Được cải tạo từ 1 trường tiểu học cũ, công trình hơn 2.000m2 hình chữ U này gây ấn tượng với thiết kế bất đối xứng, còn giành giải quốc tế danh giá

Từ nền một trường tiểu học cũ, Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán (VIASM) đã trở thành công trình kiến trúc bất đối xứng độc đáo, đạt giải thưởng quốc tế và là điểm hẹn học thuật của giới Toán học.

Thành lập năm 2010 theo quyết định của Thủ tướng, Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán (VIASM) từ năm 2020 đã có trụ sở chính thức tại phố Huỳnh Thúc Kháng, phường Láng, Hà Nội. 

Trên khu đất cũ của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Huyên, công trình rộng 2.127 m²  đã được cải tạo thành không gian vừa mang đậm tính học thuật, vừa khơi gợi cảm hứng sáng tạo, đồng thời phục vụ các hoạt động trao đổi quốc tế và liên ngành.

Tòa nhà mang “ngôn ngữ” kiến trúc mạch lạc, hài hòa nhờ việc khai thác các chi tiết bất đối xứng ở nhiều góc nhìn, gợi nhắc các ký hiệu toán học. Kết cấu hình chữ U vốn có được giữ lại nhưng được biến đổi thành một khối thống nhất hơn nhờ cây cầu nối tầng trên cùng. Các khu vực chức năng liên thông qua hành lang dẫn ra sân trong mở, tạo dòng chảy không gian linh hoạt mà vẫn đảm bảo sự thoáng đãng.

Công trình này do kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào thiết kế, với ý tưởng tôn vinh vẻ đẹp bất đối xứng – nét đặc trưng của Toán học. Ba khối nhà cũ xếp hình chữ U được giữ lại, nhưng được cải tạo để trở nên liền mạch hơn nhờ cây cầu nối ở tầng 5. Điều này vừa tạo sự gắn kết trong kiến trúc, vừa biểu đạt tinh thần ‘kết nối’ – đúng với vai trò của VIASM là trung tâm gặp gỡ và trao đổi học thuật.”

Khác với nhiều công trình khác, sân chính của VIASM được đặt ở tầng 2, tận dụng khoảng trống giữa các khối nhà để tạo sự thông thoáng. Đây cũng là nơi diễn ra các buổi gặp gỡ ngoài trời, chụp ảnh lưu niệm khi có khách đến thăm.

Xung quanh công trình là hệ thống cây xanh và cây leo bao phủ mặt đứng, được lựa chọn để thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới. Các bồn cây hình bình hành đặt bất đối xứng, gợi nhắc hình khối toán học. Kiến trúc xanh, rộng rãi, nhiều ánh sáng, gợi mở chiều sâu là yếu tố giúp khơi dậy cảm hứng sáng tạo cho con người.

Điểm nhấn nổi bật của công trình là hội trường Laurent Schwartz, được đặt theo tên nhà Toán học Pháp từng gắn bó và hỗ trợ Việt Nam trong chiến tranh. Hội trường 200 chỗ ngồi có hệ thống bảng trượt – công cụ quen thuộc với các nhà Toán học khi trình bày công trình nghiên cứu.

Các phòng học với quy mô 10-30 chỗ đều được trang bị máy chiếu nhưng vẫn giữ bảng phấn. Nhờ hệ thống phòng đa dạng, VIASM thường xuyên tổ chức hội thảo, trường hè, khóa học quốc tế, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm Toán học xuất sắc của khu vực.

Điểm nhấn tiếp theo là thư viện tại tầng 4. Nơi đây lưu trữ khoảng 1.500 đầu sách, phần lớn bằng tiếng Anh, chỉ phục vụ người học và nghiên cứu tại Viện. Ngoài ra, Viện còn có phòng sinh hoạt chung với đàn piano, máy pha cà phê, căng tin tầng 5 cùng bốn phòng nghỉ cho khách đến làm việc dài ngày. 

Điểm đặc biệt ở VIASM là sự gắn kết giữa hình thức và nội dung. Kiến trúc bất đối xứng vừa tạo ấn tượng thị giác, vừa phản chiếu tinh thần khoa học – nơi hội tụ, đối thoại và lan tỏa tri thức Toán học.

 Không chỉ là nơi làm việc của các nhà khoa học, công trình còn được kỳ vọng trở thành biểu tượng cho một trung tâm học thuật hiện đại, khơi mở trí tưởng tượng và sáng tạo cho các thế hệ trẻ Việt Nam. Sau khi được cải tạo, công trình đã giành giải thưởng Architecture Master Prize 2022 và giải bạc Kiến trúc Quốc gia 2023. 

 (Tổng hợp)