát phục vụ xây dựng, phải vận chuyển từ H.Tây Sơn về.

Theo ông T., công trình tại các huyện Phù Mỹ, Phù Cát, TX.An Nhơn, TP.Quy Nhơn... đều phải lấy cát từ H.Tây Sơn. "Mặc dù tỉnh có nhiều con sông với trữ lượng cát lớn, nhưng các mỏ khai thác lại hoạt động cầm chừng hoặc nằm xa trung tâm. Để đáp ứng nhu cầu thị trường, chúng tôi phải mua cát từ TX.Sông Cầu (Phú Yên) vì giá rẻ hơn", ông T. chia sẻ.

Ông L.V.Đ, Giám đốc một công ty xây dựng tại TX.Hoài Nhơn, xác nhận cát ở địa phương chủ yếu được chở từ H.Hoài Ân xuống, do trên địa bàn TX.Hoài Nhơn chỉ còn một mỏ hoạt động, nhưng cũng khai thác cầm chừng.

"Cát từ Hoài Ân được bán với giá không ổn định. Mặc dù có giá niêm yết của cơ quan chức năng, nhưng thực tế chủ mỏ lại bán ra với giá khác. Nếu mua phục vụ công trình thì có hóa đơn, còn mua để xây nhà thì không có hóa đơn", ông Đ. nói.

Theo ông Đ., với giá cát cao như thế này, các doanh nghiệp xây dựng tiến thoái lưỡng nan, không làm thì chậm tiến độ, còn làm thì bị lỗ nên dừng cũng không được mà làm cũng chẳng xong.

Ông N.H.T, giám đốc một công ty xây dựng ở TX.An Nhơn thừa nhận một số công trình do công ty ông thi công tại TP.Quy Nhơn đã phải tạm dừng hoặc thi công cầm chừng từ giữa năm 2024 đến nay vì giá cát tăng cao. Chủ đầu tư phải nhập vật liệu nhỏ giọt, khiến đơn vị thi công cũng buộc phải giảm nhân sự, kéo dài tiến độ.

"Nếu giá cát tiếp tục tăng phi mã, nhiều công trình sẽ đình trệ. Cơ quan chức năng cần sớm có giải pháp điều chỉnh giá hợp lý, tránh tình trạng độc quyền, ghim hàng để trục lợi, làm ảnh hưởng đến cả nền kinh tế - xã hội", ông T. kiến nghị.

Cùng tình cảnh, ông N.V.L, giám đốc một công ty bê tông thương phẩm ở Bình Định than thở, giá cát tăng khiến doanh nghiệp chịu nhiều thiệt hại. Công ty ông đang mua từ một doanh nghiệp ở H.Tây Sơn với giá cát qua sàng 370.000 đồng/m³, cát chưa qua sàng 320.000 đồng/m³. Khi tính cả chi phí vận chuyển, giá nhập thực tế tăng thêm khoảng 150.000 đồng/m³.

Rà soát, đấu giá thêm mỏ cát

Ngày 26.5, trao đổi với PV Thanh Niên, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bình Định nhận định: Nguyên nhân chính dẫn đến việc giá cát tăng cao là do tổng trữ lượng cát khai thác được từ các mỏ trên sông tại Bình Định trong năm 2025 dự báo chỉ khoảng 1,1 triệu m³, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của các công trình trên địa bàn.

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt cát xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Bình Định đã đề xuất UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) chủ trì khảo sát các khu vực hồ chứa, đập dâng có trữ lượng cát phù hợp để nạo vét, cung cấp cho thị trường. Dự kiến có thể huy động từ 2,5 - 3 triệu m³ cát để phục vụ xây dựng, góp phần bình ổn giá.

Ông Trần Đình Chương, Phó giám đốc Sở NN-MT tỉnh Bình Định, xác nhận tình trạng khan hiếm cát xây dựng đang diễn ra trên toàn tỉnh. Nhiều dự án cấp tỉnh và quốc gia bị ảnh hưởng do thiếu nguồn cung.

"Sở NN-MT sẽ đề xuất với UBND tỉnh Bình Định tiếp tục rà soát các vị trí các mỏ để tổ chức đấu giá, phục vụ các dự án trên địa bàn. Đồng thời, khảo sát các hồ, đập để nạo vét thu hồi cát; khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất cát nhân tạo để phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn", ông Chương nói.