Dimash - 'giọng ca từ thiên đường'

Một đêm hè tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), không gian lặng đi trước tiếng hát của chàng trai vùng Trung Á. Với quãng giọng hiếm trải dài sáu quãng tám, ca sĩ trình diễn những nốt trầm lẫn cao vút qua các bài hát như Autumn Strong, Angel Love, Hymne A L'Amour, dẫn dắt người nghe vào câu chuyện về tình yêu con người, cuộc đời.

Đó là sân khấu của Dimash Qudaibergen trong buổi hòa nhạc A Night With The Stars hồi tháng 7. Sau đêm diễn, đại diện ban tổ chức cho biết êkíp thốt lên "nổi da gà" khi nghe anh hát, còn đội kỹ thuật giảm bớt âm lượng bởi chất giọng của nghệ sĩ đủ tạo độ vang, trầm bổng.

Video về các màn trình diễn sau đó được đăng tải trên Youtube, thu hút từ hàng chục nghìn đến trăm nghìn lượt xem, nhận nhiều lời khen, một số người ví Dimash có giọng ca "đến từ thiên đường". Tháng 12 năm nay, anh sẽ tái ngộ fan Việt khi tham gia concert 8Wonder Winter 2025 ở Hà Nội.

Dimash nổi lên trong làng nhạc quốc tế với nội lực chuyên môn cùng chiều cao 1,91 m, được nhiều fan gọi là "hoàng tử". Ở tuổi 31, Dimash chinh phục hàng triệu người hâm mộ khắp thế giới, có thể hát lưu loát nhiều thứ tiếng như Anh, Trung, Pháp, Italy, Tây Ban Nha.

Theo tờ Astana Times, nghệ sĩ không giới hạn phong cách trong một âm vực nhất định, có thể hát bằng giọng countertenor (cao hơn giọng nam cao, thấp hơn giọng nữ) hoặc giọng nữ cao (soprano). Anh cũng không đóng khung bản thân trong một dòng nhạc cố định, thử sức với nhiều thể loại từ opera, ballad, pop đến rock, pha trộn phong cách cổ điển và hiện đại. Năm 2019, danh ca mù Andrea Bocelli từng nói rất bất ngờ khi nghe Dimash hát, nhận xét anh có chất giọng tuyệt vời.

Trưởng thành trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, con đường âm nhạc của Dimash Qudaibergen bắt đầu từ sớm. Anh sinh năm 1994, có mẹ là giọng ca nổi tiếng trong nước - Svetlana Aitbayeva; còn bố là ca sĩ kiêm nhạc sĩ Kanat Aitbayev, điều hành Dimash Ali Center - công ty đứng sau các dự án của anh. Nghệ sĩ còn một em trai, một em gái cũng theo sự nghiệp ca hát.

Từ nhỏ, Dimash bộc lộ thiên phú, quyết tâm trở thành ca sĩ chuyên nghiệp. Trên Muz-TV năm 2020, anh kể bản thân hồi hai hoặc ba tuổi chỉ thích vẽ phòng thu, máy tính, thiết bị làm nhạc, micro và sân khấu. "Tôi luôn muốn hát trên các sân khấu lớn. Theo những gì tôi nhớ, tôi chưa bao giờ nghĩ đến nghề nào khác nghề ca hát", anh nói thêm.

5 tuổi, Dimash bắt đầu học hát và piano tại lớp thiếu nhi của trường cao đẳng Zhubanov. Năm 2000, anh giành chiến thắng cuộc thi âm nhạc toàn quốc, đánh dấu lần đầu biểu diễn trước công chúng. Trên Euronews năm 2024, ca sĩ cho biết đằng sau thành công của anh là sự ủng hộ của gia đình, nhất là ông bà. Ngày nhỏ, bà thường đưa anh đi học hàng ngày dù chân không khỏe, còn ông dạy anh chơi đàn dombra - nhạc cụ truyền thống.

Năm 2018, Dimash tốt nghiệp chuyên ngành thanh nhạc của Đại học Nghệ thuật Quốc gia Kazakhstan. Anh từng học nhạc cổ điển, được mời hoạt động tại nhà hát Astana Opera nhưng từ chối vì muốn theo đuổi nhạc đương đại. Giai đoạn 2010-2013, Dimash thắng nhiều giải lớn tại Trung Á và Ukraine. Anh bắt đầu nổi tiếng toàn quốc khi lập kỷ lục với số điểm tuyệt đối 180/180 trong cuộc thi Zhas Kanat tại quê nhà năm 2012.

