Em trai tôi bị tẩy não từ một app đọc truyện miễn phí

Tất cả bắt đầu từ cậu em trai tôi, năm nay học lớp 9. Em thường xuyên ôm khư khư điện thoại, đọc truyện hàng giờ mỗi ngày. Cứ nghĩ em đang đọc mấy truyện thiếu nhi hay tiểu thuyết Việt Nam nhẹ nhàng nào đó, tôi cũng không để ý. Cho đến một lần, điện thoại của em bị mẹ tịch thu vì mải mê đọc truyện mà xao nhãng việc học. Tôi tò mò mở thử ứng dụng em hay dùng – một app với cái tên khá lạ mà tôi mới nhìn thấy lần đầu.

Giao diện app khá đẹp, với hàng trăm đầu truyện đủ thể loại, hoàn toàn miễn phí. Nhưng chỉ sau vài phút lướt qua, tôi bắt đầu rùng mình. Gần như tất cả đều là truyện Trung Quốc dịch sang tiếng Việt, nhưng điều khiến tôi giật mình không phải là nguồn gốc truyện, mà là nội dung. Có những tác phẩm trực tiếp bóp méo lịch sử Việt Nam, xuyên tạc cả cuộc chiến biên giới năm 1979. Những cái tên như Hoàng Sa, Trường Sa bị thay bằng "Tây Sa", "Nam Hải" được dùng để gọi Biển Đông. Tất cả được lồng ghép vào mạch truyện một cách khéo léo, đầy toan tính.

Tôi cảm thấy lo lắng thật sự. Những điều này, một đứa trẻ 14 tuổi đọc vào, liệu có đủ khả năng nhận ra đâu là đúng hay sai? Hay rồi sẽ tiếp nhận mọi thứ một cách vô thức, như một phần của "truyện giải trí"?

Tôi quyết định đọc thử vài chương. Có truyện nói về các nhân vật tham gia chiến tranh, nhưng các tình tiết lại bóp méo hoàn toàn vị trí, vai trò trong lịch sử. Điều buồn nhất là mọi thứ lại được thể hiện qua lời thoại hấp dẫn, giọng kể dễ nghe, hành động ly kỳ, đúng kiểu rất cuốn hút với lứa tuổi học trò.

Tôi bắt đầu để ý nhiều hơn. Hóa ra không chỉ app này, mà còn hàng loạt trang web và nhiều ứng dụng đọc truyện lậu khác cũng có tình trạng tương tự. Chúng chia sẻ nội dung không bản quyền, chưa qua kiểm duyệt, dịch ẩu hoặc cố tình biên tập sai lệch. Và thứ khiến các em học sinh, sinh viên không thể cưỡng lại chính là sự miễn phí.

>> Cách tôi khiến con 12 ngày không dùng điện thoại

Người lớn chúng ta thường nghĩ: "Trẻ con đọc truyện thì có gì đâu, cho nó giải trí chút cũng được". Nhưng sự thật là không phải nội dung nào cũng vô hại. Ở lứa tuổi dậy thì (từ 13 đến 16 tuổi), nhận thức của các em còn non nớt, chưa đủ khả năng phản biện, suy luận, càng dễ bị tác động bởi những thứ tưởng như chỉ là "truyện vui". Đặc biệt khi những nội dung đó được viết bằng ngôn ngữ hấp dẫn, nhồi vào những quan điểm sai lệch về chủ quyền, lịch sử, chính trị...

Tôi nhận ra, đây không chỉ là chuyện "xem truyện lậu" hay "đọc chùa". Về lâu dài, nếu không được định hướng đúng, những suy nghĩ lệch lạc ấy sẽ hình thành dần dần, như một kiểu "tẩy não mềm". Trẻ sẽ bắt đầu nghi ngờ lịch sử chính thống, chia sẻ quan điểm sai lệch trong nhóm bạn, rồi lan rộng qua mạng xã hội, group học sinh, mà người lớn khó kiểm soát.

Gia đình tôi đã gỡ bỏ ứng dụng đó khỏi điện thoại của em trai. Nhưng tôi hiểu rằng, chỉ chặn thôi thì không đủ. Các app, website này cứ bị đóng lại mọc lên, đổi tên miền, đổi giao diện là hoạt động lại bình thường. Tôi mong các cơ quan chức năng mạnh tay hơn với những nền tảng phát hành nội dung không rõ nguồn gốc. Những loại truyện xuyên tạc lịch sử, xâm phạm chủ quyền quốc gia cần được xử lý không khoan nhượng. Ngoài ra, các trường học cũng nên tổ chức buổi truyền thông, hướng dẫn học sinh nhận biết nội dung độc hại, phân biệt đâu là truyện đáng tin, đâu là nguy cơ ngấm ngầm.

Là một người anh, tôi chỉ mong em mình và nhiều bạn nhỏ khác được lớn lên trong một môi trường giải trí sạch, học được cái hay, cái đẹp từ truyện, chứ không bị dẫn dắt lệch hướng lúc nào không hay. Chúng ta không thể kiểm soát mọi cú click của giới trẻ, nhưng có thể kiểm soát chất lượng nội dung mà các em được tiếp cận. Và tôi nghĩ, việc đó nên bắt đầu từ người lớn.