Đục bao sau - vấn đề thường gặp sau mổ đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là một nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu trên thế giới và Việt Nam. Theo một nghiên cứu được công bố trên Turkish Medical Student Journal năm 2024, đục thủy tinh thể chiếm khoảng gần 50% các trường hợp mù lòa toàn cầu, ước tính khoảng 94 triệu người. Còn tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có thêm khoảng 150.000 người bị đục tinh thể, gần 70% người bệnh trên 50 tuổi.

Hiện, mổ Phaco với các thế hệ thủy tinh thể nhân tạo (IOL) đa tiêu cao cấp đã giúp người bệnh khôi phục lại thị lực hoàn toàn, thậm chí có thể đạt được thị lực như thời trẻ. Đây là một thủ thuật an toàn, ít xâm lấn, hiệu quả với thời gian phục hồi rất nhanh chóng. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng đục bao sau – một vấn đề thường gặp sau phẫu thuật.

Như bệnh nhân nữ 77 tuổi ở Nam Định, đã mổ phaco thay IOL hai mắt tại Bệnh viện Mắt Kỹ thuật cao Hà Nội (Hitec) cách đây ba năm. Sau mổ bà thấy như trẻ lại bởi "trông xa, nhìn gần" mà không phải dùng kính. Tuy nhiên gần đây, người bệnh lo lắng vì thấy "mắt mờ dần, giống như hồi chưa mổ", nên đã quay lại khám.

BSCKII. Nguyễn Thị Nguyệt Anh cho biết hai mắt bà đều bị đục bao sau, chỉ định laser - một thủ thuật không xâm lấn, tạo một lỗ nhỏ ở trung tâm của bao sau bị đục, giúp ánh sáng có thể đi qua dễ dàng để cải thiện thị lực. Bệnh nhân được can thiệp hai mắt và được về nhà trong ngày.

Đục bao sau thể thủy tinh là một tình trạng thường gặp sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, dẫn đến các triệu chứng tương tự đục thủy tinh thể ban đầu. Bệnh nhân có thể nhìn mờ trở lại do thị lực giảm dần sau phẫu thuật đã thành công trước đó; chói mắt khó chịu với ánh sáng, đặc biệt vào ban đêm; khó phân biệt các màu sắc và độ sáng khác nhau.

Đục bao sau không phải là sự tái phát của đục thủy tinh thể, mà do phần bao sau được giữ lại để cố định IOL, tiếp tục bị đục. Bất kỳ ai đã phẫu thuật đục thủy tinh thể đều có nguy cơ bị đục bao sau, theo bác sĩ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ này: Trẻ em và thanh niên có tỷ lệ đục bao sau cao hơn người lớn tuổi; những người mắc các bệnh kèm theo như viêm màng bồ đào, bệnh võng mạc do tiểu đường, tăng nhãn áp hoặc cận thị nặng có nguy cơ cao hơn.

Về điều trị, bệnh nhân có chỉ định laser. Đây là thủ thuật không xâm lấn, tạo một lỗ nhỏ ở trung tâm của bao sau bị đục, giúp ánh sáng có thể đi qua dễ dàng để cải thiện thị lực. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thủ thuật y tế nào, laser bao sau cũng có thể tiềm ẩn một số nguy cơ, dù hiếm gặp như: Tăng nhãn áp tạm thời (có thể được kiểm soát bằng thuốc nhỏ mắt); viêm kích thích nhẹ bề mặt nhãn cầu (thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt steroid); thấy "ruồi bay" nhiều hơn do các mảnh vụn của bao sau bị loại bỏ sau laser trôi nổi trong dịch kính, song tình trạng này thường sẽ giảm dần theo thời gian.

"Các biến chứng nghiêm trọng sau laser bao sau rất ít, trong khi lợi ích của việc cải thiện thị lực do can thiệp đục bao sau lớn hơn nhiều", bác sĩ Nguyệt Anh nói, khuyên người bệnh sau mổ phaco vẫn cần tuân thủ lịch tái khám để phát hiện và khắc phục kịp thời tình trạng này.

Lê Nga