Dữ liệu 'gây sốc' vừa được công bố: Kinh tế Mỹ thực tế tạo ra ít hơn 900.000 việc làm so với báo cáo trước đó, Fed chắc chắn sẽ cắt giảm lãi suất?

Một "cú sốc" dữ liệu vừa xảy ra trên thị trường lao động Mỹ: Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) vừa công bố số liệu điều chỉnh cho thấy nước này đã tạo ít hơn 911.000 việc làm trong năm tính đến tháng 3/2025 so với ước tính trước đó.

Đây là lần điều chỉnh lớn nhất từng được ghi nhận, đặt ra nghi vấn về sức khỏe thực sự của thị trường lao động Mỹ trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden và tiếp thêm động lực cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) xem xét mạnh tay hơn trong chu kỳ cắt giảm lãi suất.

Theo báo cáo điều chỉnh vừa được công bố hôm thứ Ba, số việc làm thực tế trong 12 tháng kết thúc vào tháng 3/2025 thấp hơn rất nhiều so với con số tăng trưởng 1,8 triệu việc làm mà BLS từng công bố. Ước tính mới cho thấy mỗi tháng nền kinh tế Mỹ tạo thêm ít hơn khoảng 75.000 việc làm so với tính toán ban đầu. Đây là sự chênh lệch rất lớn với hệ quả đáng kể trong bối cảnh Fed đang theo sát dữ liệu để ra quyết định chính sách tiền tệ.

Nhà kinh tế trưởng quốc tế James Knightley (ING) đánh giá: “Những điều chỉnh này cho thấy đà tăng trưởng việc làm hụt hơi nhiều hơn so với nhận định trước đây.”

Bản điều chỉnh cũng là "đòn bẩy" để chính quyền Tổng thống Donald Trump công kích nhiệm kỳ của ông Biden. Phát ngôn viên Nhà Trắng, bà Karoline Leavitt, khẳng định: “Số liệu mới chứng minh rằng Tổng thống Trump đã đúng khi đặt nghi vấn về các báo cáo kinh tế chính thức.”

Báo cáo điều chỉnh của BLS dựa trên dữ liệu thuế thất nghiệp từ các doanh nghiệp - được đánh giá là toàn diện hơn rất nhiều so với các khảo sát hàng tháng mà BLS sử dụng để công bố số liệu việc làm hàng tháng. Báo cáo cuối cùng, với chi tiết từng tháng, sẽ được công bố vào tháng 2/2026.

Dù điều chỉnh thường xuyên là một phần trong quy trình thống kê của BLS, song mức điều chỉnh lần này được coi là cực kỳ lớn.

Chuyên gia Omair Sharif từ Inflation Insights cho biết: “Đây là lần điều chỉnh có kết quả tệ nhất, tính cả sơ bộ và chính thức, kể từ năm 2000 đến nay.”

Trong khi đó, nhà kinh tế Samuel Tombs đến từ Pantheon Macroeconomics mô tả đây là một sự thay đổi “khổng lồ” và cho rằng nguyên nhân đến từ mô hình sinh-tử (“birth-death model”) lỗi thời của BLS - vốn có xu hướng đánh giá sai số lượng việc làm được tạo ra hoặc mất đi ở các doanh nghiệp mới hoặc đã đóng cửa.

Báo cáo được công bố ngay sau báo cáo việc làm tháng 8 đầy ảm đạm vào cuối tuần trước, khi Mỹ chỉ tạo thêm 22.000 việc làm, mức tăng thấp nhất trong năm. Khi cộng gộp báo cáo điều chỉnh này với các điều chỉnh gần đây cho mùa hè, các nhà phân tích tại Citigroup ước tính hiện nền kinh tế Mỹ có ít hơn khoảng 1,2 triệu việc làm so với nhận định trước đó.

Thực tế này chắc chắn sẽ làm tăng áp lực lên Fed, khi cơ quan này sẽ họp vào tuần tới để quyết định lãi suất. Giới phân tích hiện nghiêng về khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, trong bối cảnh lo ngại rằng việc duy trì lãi suất cao trong khi thị trường lao động chững lại có thể đẩy nền kinh tế vào nguy cơ suy thoái sâu hơn.

Tổng thống Trump - người từ lâu đã chỉ trích dữ liệu của BLS, từng sa thải người đứng đầu cơ quan này, bà Erika McEntarfer, vào tháng trước sau một báo cáo việc làm yếu khác, dù không đưa ra bằng chứng nào về gian lận. Ông cũng đã đề cử nhà kinh tế EJ Antoni vào vị trí này, dù hiện tại người đứng đầu BLS tạm thời là một quan chức kỳ cựu trong ngành.

Tham khảo FT