Điều gì xảy ra với cơ thể cô gái leo 'vùng tử thần' trên đỉnh Everest

Bianca Adler kể lại khoảnh khắc suýt mất mạng khi chinh phục Everest. Ảnh: @bianca_adler1/Instagram.

Bianca Adler (17 tuổi, người Australia) đặt mục tiêu chinh phục đỉnh núi cao nhất thế giới. Nhưng sau gần một tuần băng qua bão tuyết và cái lạnh cắt da, cô suýt không thể trở về.

Hành trình của Adler nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội. Trong đoạn video quay ở "vùng tử thần" của Everest, gương mặt cô nứt nẻ, môi khô nứt và giọng nói khàn đặc. "Cổ, họng, phổi của tôi… đau khủng khiếp", Adler thều thào, theo New York Post.

Suýt mất mạng

Sau gần 4 ngày ở độ cao hơn 8.400 m, Adler buộc phải quay đầu khi còn cách đỉnh hơn 400 m do gió mạnh và có dấu hiệu bỏng lạnh. Cô leo cùng cha, nhưng ông phải dừng lại sớm vì bị mù tuyết.

"Trên đường xuống, bố vẫn mệt, còn tôi thì kiệt sức. Cả hai được chẩn đoán mắc phù phổi độ cao và mất nước - điều thường gặp trong leo núi. Tôi vẫn cảm thấy yếu và đang cố gắng hồi phục", Adler viết trên Instagram.

Đoạn video và câu chuyện của Adler khiến nhiều người choáng váng: một cô gái tuổi teen dám bước vào nơi mà ngay cả những nhà leo núi kỳ cựu cũng phải e dè.

Everest cao 8.848 m, trong đó phần trên 8.000 m được gọi là "vùng tử thần". Đây là nơi không khí loãng đến mức cơ thể gần như không thể thích nghi. Ở đó, chỉ một quyết định sai lầm hoặc vài phút chậm trễ có thể khiến người leo núi bỏ mạng.

Bianca Adler kiên cường chống chọi gần 4 ngày trong "vùng tử thần" của Everest. Ảnh: @bianca_adler1/Instagram.

Tiến sĩ Harly Greenberg - Trưởng khoa Hô hấp, Hồi sức và Giấc ngủ tại Northwell Health (Mỹ) - cho biết nguy cơ ở độ cao cực hạn là rất nghiêm trọng, đặc biệt từ 8.000 m trở lên, khi lượng oxy chỉ còn khoảng 1/3 so với mực nước biển.

Một trong những mối nguy lớn nhất là thiếu oxy (hypoxia), khi các mô trong cơ thể không nhận đủ oxy để duy trì hoạt động. "Khi đó, quá trình tạo năng lượng bị rối loạn, các cơ quan bắt đầu suy giảm chức năng", ông cảnh báo.

Nếu không được xử lý, người leo núi có thể mắc say độ cao cấp tính, với các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mất ngủ.

Trong một số trường hợp nặng, dịch có thể tràn vào mô não gây phù não độ cao, dẫn đến lú lẫn, hôn mê hoặc tử vong. "Nếu không được đưa xuống thấp kịp thời, người bệnh có thể chết", bác sĩ nhấn mạnh.

Cơ thể con người thay đổi ra sao?

Adler và cha cô mắc phù phổi độ cao (HAPE) - căn bệnh nguy hiểm nhất trong các bệnh lý độ cao. Khi thiếu oxy, mạch máu trong phổi co lại, áp lực tăng khiến dịch tràn vào các túi khí, ngăn phổi hấp thụ oxy.

Người bệnh sẽ ho kéo dài, khó thở, cảm giác nghẹt thở ngay cả khi nghỉ, da tím tái. "Nếu không cấp cứu kịp, phù phổi độ cao có thể gây tử vong", Greenberg cho biết.

Thiếu oxy cũng ảnh hưởng đến mắt, gây sưng và xuất huyết võng mạc, làm mờ hoặc mất thị lực tạm thời. "Phần lớn sẽ hồi phục khi xuống thấp, nhưng đôi khi tổn thương có thể vĩnh viễn", ông cho hay.

Bác sĩ Greenberg khuyên trước khi leo núi cao, người tham gia cần kiểm tra kỹ sức khỏe tổng thể, đặc biệt với những ai mắc bệnh tim, phổi, huyết áp cao, rối loạn giấc ngủ hoặc hồng cầu hình liềm.

"Nếu có thể, họ nên tránh những hành trình như vậy", ông nói.

Những người leo núi trên đỉnh Everest phải đối mặt với những rủi ro lớn do say độ cao, tê cóng, kiệt sức và mất nước. Ảnh: Adobe Stock.

Việc leo dần từng bước giúp cơ thể có thời gian thích nghi. Tim sẽ đập nhanh hơn để đưa nhiều oxy tới các mô, thận tăng sản xuất hormone erythropoietin giúp tạo thêm hồng cầu vận chuyển oxy.

"Những cơ chế này cần vài ngày đến vài tuần mới phát huy tối đa", Greenberg giải thích thêm.

Một số vận động viên còn luyện thích nghi trước chuyến đi bằng cách ngủ hoặc tập trong buồng mô phỏng độ cao, giúp cơ thể quen với môi trường ít oxy. Cách khác là hít thở luân phiên không khí ít oxy, nhưng hiệu quả vẫn chưa được chứng minh rõ ràng.