FIFA và những phiên điều trần đình đám trong lịch sử: Tiền lệ cho vụ Malaysia nhập tịch lậu

Trong bối cảnh Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) đang chuẩn bị mở phiên điều trần đặc biệt liên quan đến vụ Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) tiến hành vụ nhập tịch lậu 7 cầu thủ nước ngoài, nhiều người đặt câu hỏi: đây có phải là lần đầu tiên cơ quan quyền lực nhất bóng đá thế giới tổ chức một quy trình nghiêm ngặt như vậy? Câu trả lời là không.

Suarez cắn tai đối thủ, đã từng phải điều trần trước khi bị FIFA phạt nặng

FIFA đã từng nhiều lần mở các phiên điều trần độc lập, nhằm xác minh gian lận hồ sơ, vi phạm kỷ luật hoặc tư cách thi đấu của cầu thủ.

Dưới đây là những tiền lệ nổi bật nhất – các vụ việc từng làm chấn động làng túc cầu và định hình cách FIFA điều tra, xét xử nội bộ trước khi ban hành quyết định chính thức.

Vụ tương tự như vụ FAM là tại World Cup 20222, đội tuyển Ecuador sử dụng cầu thủ Byron Castillo – mà FIFA nghi ngờ gian lận hồ sơ. Năm 2022, đội tuyển Ecuador bị Chile và Peru tố cáo sử dụng cầu thủ Byron Castillo – người bị nghi sinh tại Colombia chứ không phải Ecuador.

FIFA ngay lập tức mở phiên điều trần độc lập tại Zurich, mời cầu thủ và đại diện Liên đoàn Bóng đá Ecuador (FEF) giải trình. Tại đây, Castillo khẳng định mình sinh ở Ecuador, song FIFA vẫn tiến hành đối chiếu với hồ sơ gốc từ cơ quan hộ tịch hai nước.

Sau khi xem xét, FIFA bác đơn kiện, nhưng Ủy ban Phúc thẩm tiếp tục tổ chức thêm một phiên điều trần lần hai khi có bằng chứng mới. Dù kết quả cuối cùng vẫn giữ nguyên, vụ việc đã tạo tiền lệ lớn cho các cuộc điều tra nhập tịch – và chính là mô hình mà FIFA áp dụng cho vụ Malaysia hiện nay.

Một số vụ việc khác cũng từng được FIFA cho điều trần, trong đó có vụ cầu thủ Luis Suarez cắn Chiellini, phiên điều trần thâm chí còn được thực hiện ngay giữa thời điểm World Cup 2014 đang diễn ra. Tại World Cup 2014, tiền đạo Uruguay Luis Suarez bị phát hiện cắn hậu vệ Giorgio Chiellini (Ý) trong trận vòng bảng. FIFA phản ứng tức thì, mở phiên điều trần kỷ luật đặc biệt chỉ 48 giờ sau sự cố, với sự tham gia của luật sư, đại diện Liên đoàn Bóng đá Uruguay và cầu thủ.

Kết quả, Suarez bị cấm thi đấu 9 trận quốc tế, cấm mọi hoạt động bóng đá 4 tháng. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử FIFA tổ chức điều trần cá nhân ngay trong giải đấu đang diễn ra – thể hiện sự nghiêm khắc và tốc độ xử lý.

Quan chức cao cấp của FIFA mà còn phải điều trần nếu bị phát hiện có sai phạm

Vụ bê bối tham nhũng, nhận hối lộ tại FIFA cũng được FIFA thực hiện hàng loạt phiên điều trần kín từ năm 2015 đến năm 2017. Một loạt các quan chức cao cấp nhất FIFA sau đó bị cấm hoạt động bóng đá.

Vụ Nga và nghi án sử dụng doping có hệ thống được FIFA tiến hành điều trần năm 2018. Trước thềm World Cup 2018, FIFA mở điều tra về cáo buộc doping có hệ thống trong bóng đá Nga, dựa trên dữ liệu do Cơ quan phòng chống doping thế giới (WADA) cung cấp. Một phiên điều trần kín tại Thụy Sĩ được tổ chức, mời cả đại diện WADA, các cầu thủ Nga và chuyên gia pháp y tham gia. Sau đó, FIFA không đủ bằng chứng để buộc tội cá nhân, song vụ việc cho thấy FIFA sẵn sàng hợp tác liên tổ chức và dùng điều trần như công cụ minh bạch hóa quá trình điều tra.

Từ tiền lệ đến vụ Malaysia: Vì sao FIFA chọn con đường điều trần?

Nhìn lại các vụ việc trên, có thể thấy FIFA luôn chọn hình thức điều trần khi vụ việc phức tạp, có yếu tố gian lận tài liệu hoặc cần xác minh lời khai trực tiếp.

Điều đó lý giải vì sao, trong vụ 7 cầu thủ nhập tịch Malaysia, FIFA không chỉ dựa vào hồ sơ do FAM nộp, mà còn triệu tập cầu thủ ra điều trần độc lập – nhằm so sánh lời khai với bằng chứng gốc và đánh giá mức độ nhận thức, trách nhiệm của từng người.

Theo nguồn tin từ hãng GSIO Sports International, phiên điều trần vụ việc liên quan đến nhập tịch lậu, sẽ có sự tham gia của đại diện Ủy ban Kỷ luật, Ủy ban Đạo đức FIFA, cùng 7 cầu thủ nhập tịch và luật sư của FAM.

Việc mở phiên điều trần cho thấy FIFA đang siết chặt kỷ luật và tính minh bạch trong bóng đá toàn cầu. Từ vụ Suarez cắn người đến scandal nhập tịch Ecuador hay bê bối của nhân vật VIP FIFA, tất cả đều chứng minh: "Không ai đứng ngoài luật của FIFA". Lần này, với vụ Malaysia, FIFA đang tái khẳng định điều đó – rằng dù là liên đoàn nhỏ hay nền bóng đá đang phát triển, sự trung thực và minh bạch vẫn là tiêu chuẩn tối thượng.