Doanh nghiệp điện gió kêu cứu vì bị cắt giảm công suất, Bộ Công thương nói gì?

Nguồn điện dồi dào, công suất của cả thủy điện và điện gió đều tăng mạnh trong thời gian qua khiến Công ty Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) - do Bộ Công thương quản lý - buộc lựa chọn giảm huy động điện gió nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hệ thống điện quốc gia.

Lý giải về nguyên nhân cắt giảm nguồn điện gió, theo NSMO, thời gian qua, do ảnh hưởng của bão số 13 và hoàn lưu sau bão, khiến lưu lượng nước về các hồ chứa tăng mạnh trên diện rộng, kể cả ở khu vực miền Bắc. Trong tháng 10, Cục Khí tượng tượng thủy văn quốc gia ghi nhận có 35 kỷ lục về mưa, trong đó 20 kỷ lục về lượng mưa và 15 kỷ lục về tổng lượng mưa tháng.

Tính đến ngày 7.11, có tới 80 trong tổng số 122 hồ thủy điện xả nước, với tổng công suất lên tới 16.000 MW - cao gấp đôi so với mức xả bình quân 7.000 - 8.000 MW vào cuối tháng 10. Bên cạnh đó, các nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió, cũng tăng mạnh do tác động của hoàn lưu bão, đạt công suất khả phát khoảng 3.400 - 4.000 MW, cao hơn 2.000 - 3.000 MW mấy ngày trước đó, trong bối cảnh phụ tải thấp, một số phụ tải mất do ảnh hưởng bão.

"Các yếu tố trên đã khiến hệ thống điện quốc gia xảy ra tình trạng thừa nguồn và quá tải kéo dài trong nhiều ngày liên tục trong giai đoạn tháng 10 - 11", NSMO cho hay.

Để đảm bảo cân bằng cung - cầu và giữ tần số hệ thống điện quốc gia trong giới hạn cho phép, NSMO cho biết đã liên tục theo dõi, điều chỉnh huy động các nguồn điện. Đặc biệt, Công ty đã phải thực hiện các quyết định khó khăn, bao gồm cả việc giảm huy động cả các nhà máy thủy điện đang xả lũ và các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hệ thống điện quốc gia.

Trước đó, loạt doanh nghiệp điện gió tại Quảng Trị đã gửi văn bản kiến nghị tới Bộ Công thương, UBND tỉnh Quảng Trị, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và NSMO đề nghị xem xét việc hạn chế cắt giảm công suất phát điện khả dụng. Các nhà đầu tư phản ánh từ tháng 9 đến nay, cụm nhà máy điện gió tại Quảng Trị liên tục bị cắt giảm công suất, có thời điểm lên tới 99%. Bình quân, công suất bị giảm từ 20 - 90%. Đồng thời, cho biết nếu tình trạng bị cắt sụt giảm công suất kéo dài 2 tháng cuối năm, doanh thu năm nay của các doanh nghiệp có thể giảm 10 - 20%, trong khi lợi nhuận định mức chỉ còn 5 - 10% sau khi trừ chi phí vận hành, trả nợ và bảo trì.

Các doanh nghiệp điện gió kiến nghị, EVN và NSMO cần có cơ chế minh bạch trong việc điều độ, đặc biệt là công khai thời gian và mức công suất bị cắt giảm của từng loại hình điện, bao gồm thủy điện, nhiệt điện, điện mặt trời và điện gió.

Trong khi đó, theo Cục Điện lực - Bộ Công thương, việc cắt giảm công suất các nhà máy điện gió trong thời gian qua là hoạt động vận hành bình thường của hệ thống điện. Ngoài ra, về nguyên tắc thị trường điện cạnh tranh, thường nguồn nào rẻ hơn và ổn định hơn sẽ được huy động trước. Một số chuyên gia cũng cho rằng, trong bối cảnh thủy văn đang thuận lợi, thủy điện đang có chi phí thấp hơn, có thể là lựa chọn ưu tiên của NSMO.