Dự luật mở lại chính phủ Mỹ vượt qua ải cuối cùng

Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát ngày 12/11 thông qua gói chi tiêu ngân sách với tỷ lệ 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống. Gói chi tiêu sẽ bảo đảm ngân sách quốc phòng, phúc lợi cho cựu chiến binh, các chương trình của Bộ Nông nghiệp và kinh phí vận hành quốc hội đến giữa năm sau, trong khi phần còn lại của chính phủ được duy trì hoạt động đến hết ngày 30/1/2026.

Tổng thống Donald Trump dự kiến ký ban hành luật vào 21h45 giờ miền đông Mỹ ngày 12/11 (9h45 ngày 13/11 giờ Hà Nội) để khép lại đợt đóng cửa.

Phe Dân chủ muốn gia hạn một khoản hỗ trợ thuế, sẽ hết hạn vào cuối năm nay, nhằm giảm chi phí mua bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Giá phải chăng (ACA). Họ từ chối ủng hộ dự luật chi tiêu ngắn hạn nếu không có điều khoản này. Tuy nhiên, phe Cộng hòa cho rằng đây là một cuộc tranh luận chính sách riêng biệt và phải được thảo luận vào thời điểm khác.

Cuối cùng, đảng Cộng hòa giành phần thắng, nhưng chỉ sau khi việc đóng cửa kéo dài gây thiệt hại ngày càng lớn trên khắp nước Mỹ.

"Chúng tôi đã nói với các bạn 43 ngày trước, từ chính những trải nghiệm cay đắng, rằng đóng cửa chính phủ không giúp ích gì đâu", Chủ tịch Ủy ban Chi tiêu Hạ viện Tom Cole, thuộc đảng Cộng hòa, phát biểu.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cáo buộc phe Dân chủ gây bế tắc, nói trong bài phát biểu gay gắt trước phiên bỏ phiếu rằng: "Họ biết việc này sẽ gây đau đớn mà họ vẫn làm. Toàn bộ quá trình này thật vô nghĩa. Nó sai lầm và tàn nhẫn".

Trong khi đó, lãnh đạo phe Dân chủ cho rằng dù yêu sách về y tế của đảng chưa được đáp ứng, họ đã thành công phần nào đưa vấn đề này trở thành tâm điểm chính trị và tạo tiền đề để giành lợi thế trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.

"Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc", lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries phát biểu trên MSNBC.

Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố hôm 12/11 cho thấy 50% người Mỹ đổ lỗi cho đảng Cộng hòa về việc đóng cửa chính phủ, trong khi 47% đổ lỗi cho đảng Dân chủ.

Đợt gián đoạn ngân sách kéo dài 43 ngày đã khiến hàng loạt hoạt động liên bang đình trệ. Nhân viên chính phủ không được nhận lương, hành khách mắc kẹt tại sân bay do nhiều chuyến bay bị hoãn hoặc hủy, nhiều gia đình phải xếp hàng ở các điểm phát thực phẩm từ thiện.

Khi chính phủ mở cửa trở lại, khoảng 670.000 nhân viên liên bang từng phải nghỉ việc không lương sẽ quay lại làm việc. Những trường hợp vẫn làm việc trong thời gian đóng cửa sẽ được truy lĩnh tiền lương, trong đó có hơn 60.000 kiểm soát viên không lưu và nhân viên an ninh sân bay. Thỏa thuận lưỡng đảng cũng khôi phục vị trí cho những nhân viên liên bang bị sa thải trong thời gian chính phủ đóng cửa.

Thanh Danh (Theo AFP, Reuters)