Gaza 'da bọc xương'

Tuần này ngoại trưởng 27 quốc gia gồm Anh, Pháp, Canada, Úc, Nhật Bản ra tuyên bố chung kêu gọi Israel tạo điều kiện ngay lập tức cho Liên hợp quốc và các tổ chức nhân đạo đưa "một lượng viện trợ rất lớn vào Gaza".

Họ cảnh báo cần hành động khẩn cấp để ngăn chặn "nạn đói đang diễn ra ngay trước mắt chúng ta".

Thảm cảnh không tưởng tượng nổi

Tuyên bố chung nhấn mạnh cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đã đạt tới "mức độ không thể tưởng tượng được". Những hình ảnh từ Gaza thật sự đau lòng - các bức ảnh và video lan truyền rộng rãi trên truyền thông và mạng xã hội,cho thấy trẻ em suy dinh dưỡng đang chết đói, cảnh trẻ em và người lớn với da bọc xương giữa tương lai mù mịt.

Ngay từ đầu cuộc chiến, Israel đã chặn viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza ở nhiều mức độ khác nhau. Từ cuối năm 2023, các tổ chức quốc tế cảnh báo Gaza đang đứng bên bờ vực nạn đói. Tháng 4 năm ngoái, Tổ chức Cứu trợ trẻ em xác nhận đã có trẻ em chết vì đói. Những tuần gần đây, tình hình trở nên nghiêm trọng hơn nhiều.

"Thật bi kịch khi phải cần đến những hình ảnh quá mức chân thực và kinh hoàng như vậy mới có thể gây được sự chú ý (của cộng đồng quốc tế)" - ông Alex de Waal, chuyên gia về nạn đói và giám đốc điều hành Quỹ Hòa bình thế giới tại Đại học Tufts, bình luận.

Các nhân chứng và nhân viên y tế tại Gaza cho biết máy bay và xe tăng Israel tiếp tục tấn công gây chết chóc tại TP Gaza, trong bối cảnh thủ lĩnh Hamas Khalil Al-Hayya đến Cairo để đàm phán nhằm khôi phục kế hoạch ngừng bắn do Mỹ hậu thuẫn. 

Ông Taher al-Nono, thành viên cấp cao Hamas, cho biết các cuộc gặp giữa Hamas và giới chức Ai Cập, theo kế hoạch bắt đầu ngày 13-8, sẽ tập trung tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh, đưa viện trợ vào Gaza và "chấm dứt nỗi đau khổ của người dân chúng tôi ở Gaza".

Làn sóng phản đối toàn cầu

Vòng đàm phán gián tiếp mới nhất tại Qatar kết thúc trong bế tắc hồi cuối tháng 7, khi Israel và Hamas đổ lỗi cho nhau vì thiếu tiến triển với đề xuất của Mỹ về thỏa thuận trao trả con tin và ngừng bắn trong 60 ngày. Kể từ đó, Israel tuyên bố mở chiến dịch nhằm giành quyền kiểm soát TP Gaza, và vấp phải sự phản đối từ hàng loạt quốc gia.

Kế hoạch của Thủ tướng Netanyahu mở rộng quyền kiểm soát quân sự tại Gaza, dự kiến khởi động vào tháng 10, đã làm gia tăng làn sóng phản đối toàn cầu trước tình trạng tàn phá, di dời và nạn đói hoành hành với 2,2 triệu người dân Gaza. 

Kế hoạch này cũng vấp phải chỉ trích ngay tại Israel, khi Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel Eyal Zamir cảnh báo có thể gây nguy hiểm cho con tin còn sống và biến thành cái bẫy chết chóc đối với binh sĩ Israel.

Trên trang Vox, cây bút Abdallah Fayyad cho rằng Israel đã "dùng nạn đói làm vũ khí chiến tranh" và lưu ý các tổ chức quyền con người đã ghi nhận điều này từ năm 2023. 

Cả cựu bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant và Thủ tướng Netanyahu đều bị Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ vì tội ác chiến tranh.

"Việc Israel gây ra nạn đói ở Gaza, theo định nghĩa, là một hình thức trừng phạt tập thể, áp đặt những hậu quả có thể gây chết người đối với mọi người Palestine sống trong vùng đất này, bất kể họ là chiến binh hay dân thường vô tội. 

Đó là lý do việc sử dụng nạn đói như một vũ khí chiến tranh bị coi là bất hợp pháp theo luật quốc tế", Abdallah Fayyad viết.

Israel phủ nhận trách nhiệm về nạn đói ở Gaza, cáo buộc Hamas đánh cắp viện trợ. Nước này tuyên bố đã thực hiện các bước tăng lượng viện trợ, bao gồm tạm ngừng giao tranh trong một phần thời gian trong ngày ở một số khu vực và công bố các tuyến đường an toàn cho đoàn xe chở hàng cứu trợ.

Tuy nhiên, tình hình trong Israel lại khác. Hồi tháng 7, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố: "Không hề có chính sách gây nạn đói ở Gaza và cũng không có nạn đói ở Gaza". 

Tại Israel, tình trạng thiếu lương thực ở Gaza hầu như không được chú ý so với những cuộc khủng hoảng khác: thông báo về cái chết của binh sĩ trẻ Israel, những đoạn video ám ảnh về con tin trẻ gầy trơ xương... 

Một cuộc khảo sát cuối tháng 7 cho thấy gần 80% người Do Thái ở Israel tin rằng Israel đang nỗ lực tránh gây đau khổ cho người dân Gaza.