Gặp Thủ tướng, 'ông lớn' Nhật Bản muốn triển khai tại Việt Nam mô hình mang về hàng tỷ USD

JBIC sẵn sàng và mong muốn tham gia các dự án hạ tầng tại Việt Nam, triển khai các dự án theo mô hình kiểu mẫu của thế giới.

Chủ tịch Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản sẵn sàng tham gia các dự án hạ tầng

Sáng 29/6, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp ông Maeda Tadashi, Chủ tịch Hội đồng quản trị và các cộng sự của Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) đang thăm, làm việc tại Việt Nam.

Chủ tịch JBIC cho biết các doanh nghiệp Nhật Bản sẵn sàng và mong muốn tham gia các dự án hạ tầng tại Việt Nam, triển khai các dự án theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD). Đặc biệt các doanh nghiệp Nhật Bản có nhiều kinh nghiệm mong muốn tham gia vào triển khai dự án đường sắt tốc độ cao của Việt Nam.  

Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao sự hỗ trợ của JBIC trong tham gia đối thoại chính sách, cung cấp nhiều khoản vay thúc đẩy đầu tư Nhật Bản vào Việt Nam trong các dự án cơ sở hạ tầng, năng lượng quan trọng, cũng như các khoản vay hỗ trợ các dự án đầu tư của doanh nghiệp vừa và nhỏ Nhật Bản tại Việt Nam.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị JBIC tiếp tục đồng hành hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, trong đó sớm triển khai hỗ trợ vốn vay cho các doanh nghiệp Nhật Bản thực hiện danh sách 15 dự án chuyển đổi xanh tại Việt Nam quy mô hơn 20 tỷ USD trong khuôn khổ AZEC được công bố dịp Thủ tướng Ishiba thăm chính thức Việt Nam tháng 4/2025.

Mô hình TOD đã đếm về hàng tỷ USD cho nhiều đô thị lớn trên thế giới

Transit-Oriented Development – TOD là mô hình phát triển đô thị xoay quanh các điểm giao thông công cộng, với bán kính từ 400–800m tính từ nhà ga hoặc trạm dừng phương tiện công cộng là khu vực ưu tiên phát triển mật độ cao các công trình nhà ở, thương mại, dịch vụ, và không gian công cộng. Mục tiêu là tạo ra môi trường sống tích hợp, thuận tiện và khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và áp lực ngày càng lớn lên hạ tầng giao thông, nhiều quốc gia đã tìm đến mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng như một giải pháp bền vững nhằm tối ưu hóa việc sử dụng đất và giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân. 

Trong số đó, Singapore và Nhật Bản nổi bật là hai quốc gia đã áp dụng thành công TOD, mang lại những chuyển biến đáng kể về chất lượng sống, môi trường và hiệu quả kinh tế - xã hội.

Hiện chưa có con số chính thức duy nhất thể hiện tổng doanh thu từ mô hình TOD cho toàn bộ quốc gia như Nhật Bản và Singapore, vì TOD tích hợp nhiều lĩnh vực như giao thông, bất động sản, thương mại, và phát triển đô thị. Tuy nhiên, có thể ước lượng mức độ đóng góp doanh thu và lợi ích kinh tế từ TOD thông qua các tập đoàn đường sắt của quốc gia đó.

Tại Singapore

Singapore nổi bật với cách tiếp cận quy hoạch tích hợp giữa giao thông và phát triển đô thị. Cơ quan tái phát triển đô thị (URA) và Cơ quan Giao thông Đất đai (LTA) phối hợp chặt chẽ trong việc quy hoạch các tuyến MRT đồng thời với các khu dân cư và dịch vụ xung quanh.

Gần 80% dân số Singapore sống trong các căn hộ HDB (Housing Development Board), nhiều khu được xây dựng chỉ cách trạm MRT vài phút đi bộ. Mỗi khu đô thị HDB được thiết kế đầy đủ tiện ích (siêu thị, trường học, y tế), giảm nhu cầu đi xa bằng phương tiện cá nhân.

Tại Singapore, mô hình TOD đã góp phần hình thành một hệ thống giao thông công cộng hiệu quả và đáng tin cậy, với tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng vào giờ cao điểm đạt trên 67% vào năm 2023. Sự kết hợp chặt chẽ giữa các tuyến MRT và mạng lưới xe buýt tạo nên khả năng kết nối linh hoạt, phục vụ tốt nhu cầu đi lại hằng ngày của người dân. 

Trong bối cảnh quỹ đất hạn chế, Singapore vẫn tận dụng hiệu quả không gian đô thị nhờ quy hoạch định hướng giao thông, tập trung phát triển nhà ở và dịch vụ quanh các trạm trung chuyển. Ước tính, mô hình TOD mang lại giá trị kinh tế lên đến hàng tỷ đô la Singapore mỗi năm, khẳng định vai trò then chốt của nó trong chiến lược phát triển đô thị bền vững của quốc đảo này.

Tại Nhật Bản

Mỗi nhà ga không chỉ là điểm dừng chân mà còn là một nút TOD thu nhỏ, tích hợp các chức năng trung tâm thương mại – dịch vụ – văn phòng – giải trí. Nhiều ga có cả trung tâm mua sắm, rạp chiếu phim, bệnh viện, trường học. Từ đó giúp phân tán mật độ dân cư và giảm áp lực cho khu vực trung tâm thành phố.

Ở Tokyo và Osaka, hệ thống tàu điện ngầm và đường sắt ngoại ô được triển khai với mật độ dày đặc và tần suất hoạt động cao, tạo nên mạng lưới giao thông công cộng bao phủ rộng khắp và hiệu quả. 

Nhờ hệ thống này, tỷ lệ người dân sử dụng giao thông công cộng tại Tokyo chiếm hơn 50% tổng số chuyến đi hằng ngày. 

Các tập đoàn đường sắt như Tokyu, JR East, Seibu, hay Keio đã khai thác mô hình TOD không chỉ để vận hành giao thông mà còn phát triển bất động sản và dịch vụ đi kèm, mang về tổng doanh thu hàng tỷ USD mỗi năm và đóng góp đáng kể vào GDP quốc gia.