Dòng dõi 'ma' hé lộ quần thể bí ẩn ở Tây Tạng cổ đại

Nơi chôn cất Xingyi_EN, một người phụ nữ mất vào thời kỳ đồ đá mới sớm ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. (Ảnh: Viện Di tích văn hóa và Khảo cổ học Vân Nam)

Một bộ xương 7.100 năm tuổi ở Trung Quốc đã tiết lộ một dòng dõi "ma" mà cho đến nay các nhà khoa học mới chỉ đưa ra giả thuyết. Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra điều này khi nghiên cứu những bộ xương cổ đại có thể giúp họ lập bản đồ di truyền đa dạng của miền trung Trung Quốc. DNA của cá thể dòng dõi ma này, một người phụ nữ thời kỳ đồ đá mới sớm được chôn cất tại di chỉ khảo cổ Xingyi ở tỉnh Vân Nam, tây nam Trung Quốc, cũng chứa đựng những manh mối về nguồn gốc của người Tây Tạng.

Đồng tác giả nghiên cứu Qiaomei Fu, nhà cổ sinh vật học tại Viện Cổ sinh vật học Động vật có xương sống và Cổ nhân chủng học ở Bắc Kinh và các đồng nghiệp đã trình bày chi tiết phân tích của họ về 127 bộ gien người từ Tây Nam Trung Quốc trong một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science. Hầu hết các bộ xương mà họ lấy mẫu có niên đại từ 1.400 đến 7.150 năm trước và đến từ tỉnh Vân Nam, nơi hiện có sự đa dạng về dân tộc và ngôn ngữ cao nhất ở Trung Quốc.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, người Tây Tạng có tổ tiên là người Đông Á phía bắc cùng với một tổ tiên ma độc đáo khiến các nhà nghiên cứu bối rối. Người lớn tuổi nhất mà các nhà nghiên cứu thử nghiệm được phát hiện là mắt xích còn thiếu giữa người Tây Tạng và dòng dõi của hồn ma.

Thợ săn ma cổ đại

Tại di chỉ khảo cổ Xingyi ở miền trung Vân Nam, hàng chục ngôi mộ đã được phát hiện có niên đại từ thời kỳ đồ đá mới (7000 đến 2000 TCN) đến thời kỳ đồ đồng (2000 đến 770 TCN). Bên dưới tất cả các ngôi mộ khác, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một bộ xương phụ nữ không có đồ tùy táng. Định tuổi bằng carbon cho thấy bà sống cách đây khoảng 7.100 năm và phân tích đồng vị chế độ ăn uống của bà cho thấy bà có thể làm nghề săn bắt hái lượm.

Nhưng phân tích bộ gien của người phụ nữ được đặt tên là Xingyi_EN lại là một điều bất ngờ: tổ tiên của bà không giống lắm với người Đông Á và Nam Á mà lại gần với một nhóm người châu Á "phân kỳ sâu sắc" có gien góp phần tạo nên nhóm người ma chỉ thấy ở người Tây Tạng hiện đại.

Xingyi_EN là bằng chứng về một dòng dõi chưa từng được biết đến trước đây đã tách ra khỏi những người khác ít nhất 40.000 năm trước, theo các nhà nghiên cứu, và được đặt tên là dòng dõi Xingyi Châu Á Cơ bản.

Trong hàng ngàn năm, dòng dõi này đã tách biệt khỏi các nhóm người khác, nghĩa là không có sự pha trộn nào, sự giao phối sẽ trộn lẫn DNA của họ.

Nhưng tại một thời điểm nào đó, họ hàng của Xingyi_EN đã giao phối với các nhóm khác có nguồn gốc Đông Á, pha trộn DNA. "Dân số pha trộn này đã tồn tại trong một thời gian khá dài và đóng góp gien cho một số người Tây Tạng ngày nay", Fu giải thích.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý cần phải nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về mối quan hệ giữa Xingyi_EN và dòng dõi ma Tây Tạng.