Đường rãnh ngoằn ngoèo trên lốp xe có công dụng gì?

Những đường rãnh lốp xe có hình dạng ngoằn ngoèo, rối rắm như mê cung nhưng ít ai biết rằng, chi tiết này giúp tăng ma sát, đảm bảo độ bám đường khi xe di chuyển.

Không chỉ lốp ô tô, lốp xe máy cũng có những đường rãnh ngoằn ngoèo trên bề mặt nhưng nhiều người vẫn chưa biết công dụng của chi tiết này. Trên thực tế, đây là kết quả của thời gian dài nghiên cứu kỹ thuật về lốp và mỗi đường rãnh có nhiệm vụ riêng, nhằm giúp lốp bám đường, thoát nước và vận hành ổn định.

Công dụng của rãnh lốp xe

Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của rãnh lốp là dẫn nước ra khỏi bề mặt tiếp xúc giữa lốp và mặt đường. Khi xe di chuyển trên nền đường ướt, một lớp nước mỏng có thể khiến lốp bị trượt, mất khả năng bám đường. Hiện tượng này gọi là trượt nước (aquaplaning). Trong tình huống đó, bánh xe như lướt đi trên mặt nước, khiến người lái mất hoàn toàn khả năng kiểm soát hướng lái và phanh.

Các đường rãnh được thiết kế như những đường thoát nước nhỏ, đẩy nước ra khỏi vùng tiếp xúc, giúp bề mặt lốp duy trì ma sát với mặt đường. Nhờ vậy, xe có thể phanh, đánh lái hay tăng tốc ổn định ngay cả khi trời mưa lớn hoặc đi qua đoạn đường trơn trượt.

Không chỉ hoạt động hiệu quả trong điều kiện ướt, rãnh lốp còn đóng vai trò quan trọng trên bề mặt đường ráo, gồ ghề. Các rãnh này chia bề mặt lốp thành nhiều khối gai nhỏ. Khi xe di chuyển, các cạnh của khối gai sẽ bám vào mặt đường, tạo ra ma sát cơ học giúp xe bám tốt hơn khi tăng tốc, phanh gấp hay ôm cua ở tốc độ cao.

Khi đi trên mặt đường sỏi đá hoặc cát mịn, các rãnh giúp đẩy đất cát ra ngoài, giữ cho bánh xe bám chắc và không bị trượt. Chính vì vậy, mỗi kiểu rãnh khác nhau, từ rãnh dọc, rãnh ngang đến rãnh chữ V... đều được thiết kế để phù hợp với từng loại địa hình khác nhau.

Ngoài ra, trong quá trình ô tô vận hành, lốp là một trong những bộ phận chịu nhiệt lớn nhất do ma sát liên tục với mặt đường. Nhiệt độ cao khiến cao su nhanh lão hóa, giảm độ đàn hồi và rút ngắn tuổi thọ lốp. Những rãnh ngoằn ngoèo trên bề mặt lốp không chỉ giúp thoát nước mà còn làm tăng diện tích tiếp xúc với không khí, hỗ trợ quá trình tản nhiệt.

Khi nhiệt được phân tán đều, lốp giữ được độ ổn định về áp suất, duy trì khả năng bám đường. Nhờ vậy, chiếc xe có thể vận hành hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu và mang lại cảm giác lái an toàn hơn.

Rãnh lốp có cảnh báo được dấu hiệu cần thay lốp?

Ngoài giúp xe bám đường, thoát nước... rãnh lốp cũng cảnh báo tình trạng lốp. Về nguyên lý, mỗi lốp xe đều có vạch báo mòn. Đây là những gờ cao su nhỏ nằm ở các rãnh chính. Bề mặt lốp mòn đến các gờ cao su trên đồng nghĩa với độ sâu rãnh đã tới giới hạn an toàn, thường dưới 1,6 mm. Lúc này, khả năng thoát nước, độ bám đường của lốp sẽ giảm đáng kể.

Tuy nhiên, những điểm gờ cao su ở rãnh chính chỉ cảnh báo tình trạng mòn, không thể hiện được tình trạng lão hóa của cao su lốp. Dù rãnh còn sâu, lốp đã dùng khoảng 5 - 6 năm vẫn có thể chai cứng, nứt viền và giảm độ bám đường. Người dùng nên kiểm tra mã DOT (năm sản xuất) trên thành lốp để biết thời gian sản xuất và thay mới khi lốp quá tuổi thọ khuyến cáo.