Điều hoà hay máy hút ẩm giúp nhà bớt nồm hơn? Nghiên cứu của chuyên gia đưa ra câu trả lời

Nhà bạn đang sử dụng điều hoà hay máy hút ẩm chuyên dụng vào những ngày trời nồm ẩm?

Những ngày gần đây, miền Bắc – đặc biệt là Hà Nội và các tỉnh đồng bằng – lại bước vào đợt nồm ẩm trái mùa. Nhiệt độ ngoài trời dao động 20–25°C, trong khi độ ẩm không khí có lúc lên tới 90–95%. Nhiều gia đình than trời vì sàn nhà ướt nhẹp, tường đổ mồ hôi, quần áo phơi mãi không khô. Trong tình cảnh ấy, hai thiết bị được nhắc đến nhiều nhất chính là máy điều hoà và máy hút ẩm – nhưng đâu mới là giải pháp hiệu quả thực sự?

Điều hoà & máy hút ẩm: Thiết bị nào “bắt” hơi ẩm tốt hơn?

Theo trang chuyên về thiết bị gia dụng Green Building Advisor, việc chống nồm hiệu quả nhất là kiểm soát độ ẩm trong không khí, chứ không chỉ dựa vào việc lưu thông gió. Trong đó, cả điều hoà và máy hút ẩm đều có khả năng giảm ẩm – nhưng hiệu quả của mỗi loại lại rất khác nhau.

Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng điều hoà chỉ hút ẩm như “tác dụng phụ” của việc làm mát, trong khi máy hút ẩm được thiết kế chuyên biệt để tách hơi nước khỏi không khí. Báo cáo của Townsend Total Energy (Mỹ) cho biết: “Điều hoà hoạt động tốt nhất khi làm mát không khí khô; còn với môi trường ẩm, công suất và hiệu quả giảm mạnh”. Trong khi đó, một máy hút ẩm gia đình tiêu chuẩn có thể loại bỏ 15–30 lít nước/ngày, gấp hàng chục lần chế độ “dry” của điều hoà, vốn chỉ đạt 1–2 lít/ngày (Dehumidifierhire Auckland).

Trang Greenwashing Index ước tính, nếu mục tiêu chỉ là giảm độ ẩm, máy hút ẩm tiết kiệm năng lượng gấp 3–5 lần so với việc bật điều hoà ở chế độ làm khô. Nghiên cứu của Đại học Trung Florida cũng cho thấy: Hệ thống điều hoà biến tốc (variable capacity AC) có thể kiểm soát độ ẩm ở mức trung bình (giảm khoảng 15% độ ẩm tương đối – RH), nhưng vẫn không thể thay thế máy hút ẩm trong môi trường ẩm cao.

Tóm lại, nếu chỉ cần làm mát kèm hút ẩm nhẹ, điều hoà có thể đáp ứng. Nhưng khi độ ẩm vượt quá 70–80% RH – như trong những ngày nồm miền Bắc – chỉ máy hút ẩm chuyên dụng mới đủ sức duy trì độ ẩm ổn định quanh mức 50–60%, mức lý tưởng cho sức khỏe và đồ dùng trong nhà.

Dùng điều hoà và máy hút ẩm thế nào cho hiệu quả?

Theo Consumer Reports, để giảm ẩm trong phòng, trước tiên cần đóng kín cửa sổ và cửa ra vào. Nếu không, hơi ẩm bên ngoài liên tục tràn vào sẽ khiến mọi thiết bị trở nên vô dụng. Khi đó, việc sử dụng điều hoà hay máy hút ẩm sẽ phụ thuộc vào mục đích chính của bạn.

Khi trời nóng và ẩm:

Hãy bật điều hoà ở chế độ Dry (hút ẩm), cài đặt nhiệt độ khoảng 25–27°C. Ở mức này, máy vừa làm mát nhẹ, vừa ngưng tụ hơi nước trên dàn lạnh để rút ẩm trong không khí. Tuy nhiên, nếu thấy sàn nhà vẫn “đổ mồ hôi”, có thể kết hợp thêm máy hút ẩm để duy trì độ ẩm ổn định hơn.

Khi trời lạnh, nồm mà không cần làm mát:

Lúc này, điều hoà không còn hiệu quả vì dàn lạnh sẽ khiến phòng thêm lạnh, hơi ẩm khó bay hơi. Giải pháp tối ưu là dùng máy hút ẩm chuyên dụng – thiết bị có thể hoạt động tốt ở nhiệt độ thấp, giúp không khí khô ráo mà không làm thay đổi nhiệt độ phòng.

Cách đặt thiết bị:

Máy hút ẩm nên được đặt ở vị trí trung tâm phòng, cách tường ít nhất 30 cm, tránh gần nguồn hơi nước như bếp hoặc nhà tắm. Nếu dùng trong cửa hàng hoặc căn hộ nhiều phòng, nên chọn model có ống thoát nước liên tục để không phải đổ khay thường xuyên.

Chọn máy hút ẩm phù hợp: Không phụ thuộc vào giá

Theo hướng dẫn của Home Depot và Consumer Reports, việc chọn máy hút ẩm cần dựa vào diện tích phòng, mức độ ẩm và điều kiện kinh tế.

Một số model phổ biến tại Việt Nam hiện nay gồm: Xiaomi Smart Dehumidifier 22 L (khoảng 5,5–5,8 triệu đồng), DeLonghi DEX216F (8,5 triệu đồng), Kosmen KM-60S (8,8 triệu đồng, công suất tới 60 lít/ngày), hoặc LG Dual Inverter Mojave 34 L (gần 13 triệu đồng, dành cho không gian lớn).

Với nhà ở hoặc cửa hàng nhỏ ở Hà Nội, chuyên gia khuyên nên chọn model công suất 20–30 lít/ngày, có cảm biến độ ẩm tự động, ống thoát nước liên tục và chế độ hẹn giờ. Trung bình, máy công suất 300–500 W chạy 8 giờ/ngày tiêu tốn khoảng 200.000–400.000 đồng/tháng tiền điện – thấp hơn nhiều so với việc bật điều hoà liên tục trong mùa nồm.