Trong lễ đón tổng thống Mỹ Donald Trump tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur ngày 26/10, các nghệ sĩ Malaysia biểu diễn một tiết mục mang âm hưởng Tarian Joget - điệu múa dân gian quen thuộc trong nhiều sự kiện quốc gia. Khi âm nhạc vang lên, ông Trump ngẫu hứng di chuyển theo nhịp trống, tạo nên khoảnh khắc thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế.
Tarian Joget là một trong những điệu múa lâu đời và phổ biến nhất ở Malaysia, thường được trình diễn trong các lễ hội, đám cưới và nghi thức chào đón khách cấp cao.
Điệu múa ra đời vào thế kỷ 16 tại bang Malacca, thời điểm nơi đây là trung tâm giao thương sôi động giữa người bản địa và các thương nhân châu Âu. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng Joget bắt nguồn từ Branyo, điệu nhảy dân gian của người Bồ Đào Nha trong giai đoạn chiếm đóng Malacca, sau đó được người dân bản địa tiếp nhận và kết hợp với yếu tố truyền thống của mình để tạo thành hình thức biểu diễn riêng.
Joget được xem là "điệu múa của tình bạn", thể hiện sự hòa hợp và tinh thần gắn kết trong cộng đồng. Vũ công biểu diễn thường di chuyển theo cặp hoặc theo nhóm, sử dụng các động tác chân và tay có tiết tấu nhanh, phối hợp theo nhịp trống. Các bước nhảy mang tính đối đáp, tạo cảm giác vui tươi, gần gũi nhưng vẫn giữ sự lịch thiệp.
Âm nhạc của Joget là sự pha trộn giữa yếu tố Á - Âu. Bên cạnh các nhạc cụ bản địa như gendang (trống), rebana và gong, ban nhạc còn sử dụng violin hoặc harmonium - ảnh hưởng từ nhạc cụ châu Âu. Nhịp điệu của Joget nhanh và dồn dập, được xem là nhanh nhất trong các thể loại múa dân gian Malaysia, mang lại không khí sôi nổi và khuyến khích người xem tham gia.
Với tính chất cởi mở, Joget không chỉ là điệu múa biểu diễn mà còn là hoạt động cộng đồng. Tại nhiều vùng của Malaysia, khi nhạc Joget vang lên, người dân thường cùng đứng dậy nhảy, không phân biệt tuổi tác hay địa vị. Phiên bản phổ biến nhất là Joget Lambak, thường xuất hiện ở phần cuối của các buổi lễ hoặc lễ hội, như một cách thể hiện niềm vui và sự gắn bó giữa mọi người.
Ngoài đời sống dân gian, Tarian Joget còn có vị trí quan trọng trong ngoại giao văn hóa của Malaysia. Điệu múa này thường được chọn trong các buổi lễ chào đón nguyên thủ, quốc khách hoặc sự kiện quốc tế, thể hiện tinh thần hiếu khách và đa văn hóa. Nhiều đoàn nghệ thuật Malaysia đã mang Joget biểu diễn ở nước ngoài như một biểu tượng văn hóa quốc gia.
Hiện, Joget vẫn được giảng dạy trong các trường nghệ thuật và xuất hiện thường xuyên trong chương trình truyền hình, lễ hội và sự kiện cộng đồng. Nhiều nghệ sĩ trẻ đưa yếu tố Joget vào sân khấu hiện đại hoặc kết hợp với nhạc pop, jazz để tiếp cận khán giả trẻ. Dù được cách tân, phần lớn tác phẩm vẫn giữ nhịp nhanh đặc trưng và tinh thần gắn kết cộng đồng, yếu tố cốt lõi giúp điệu múa này tồn tại qua nhiều thế kỷ.
Đối với người Malaysia, Joget không chỉ là một hình thức biểu diễn mà còn là biểu tượng văn hóa phản ánh lịch sử giao thoa của đất nước. Từ các ngôi làng nhỏ ở Malacca đến những buổi lễ ngoại giao cấp quốc gia, điệu múa này tiếp tục đóng vai trò cầu nối, mang thông điệp về niềm vui, tình bằng hữu và sự cởi mở của người dân Malaysia với thế giới.
Mai Phương (Theo Malaysia Fact, Esplanade)















