Diễn biến lạ trên thị trường vàng

Sau 2 tuần xóa bỏ độc quyền vàng miếng, độc quyền nhập khẩu vàng nguyên liệu, thị trường diễn biến bất ngờ, lạ lùng.

Mua vàng tự do, ngày lỗ vài chục triệu đồng/lượng

Hầu hết các ý kiến đều cho rằng sau khi xóa bỏ độc quyền, giá vàng trong nước nói chung sẽ giảm mạnh. Thế nhưng điều này chưa xảy ra. Kim loại quý liên tục lập đỉnh rồi phá đỉnh, khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới không được thu hẹp mà còn bị kéo giãn ra. Đơn cử tuần qua, giá vàng trong nước biến động mạnh và ghi nhận những hiện tượng lạ. Sau khi đạt mức giá kỷ lục ở 154,6 triệu đồng mỗi lượng vào ngày đầu tuần, giá vàng miếng SJC đã bị thổi bay gần 6 - 7 triệu đồng/lượng chỉ 2 ngày sau đó và tiếp tục giằng co trong biên độ rộng từ 1 - 3 triệu đồng mỗi lượng, điều hiếm khi xảy ra. Đến hôm qua 25.10, các công ty như SJC, Doji… tăng giá vàng miếng 700.000 đồng mỗi lượng, lên 147,2 triệu đồng chiều mua vào, bán ra 149,2 triệu đồng/lượng; Công ty Bảo Tín Minh Châu mua vào 148,2 triệu đồng, bán ra 149,2 triệu đồng; Công ty Phú Quý mua vào 146,7 triệu đồng, bán ra 149,2 triệu đồng/lượng…

Giá vàng nhẫn tại các công ty kinh doanh vàng tăng từ 400.000 - 700.000 đồng mỗi lượng. Công ty Bảo Tín Minh Châu có giá vàng nhẫn cao nhất thị trường khi mua vào 150 triệu đồng, bán ra 153 triệu đồng/lượng; Công ty Phú Quý mua vào 146,2 triệu đồng, bán ra 149,2 triệu đồng; Tập đoàn Doji mua vào 146,5 triệu đồng, bán ra 149,1 triệu đồng; Công ty SJC mua vào 146,1 triệu đồng, bán ra 148,7 triệu đồng/lượng…

Có thể thấy, chỉ trong hôm qua, giá vàng miếng SJC đã giảm tổng cộng 5 - 6 triệu đồng mỗi lượng, còn vàng nhẫn giảm 7 - 7,5 triệu đồng. Những người mua vàng miếng đầu tuần, nay lỗ 7 - 8 triệu đồng/lượng; còn vàng nhẫn lỗ 10 - 11 triệu đồng/lượng. Những người mua vàng trên thị trường tự do có mức lỗ nặng nề hơn, lên đến 12 - 34 triệu đồng mỗi lượng nếu mua vàng ở mức giá 160 - 180 triệu đồng.

Vàng trong nước chịu sự tác động mạnh từ kim loại quý thế giới. Trong tuần qua, giá vàng thế giới đã biến động mạnh trong biên độ từ 4.000 - 4.380 USD/ounce, có những thời điểm tăng hay giảm từ 50 - 130 USD/ounce chỉ trong vài giờ. Ngày 25.10, giá vàng thế giới đóng cửa tuần ở mức 4.112 USD/ounce. Như vậy, so với mức đỉnh đạt được vào đầu tuần, vàng thế giới đã giảm 270 USD/ounce, có lúc mất 340 USD, tương đương 7,8%. Giá vàng trong nước ngày càng trở nên đắt đỏ. Vàng miếng SJC cao hơn thế giới lên 18,6 triệu đồng/lượng, còn vàng nhẫn cao hơn từ 17,6 - 22,4 triệu đồng/lượng.

Đặc biệt, giá vàng trên chợ mạng sụt giảm nhanh không kém. Tại diễn đàn Giao dịch mua bán vàng, giá vàng nhẫn Bảo Tín Minh Châu được rao bán xuống còn 155 - 156 triệu đồng/lượng. Còn đối với vàng miếng SJC, những người có vàng vẫn "hét" giá lên 166 triệu đồng/lượng…

Dù giá trong nước đắt hơn thế giới khá nhiều nhưng các công ty kinh doanh vàng cũng không có vàng để bán. Đại diện Công ty SJC cho biết mỗi người chỉ được mua 1 lượng vàng khi có khách hàng đến bán lại vàng. Do giá sụt giảm mạnh nên người dân mang vàng đến bán ít hơn những ngày trước đó. Còn Công ty Bảo Tín Minh Châu thông báo tạm hết hàng.

