Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao kéo dài 10 năm, nguy cơ thiệt hại 127 tỉ

Thanh tra Chính phủ nhận định, việc để dự án trụ sở Bộ Ngoại giao dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm gây lãng phí số vốn nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỉ đồng.

Như đã đưa tin, Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý thực hiện dự án đầu tư xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao. Đây là cuộc thanh tra đột xuất được thành lập theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Thanh tra Chính phủ đã chuyển thông tin, hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng (điều 222), vi phạm quy định về đầu tư xây dựng công trình gây hậu quả nghiêm trọng (điều 224), vi phạm về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí (điều 219 bộ luật Hình sự năm 2015) đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Nguy cơ thiệt hại ngân sách hàng trăm tỉ

Thanh tra Chính phủ xác định hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc tự ý thay đổi mức điểm tối thiểu từ 70 xuống 60 điểm, nhằm đưa thêm phương án đơn vị tư vấn đã bị loại vào để xếp loại. Kết quả, Công ty Heerim của Hàn Quốc chỉ đạt 68,3 điểm được lựa chọn phương án kiến trúc, trong khi Công ty GMP của Đức đạt cao nhất 78,2 điểm lại bị loại.

Bộ Ngoại giao thực hiện tổ chức chỉ định thầu và ký hợp đồng của 20 gói thầu với giá trị hơn 4.388 tỉ đồng, vượt hơn 904 tỉ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt, vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, trái với ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, dẫn đến phát sinh nhiều vướng mắc, chậm tiến độ của dự án.

Kết quả thanh tra còn cho thấy, việc trình, thẩm tra và phê duyệt dự toán chi phí lập dự án, thiết kế xây dựng và lập tổng dự toán trùng lặp mục chi phí tư vấn giai đoạn 1, gây thiệt hại 42,9 tỉ đồng.

Cùng đó là vi phạm về việc ký hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài, tổng giá trị gây thiệt hại cho ngân sách (tạm tính) là 79,2 tỉ đồng.

Ngoài ra còn có vi phạm trong đàm phán và ký hợp đồng đối với chi phí giám sát tác giả. Theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt là hợp đồng trọn gói nhưng Ban quản lý dự án đã ký bổ sung thêm hợp đồng, đã thanh 5,426 tỉ đồng, gây thiệt hại cho ngân sách.

Như vậy, tổng giá trị nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách là hơn 127 tỉ đồng.

Một số vi phạm khác được đề cập như: giá trị hợp đồng về thiết bị cao hơn nhiều lần giá thiết bị nhập khẩu sau thuế (từ khoảng 2 - 13 lần); việc lập, thẩm định và phê duyệt dự toán của các gói thầu không có căn cứ, không phù hợp với giá thị trường.

Xác minh giá trị phần thiết bị hơn 183 tỉ đồng trong tổng số giá trị thiết bị hơn 766 tỉ đồng của 5 gói thầu, Thanh tra Chính phủ xác định giá trị chênh lệch tạm tính là hơn 108 tỉ đồng (59,2%), nguy cơ thiệt hại cho ngân sách.

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ nhận định, việc để dự án dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm gây lãng phí số vốn nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỉ đồng.

Nguy cơ lãng phí

Thanh tra Chính phủ đánh giá, dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao bị chậm tiến độ hơn 10 năm, qua 4 lần điều chỉnh, không đạt được mục tiêu đã đề ra và có nguy cơ gây lãng phí ở một số nội dung.

Điển hình là lãng phí do dự án chậm tiến độ, dừng thi công làm phát sinh chi phí. Việc này khiến một số nhà thầu phải phát sinh chi phí sửa chữa, khắc phục trước khi nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng; chi phí cho công tác bảo hành đối với các hệ thống thiết bị đã vượt quá thời hạn bảo hành và các chi phí khác như chi phí quản lý, chi phí bảo lãnh ngân hàng...

Những phần công việc đã được nghiệm thu (toà A và toà B (phải) đã hoàn thành phần xây thô và hoàn thiện mặt ngoài) từ cuối năm 2016 với tổng giá trị phần xây lắp và thiết bị là 1.666,5 tỉ đồng, đến nay đã 9 năm nhưng chưa hoàn thành để bàn giao, đưa vào sử dụng.

Cạnh đó là lãng phí do nguồn vốn được cấp nhưng không sử dụng hết. Giai đoạn 2009 - 2024, dự án không sử dụng hết vốn được bố trí, không đạt được các mục tiêu đã đề ra có nguy cơ gây lãng phí.

Ban Quản lý dự án đã bàn giao tạm diện tích, các hạng mục đã hoàn thành ở giai đoạn 1 của dự án (tòa B trái) cho Cục Quản trị - Tài vụ, Bộ Ngoại giao để đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, Bộ Ngoại giao chưa tính hao mòn tài sản cố định…

Thanh tra Chính phủ xác định, trách nhiệm để xảy ra tình trạng dự án chậm tiến độ, hiện nay vẫn chưa hoàn thành có nguy cơ gây lãng phí ngân sách ở một số nội dung nêu trên thuộc về bộ trưởng; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách dự án, phụ trách Cục Quản trị - Tài vụ; Cục Quản trị Tài vụ; Ban quản lý dự án và các đơn vị, tổ chức cá nhân có liên quan.