Dùng dầu ăn trong chăn nuôi chế biến thức ăn cho người: Tăng nguy cơ ung thư

Trong thời gian gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm đến việc sử dụng dầu ăn dùng trong chăn nuôi để chế biến thực phẩm cho người tiêu dùng.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Đinh Trần Ngọc Mai, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết dầu ăn trong chăn nuôi, thường được gọi là “dầu mỡ công nghiệp” hoặc “dầu mỡ dùng trong thức ăn chăn nuôi”, là sản phẩm được tái chế từ mỡ động vật đã qua sử dụng hoặc từ các loại dầu thải trong công nghiệp thực phẩm, nhà hàng, hoặc thậm chí là dầu bôi trơn máy móc. Chúng không được sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng và thường chứa nhiều tạp chất, chất oxy hóa, các sản phẩm phụ từ quá trình chiên đi chiên lại nhiều lần, cùng với các chất độc hại khác như polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), aldehydes và acrylamide - những hợp chất đã được chứng minh có khả năng gây ung thư và ảnh hưởng đến hệ thần kinh cũng như chức năng gan, thận.

Dùng dầu ăn trong chăn nuôi làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, ung thư

Vấn đề nghiêm trọng ở đây không chỉ nằm ở việc sử dụng loại dầu không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, mà còn ở tính chất tích lũy sinh học (bioaccumulation) của các chất độc trong cơ thể người. Khi những hợp chất này không được thải trừ hiệu quả, chúng có thể gây ra tổn thương tế bào, thúc đẩy quá trình viêm mạn tính và tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và ung thư. 

Theo bác sĩ Ngọc Mai, điều đáng lo ngại hơn nữa là đối tượng bị ảnh hưởng thường là người tiêu dùng không hề biết mình đang tiếp xúc với nguy cơ này, bởi việc sử dụng dầu bẩn thường được che giấu trong các chuỗi cung ứng thực phẩm giá rẻ.

Theo các nguyên tắc an toàn dinh dưỡng và y học dự phòng, chỉ các loại dầu ăn đạt chuẩn thực phẩm - nghĩa là đáp ứng các tiêu chí về chỉ số peroxide, axit béo tự do, không chứa độc chất hoặc chất cấm - mới được phép sử dụng trong chế biến thức ăn cho người. Những loại dầu sử dụng trong chăn nuôi có thể được phép tồn tại trong ngành nông nghiệp, nhưng tuyệt đối không được phép “quay vòng” sang ngành công nghiệp thực phẩm phục vụ con người.

Từ góc độ y học và đạo đức nghề nghiệp, việc sử dụng dầu ăn dành cho chăn nuôi để chế biến thức ăn cho người không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm mà còn là hành vi gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. 

Bác sĩ Ngọc Mai nêu ý kiến, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát, truy xuất nguồn gốc thực phẩm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để bảo vệ người tiêu dùng. Đồng thời, mỗi cá nhân cũng cần nâng cao nhận thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng và tránh những sản phẩm không đảm bảo chất lượng.