Doanh nghiệp đồng loạt khởi kiện vì giá đền bù đất tại Bình Thuận

(Dân trí) - Đứng trước yêu cầu thu hồi đất để xây Khu công nghiệp Sơn Mỹ I, nhiều doanh nghiệp tại huyện Hàm Tân (Bình Thuận) đã khởi kiện các quyết định hành chính của địa phương.
Trao đổi với phóng viên Dân trí, lãnh đạo Công ty TNHH thương mại Đại Thanh (doanh nghiệp nuôi tôm tại huyện Hàm Tân, Bình Thuận) cho biết đã khởi kiện UBND huyện Hàm Tân vì không được bồi thường đầy đủ chi phí khi bị thu hồi đất.
Cụ thể, UBND huyện Hàm Tân đang hối thúc các doanh nghiệp nuôi tôm trên địa bàn huyện bàn giao đất để thực hiện dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I. Tuy nhiên, phương án đền bù khi thu hồi đất mà UBND huyện đưa ra đang bị nhiều doanh nghiệp phản đối.
Nhìn chung, rắc rối mà các doanh nghiệp đang gặp phải đều bắt nguồn từ việc địa phương giao đất cho doanh nghiệp thuê nhưng diện tích đất đó chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng, vẫn còn hộ dân đang cư trú, sản xuất. Doanh nghiệp đã tự bỏ tiền đền bù cho các hộ dân này, sau đó gặp khó khăn khi chứng minh chi phí bỏ ra với Nhà nước.
Đơn cử, trong năm 2001 và năm 2004, Công ty Đại Thanh được UBND tỉnh Bình Thuận giao đất 2 lần với tổng diện tích đất được thuê là 566.000m2.
Tuy nhiên, doanh nghiệp xác định trong đó có 142.000m2 vẫn đang được các hộ dân địa phương sử dụng. Doanh nghiệp cho biết đã phải bỏ tiền đền bù, nhận chuyển nhượng phần đất này từ người dân. Đồng thời để đảm bảo tính liền thửa, họ còn đền bù phần đất nằm ngoài ranh đất được thuê.
Quá trình này dẫn đến sự chênh lệch giữa diện tích đất Nhà nước bàn giao ban đầu và diện tích tính toán thu hồi.
Năm 2011, khi ra quyết định thu hồi 566.000m2 đất từng cho Công ty Đại Thanh thuê, UBND tỉnh Bình Thuận xác định diện tích đất thực tế là 615.472m2. Đến nay, doanh nghiệp xác định tổng diện tích đất thực tế đang sử dụng là 672.430m2.
"Những con số chênh lệch so với diện tích giao đất ban đầu chính là vì tính cả phần đất nằm ngoài ranh mà chúng tôi đã đền bù, nhận chuyển nhượng từ người dân", lãnh đạo Công ty Đại Thanh chia sẻ.
Đến nay, khi triển khai giải tỏa, đền bù đất để bàn giao cho chủ đầu tư dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I, UBND huyện Hàm Tân chỉ tính đền bù cho Công ty Đại Thanh các chi phí tài sản trên đất, chi phí hỗ trợ di dời... Trong khi các khoản bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất… đều được xác định là 0 đồng.
Tương tự, Công ty Đại Thuận Phát (cũng bị thu hồi đất cho dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I) cho biết giai đoạn 2004-2005, doanh nghiệp được UBND tỉnh Bình Thuận cho thuê hơn 87.000m2 đất. Tuy nhiên, mặt bằng địa phương giao cho doanh nghiệp không hoàn toàn "sạch". Quá trình nhận đất, doanh nghiệp phải kiểm đếm, đền bù thêm phần đất đang có các hộ dân sử dụng với tổng diện tích 13.000m2.
Nguyện vọng của các doanh nghiệp là được xét đền bù phần đất đã nhận chuyển nhượng từ các hộ dân, đồng thời được tính đúng, tính đủ các chi phí đầu tư vào đất, chi phí tài sản trên đất...
Sau khi gửi đơn khiếu nại, đơn kêu cứu nhưng không được hồi đáp, nhiều doanh nghiệp đã khởi kiện hành chính. Đến nay, ngoài Đại Thanh và Đại Thuận Phát, có 2 doanh nghiệp khác nằm trong diện bị thu hồi đất để thực hiện dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I cũng đã gửi đơn khởi kiện UBND huyện Hàm Tân vì không đồng ý với phương án đền bù.
Về phía UBND huyện Hàm Tân, lãnh đạo huyện khẳng định các quyết định hành chính về phương án đền bù khi thu hồi đất được ban hành đúng quy trình và việc giải phóng mặt bằng sẽ tiếp tục được triển khai.
Khu công nghiệp Sơn Mỹ I có tổng mức đầu tư 2.300 tỷ đồng, quy mô khoảng 1070ha, nằm sát quốc lộ 55, thuộc xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, Bình Thuận. Đây là khu vực kinh tế trọng điểm phía nam của Bình Thuận, tiếp giáp với tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu.
Năm 2011, UBND tỉnh Bình Thuận đã gửi quyết định thu hồi đất đến các doanh nghiệp thuộc phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I. Tuy nhiên, tiến độ triển khai dự án bị đình trệ do chủ đầu tư gặp khó khăn tài chính.
Năm 2017, tỉnh Bình Thuận thay đổi chủ đầu tư dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I. Đến năm 2022, chủ đầu tư mới đã tổ chức lễ khởi công dự án tại xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân.
Nhiều năm qua, tiến độ giải phóng mặt bằng dự án khu công nghiệp này vẫn ì ạch do các tổ chức, doanh nghiệp bị thu hồi đất không đồng ý với phương án đền bù của địa phương.