Đưa nước vượt sông Vàm Cỏ Đông: Giải cơn khát cho nông nghiệp Tây Ninh

Dòng nước từ hồ Dầu Tiếng nay đã vượt sông Vàm Cỏ Đông, chảy qua vùng đất từng khô hạn nhất tỉnh Tây Ninh, không chỉ giải khát ruộng đồng mà còn mở ra kỳ vọng mới cho vùng biên...

Từ giấc mơ nhiều thế hệ... đến kỳ vọng bứt phá

Tây Ninh vốn là địa phương có thế mạnh về nông nghiệp nhưng phân bố nguồn nước lại không đều, đặc biệt vùng phía Tây sông Vàm Cỏ Đông thường xuyên đối mặt với cảnh thiếu nước tưới, nhất là vào mùa khô. Những năm trước, người dân H.Châu Thành, H.Bến Cầu phải bơm nước giếng, kéo từng ống dẫn qua sông, hoặc trông chờ vào nước trời.

Giấc mơ "bắt nước vượt sông" từng được xem là bất khả thi cho đến khi tỉnh Tây Ninh đầu tư xây dựng Dự án Tưới tiêu khu vực phía Tây sông Vàm Cỏ Đông.

Giai đoạn 1 với tổng vốn đầu tư hơn 1.200 tỉ đồng, hoàn thành cuối năm 2022 đã đưa dòng nước từ hồ Dầu Tiếng vượt sông, chảy về tận các xã sát biên giới Campuchia. Nhờ hệ thống kênh dẫn dài gần 120 km, mỗi vụ có hơn 3.100 ha đất nông nghiệp được cấp nước tưới tự chảy (tăng 2.037 ha/vụ so với trước khi thực hiện dự án), giúp tăng năng suất, chuyển đổi cây trồng và giảm chi phí đáng kể cho nông dân.

Tiếp nối thành công ấy, UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt Dự án Tưới tiêu giai đoạn 2 với mục tiêu kiên cố hóa toàn bộ 105 km kênh đất còn lại. Việc bê tông hóa không chỉ giúp ngăn sạt lở, giảm rò rỉ, tổn thất nước mà còn nâng năng lực cấp nước lên gấp đôi - từ 1 m³/s lên 2 m³/s, đủ phục vụ cho gần 17.000 ha đất nông nghiệp và cung cấp nước cho công nghiệp, sinh hoạt, chăn nuôi.

Hiện nay, 4/14 gói thầu đã thi công, trong đó có gói đạt hơn 95% khối lượng. Dự án đặt mục tiêu hoàn thành trong năm 2026, trở thành công trình thủy lợi lớn nhất tỉnh.

Tuy nhiên, hành trình "bắt nước" vẫn chưa hoàn toàn suôn sẻ. Tổng vốn đã phân bổ đến năm 2025 mới đạt hơn 100 tỉ đồng, trong khi còn thiếu khoảng 500 tỉ đồng để hoàn thiện các gói thầu còn lại. Tỉnh đã nhiều lần kiến nghị Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ bổ sung vốn, đến nay tỉnh Tây Ninh vẫn đang chờ phản hồi từ T.Ư.

Đổi thay nhìn thấy rõ

Không chỉ mang nước về với ruộng đồng, hệ thống kênh còn góp phần giữ người, giữ đất biên cương. Người dân không còn phải bỏ ruộng đi làm thuê xa, mà có thể sống và làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Ông Nguyễn Văn Cảm (56 tuổi, xã Hảo Đước, H.Châu Thành, Tây Ninh) vui mừng: "Trước đây, bờ ruộng của tôi chỉ trồng được củ mì vì đất khô, thiếu nước trầm trọng. Từ khi đường ống đưa nước từ hồ Dầu Tiếng đi ngang bờ ruộng, tôi đã có thể chuyển sang trồng lúa. Bây giờ chỉ lo không có sức, chứ sợ gì không có nước".

Ông Nguyễn Đình Xuân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh chia sẻ, với tổng chiều dài gần 120 km, hệ thống kênh đã đưa được nước từ hồ Dầu Tiếng đến tận các xã biên giới thuộc 2 H.Châu Thành và Bến Cầu của tỉnh Tây Ninh. Dự án Tưới tiêu khu vực phía Tây sông Vàm Cỏ Đông không chỉ là một công trình thủy lợi, mà còn là chìa khóa để Tây Ninh hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, công nghiệp hóa nông thôn và nâng tầm vị thế vùng biên.

"Từ sau khi có nước vượt sông, bộ mặt vùng biên thay đổi rõ rệt. Nhiều vùng đất trước đây chỉ trồng lúa một vụ, nay đã chuyển sang rau màu, cây ăn trái, nuôi cá… mang lại thu nhập cao hơn. Ngoài ra, dự án đã góp phần thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh thông qua cấp nước phục vụ cho các doanh nghiệp: Công ty TNHH Hưng Thịnh (khoảng 1.287 ha), Công ty TNHH MTV Bò sữa Việt Nam (Vinamilk) - Trang trại bò sữa Tây Ninh (khoảng 250 ha), Công ty Thành Thành Công (TTC) Tây Ninh - Nông trường TTC Bến Cầu (khoảng 150 ha)", ông Xuân thông tin thêm.