Diễn biến lạ

Như vậy sau 2 tuần thị trường vàng chính thức xóa bỏ độc quyền vàng miếng, cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, cứ tưởng thị trường sẽ khả quan hơn, nhưng những điều kỳ lạ chưa từng có đã diễn ra và kéo dài nhiều ngày. Đó là giá vàng trong nước gia tăng mức đắt đỏ lên 20 - 25 triệu đồng mỗi lượng thay vì rút ngắn mức chênh lệch; giá vàng nhẫn của Công ty Bảo Tín Minh Châu cao hơn giá niêm yết vàng miếng SJC; thị trường vàng chợ đen loạn giá khi rao bán xuất hiện mức 170 - 180 triệu đồng mỗi lượng vàng miếng SJC hay 160 - 166 triệu đồng mỗi lượng vàng nhẫn...

Ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng VN, cũng thừa nhận chưa bao giờ thị trường vàng lại xuất hiện những hiện tượng kỳ lạ, không hợp lý như hiện nay. Chẳng hạn, giá vàng nhẫn của Công ty Bảo Tín Minh Châu cao hơn vàng miếng từ 5 - 8 triệu đồng/lượng tùy thời điểm, không những vậy giá mua vào vàng nhẫn còn cao hơn giá mua vào vàng miếng. Ông Khánh cho rằng tất cả đều xuất phát từ tình trạng khan hiếm vàng trên thị trường. Đã hơn 2 tuần trôi qua nhưng thị trường vẫn chưa có thông tin và nguồn cung nào chính thức. Tất cả nguồn vàng mua bán trên thị trường chủ yếu xuất phát từ người dân. Theo lộ trình của Thông tư 34, các công ty hiện đang xin giấy phép sản xuất vàng miếng, sau đó mới xin giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, cũng như thành lập hội đồng hạn mức xuất nhập khẩu vàng… Vậy phải đến đầu tháng 12 mới có hạn mức nhập khẩu và khả năng đến đầu năm sau mới có đơn vị được cấp phép nhập khẩu hay sản xuất vàng miếng. Nghĩa là phải đến lúc đó, thị trường mới có nguồn cung.

"Từ nay đến cuối năm, trong trường hợp thị trường không có nguồn cung mới thì khả năng những biến động gây sốc sẽ còn tái diễn cùng với biến động khó lường của kim loại quý trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, một giải pháp khác là Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện bán vàng can thiệp như năm 2024 thông qua các NH, doanh nghiệp", ông Khánh dự báo.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) giải thích thêm, những quy định tại Nghị định 232 hay Thông tư 34 chỉ mới là điều kiện cần, vấn đề giải quyết những nút thắt trên thị trường vàng vẫn chủ yếu là nguồn cung. Doanh nghiệp muốn có vàng phải có nguồn nguyên liệu sản xuất, muốn có thì phải nhập khẩu vì VN không có mỏ vàng. Nguồn vàng khan hiếm trong khi nhu cầu cao hơn mới có hiện tượng kỳ lạ đi xếp hàng 3 - 4 giờ chỉ để mua 1 chỉ vàng. Hiện nay, thị trường đang chờ NHNN cấp phép cho doanh nghiệp, NH nào để nhập khẩu, sản xuất vàng miếng. Khi thị trường có nguồn hàng thì những vấn đề bất cập trên mới được giải quyết. Theo ông Huân, trước năm 2012, bình quân mỗi năm VN nhập khẩu khoảng 50 tấn vàng. Vừa qua, thống kê 3 công ty kinh doanh lớn chiếm khoảng 30% thị trường, cần lượng vàng khoảng 6 tỉ USD. Thế nhưng khả năng NHNN sẽ không cấp hạn mức nhiều như vậy bởi liên quan đến nguồn ngoại tệ nhập khẩu vàng có thể lên vài chục tỉ USD.