Sự nghiệp của Dimash Qudaibergen sang trang mới khi tham gia show I am a Singer của Trung Quốc năm 2017. Chỉ sau một đêm, Dimash trở thành hiện tượng âm nhạc nhờ tiết mục tiếng Pháp SOS d'un terrien en détresse, thu hút hàng triệu lượt xem - bước ngoặt đưa tên tuổi Dimash lên hàng ngũ sao quốc tế.

Thời điểm ấy, nhật báo Tân Cương nhận xét ca khúc khó nhưng thí sinh khiến khán giả "vừa bất ngờ vừa thán phục" bằng kỹ năng điêu luyện. Giới chuyên môn đánh giá anh có một chất giọng hiếm có, gây ấn tượng với chất giọng cao vút. Tuy không giành chiến thắng cao nhất, Dimash trở thành ngôi sao tại Trung Quốc. Hai năm sau, anh ngồi ghế giám khảo cuộc thi dành cho ca sĩ nhạc cổ điển Super Vocal TV của đài Hồ Nam.

Cùng năm 2019, Dimash Qudaibergen tiếp tục chinh phục khán giả Mỹ qua chương trình The World's Best của đài CBS. Dù là ứng cử viên cho chức vô địch, Dimash bất ngờ rút lui ở vòng bán kết để nhường cơ hội cho các thí sinh trẻ hơn.

Ngoài ca hát, nghệ sĩ có khả năng sáng tác, lấy bằng thạc sĩ lĩnh vực này tại Đại học Nghệ thuật quốc gia Kazakhstan năm 2020. Trước đó, anh phát hành album đầu tay 1D (2019) tại Trung Quốc, thu được một triệu NDT (hơn 3,5 tỷ đồng) sau một giờ mở bán.

Cây bút Aida Haidar của Astana Times nhận xét dù tuổi đời còn trẻ, âm nhạc của Dimash Qudaibergen có chiều sâu, đòi hỏi người nghe thưởng thức bằng cả tâm hồn. Một số bài hát thể hiện góc nhìn của anh về thế giới, phản ánh những bi kịch mang tính thời đại như chiến tranh, nạn đói và thiên tai. Cô cho rằng nhân loại cần nghệ sĩ như Dimash - người có tài truyền tải các thông điệp mạnh mẽ một cách tự nhiên.

"Dimash Qudaibergen không làm khán giả choáng ngợp, cũng không đòi sự ngưỡng mộ. Thay vào đó, anh đại diện ánh sáng bên trong mỗi chúng ta - thứ chúng ta phải nuôi dưỡng, sẻ chia với người khác", nhà phê bình viết.

Nhìn lại nhiều cuộc phỏng vấn, Dimash thường xuyên nói về sứ mệnh mang văn hóa dân tộc, âm nhạc truyền thống ra thế giới. Tại diễn đàn New Vision năm 2024, Dimash bàn về vai trò của nghệ sĩ. Khi được hỏi làm thế nào giúp quê hương phát triển, ca sĩ cho biết sẽ tích cực quảng bá đất nước trên các sân khấu quốc tế.

Hiện Dimash Qudaibergen là một trong những nghệ sĩ Kazakhstan thành công nhất. Năm 2023, Dimash Qudaibergen nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì có những đóng góp to lớn cho đất nước. Tháng 1, anh được vinh danh Nhân vật văn hóa của năm tại Lễ trao giải quốc gia Halyqtyn Suiktysy 2024 (Nhân vật được yêu thích nhất). Lần thứ tư Dimash nhận danh dự này.

Những năm gần đây, Dimash liên tục ra mắt nhiều đĩa đơn đa dạng ngôn ngữ, đi lưu diễn quốc tế. Hôm 5/10, anh trở thành người Kazakhstan đầu tiên biểu diễn solo tại nhà hát Madison Square Garden, New York, Mỹ. Đêm diễn thuộc chuỗi concert toàn cầu Stranger của anh.

Dù có tài năng trời phú, ca sĩ luôn giữ mình bận rộn, nỗ lực nâng tầm giọng hát. Trên tạp chí Numéro Netherlands hôm 8/10, anh nói: "Như người Kazakhstan thường bảo: 'Không gian khổ thì đời chẳng dễ dàng. Không lao động thì chẳng có cuộc đời'. Thế nên, chúng ta cứ đơn giản làm việc, tiếp tục học tập rồi lại làm việc".

Phương Thảo